در سال 1847 دکتر ایگناز (Dr Ignaz P. Semmelweiss)، متخصص زنان، دریافت که
بهداشت صحیح دست ها تا حد زیادی باعث
کاهش عفونت ها و مرگ و میر در نوزادان می شود. اما از آن جایی که قبلاً "تئوری میکربِ" لویی پاستور مورد تأیید قرار گرفته بود، دکتر ایگناز نتوانست توضیح علمی قابل قبولی برای کشف خود ارائه دهد. همکارانش وقتی با تلاش و اصرار او برای ترویج عادات شستشوی صحیح دست ها، روبرو شدند، او را متهم و روانه تیمارستان کردند. او در سن 47 سالگی از دنیا رفت، تنها چند هفته پس از این که مجرم شناخته شد.
در عرض چند سال بعد از مرگ او، تحقیقاتِ او به طور گسترده ای مورد پذیرش واقع شد. شستن صحیح دست ها به طور قابل ملاحظه ای باعث کاهش شیوع بسیاری از بیماری ها می شود. بهداشت نادرست دست ها، علت اصلی بسیاری از بیماری هاست، با سرماخوردگی معمولی شروع می شود و به عفونت های سخت تر مثل مننژیت، هپاتیت A و انواع بسیاری از اسهال های عفونی می رسد. طبق تحقیقات، با وجود این که 95 درصد از مردم ادعا می کنند که بهداشت دست هایشان را کاملاً رعایت می کنند، فقط 67 درصد از آن ها این کار را واقعاً درست انجام می دهند. حتی اگر اهمیت شستن دست ها، در همه جای دنیا در مدارس گفته شود، بسیاری از بزرگسالان هنوز هم روش صحیح آن را نمی دانند. در این متن با برخی از این حقایق تکان دهنده آشنا می شوید که به ما یاد می دهد بهداشت مناسب دست ها تا چه اندازه ضروری است.
یک حقیقت وحشتناک!
اکثر افراد تصور می کنند که انتقال بیماری فقط از طریق "تماس داشتن" است، یعنی گرفتن عفونت توسط تماس با فرد آلوده. اما در درجه اول این "تماس"، از دست زدن به دهان خودتان، چشم ها و بینی یا خوردن غذاها با دست های نشسته و آلوده، شروع می شود. این تماس حدود 80 درصد از
بیماری های مسری را منتقل می کند.
اولین دلیل مرگ و میر در کودکان ذات الریه است. بیماری های تنفسی مثل سرماخوردگی، آنفولانزا و ذات الریه از طریق تماس صورت با دست های آلوده منتقل می شوند. دومین دلیل رایج مرگ و میر در کودکان اسهال است. دست زدن به غذا با دست های نشسته، منجر به اسهال و سایر عفونت های قابل انتقال از طریق غذا، مثل
اشریشیا کُلی (نام علمی: Escherichia coli)،
سالمونلا و
استاف می شود. شستن دست ها، مقدار و سرعت اسهال را حداقل تا 40 درصد کاهش می دهد.
دو زمان بسیار حساس و حیاتی برای شستن دست ها، بعد از دستشویی و قبل از دست زدن به غذاست. اما حقیقت این است که تنها 20 درصد از مردم دست هایشان را قبل از دست زدن به غذا می شویند. به هر جایی که در دستشویی دست می زنید، از دستگیره در گرفته تا شیر آب، مملو از میکرب است. وقتی دگمه سیفون توالت فرنگی را می زنید (در حالی که در آن باز است)، باکتری هایی مثل اشریشیا کُلی و استاف شناور در قطرات ریزی که در نهایت ته نشین می شوند، هر نقطه از دستشویی را می پوشانند. تنها 75 درصد از زنان و 50 در صد از مردان دست های آلوده خود را بعد از دستشویی می شویند.
رایج ترین اشتباهات در مورد بهداشت دست ها
اکثر افراد در کمتر از 10 ثانیه دست های خود را می شویند. بیشتر آن ها فقط کف دست های خود را شسته و معمولاً جاهای دیگر دست را نمی شویند. نوک انگشتان باکتری بیشتری را نسبت به کف دست در خود نگه می دارد و زیر ناخن ها پناهگاهی برای میکرب هاست.
در حالت ایده آل باید دست هایتان را حداقل 30 ثانیه بشویید، ولی حداقل زمان توصیه شده 15 ثانیه است. این 15 ثانیه اضافی 10 برابر بیشتر باکتری ها را از بین می برد. استفاده از یک ضد عفونی کننده دست الکلی، تنها برای 30 ثانیه، همان مقدار از باکتری ها را از بین می برد که شستن دست ها با آب و صابون به مدت دو دقیقه می تواند از بین ببرد. افراد چپ دست، دست راست خود را با دقت بیشتری نسبت به دست چپ می شویند و برعکس. هر چند حقیقت این است که دست غالب معمولاً تعداد باکتری بالاتری دارد.
دست های مرطوب هزاران بار خطرناک تر!
دست های مرطوب در مورد پخش باکتری ها، خطرناک تر از دست های خشک هستند. چند درصد از افراد دست های خود را بعد از شستن خشک می کنند؟ تنها 20 درصد! حوله های کاغذی یک بار مصرف بهداشتی تر از حوله های پارچه ای هستند که میلیون ها باکتری در آن ها مخفی است. نکته تکان دهنده دیگر این است که دست خشک کن های برقی (jet-air)، میانگین تعداد باکتری ها را روی نوک انگشتان، تا 42 درصد افزایش می دهند، در حالی که دست خشک کن های هوای گرم (warm-air) کل تعداد باکتری ها را روی کف دست تا 254 درصد افزایش می دهند. شستن و خشک کردن دست ها با حوله های کاغذی، تعداد کل باکتری ها روی کف دست را تا 77 درصد و روی نوک انگشتان را تا 42 درصد کاهش می دهد.
اگر شستن و خشک کردن دست ها به طور منظم را به یک قانون محکم برای تمام افراد خانواده خود تبدیل کنید، قطعاً می توانید تعداد میکرب هایی که در اطراف منتقل شده اند را به حداقل برسانید.
