بابونه دارای طبع گرم و خشك، از خانواده كاسنی و بومادران و از دسته گیاهان مروارید مانند یا آفتابگردانی است. این گیاه دارای گونه های مختلفی است، رایج ترین نوع آن بابونه آلمانی ( یا همان بابونه شیرازی) و بابونه رومی است. بابونه به خاطر خواص آرام بخش و ضد التهابی خود از دوران باستان موارد استفاده زیادی داشته است. بعلاوه هر گونه آن خواص دارویی منحصر به فرد خود را دارد.
- زیستگاه
بابونه بومیِ کشورهای بسیاری در سراسر اروپاست و در کشورهایی مثل آلمان، مصر، فرانسه، اسپانیا، ایتالیا، مراکش و قسمت هایی از اروپای شرقی کشت می شود. گونه های مختلف بابونه، تفاوت زیادی با هم داشته و هر کدام برای رشد، نیازمند شرایط خاصی است. مثلاً بابونه رومی یک گیاه دائمی و چند ساله است (یعنی بیشتر از دو سال عمر می کند). این گیاه نزدیک به زمین رشد کرده و شکوفه های نسبتاً کوچکی دارد. موقع استفاده در چای طعمِ آن به تلخی می زند. ولی بابونه آلمانی از نوع شیرین است. یک گیاه یک ساله است، شکوفه های بزرگی داشته و ارتفاع آن نزدیک به یک متر هم می رسد.
- عناصر فعال و مؤثر در بابونه
خواص درمانی این گیاه از درون گل های مروارید مانند یا آفتاب گرادنیِ آن است، که شامل روغن های فرار ( از جمله بیسابولول، اکسیدها و بیسابولول آلفای A و B و ماتریسین)، فلاونوئیدها (به ویژه ترکیبی به نام اﭘﻲ ﺟﻨﻴﻦ) و دیگر مواد درمانی است.
- خواص درمانی
بابونه قرن ها به عنوان نوعی آرام بخش برای بهتر خوابیدن، درمان تب، سرماخوردگی و بیماری های معده، در چای استفاده می شده است. این گیاه به عنوان یک ضد التهاب نیز استفاده می شود. تحقیقات علمی گسترده در طول 20 سال گذشته، بسیاری از مصارف سنتیِ این گیاه، همچنین مکانیزم دارویی برای مصارف درمانی از جمله آنتی پپتیک، ضد اسپاسم، ضد تب، ضد باکتری، ضد قارچ و ضد حساسیت را مورد تأیید قرار داده است.
طبق این تحقیقات این گیاه دارای خواص ضد التهابی، ضد باکتری، شل کننده عضلانی، ضد اسپاسم، ضد آلرژی زا و آرام بخش نیز می باشد. به خاطر این خواص درمانی وسیع، این گیاه محبوبیت زیادی داشته و به عنوان یک دارو در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می گیرد.
- دیگر خواص بابونه:
- به صورت چای برای کمر درد، مشکلات روماتیسمی و بثورات.
- به صورت مرهم، برای بواسیر و زخم ها.
- به صورت بخور، برای تسکین علائم سرماخوردگی یا آسم.
- از بین برنده بی قراری، مشکلات دندان درآوردن و قولنج در کودکان.
- به عنوان نوعی آنتی هیستامین برای از بین بردن آلرژی ها.
- به صورن چای بعد از غذا برای کمک به هضم غذا.
- از بین برنده بیماری صبحگاهی در دوران بارداری.
- تسریع بهبودِ زخم های پوستی، جراحت ها یا سوختگی.
- درمان التهاب معده و کولیت اولسراتیو.
- کاهش التهاب و تسهیل اجابت مزاج بدون این که مستقیماٌ به عنوان یک ملین عمل کند.
- به صورت نوعی شستشو دهنده یا کمپرس برای مشکلات پوستی و التهاب، از جمله التهاب بافت مخاطی.
- ارتقاء آرامش کلی و کاهش استرس. طبق مطالعات انجام شده روی حیوانات، بابونه شامل موادی است که روی بخش های یکسانی از مغز و سیستم عصبی به عنوان داروهای ضد اضطراب عمل می کند. با این حال مصرف داروهای تجویزی را بدون مشورت با دکترتان هرگز قطع نکنید.
- کنترل بی خوابی. بابونه به خاطر خواص شل کننده عضلات و آرام بخش بودن، به افرادی که دچار بی خوابی هستند کمک می کند تا راحت تر بخوابند.
- درمان بیماری دیورتیکولی، مشکلات روده تحریک پذیر و مشکلات مختلف دستگاه گوارش. بابونه از طریق فعالیت های ضد التهابی و ضد اسپاسم، باعث شل شدن عضلات صاف دیواره معده و روده می شود. بنابراین این گیاه، حالت تهوع، سوزش سردل و نفخ مربوط به استرس را از بین می برد. در درمان اختلالات دیورتیکولی و شرایط التهابی روده مانند بیماری کرون نیز مفید است.
- تسکین خارش های پوستی، (از جمله اگزما)، سوختگی های جزئی و آفتاب سوختگی. به عنوان یک لوسیون نیز مورد استفاده قرار می گیرد. بابونه خارش اگزما و خارش های دیگر را تسکین داده و التهاب پوست را کمتر می کند. باعث تسریع در بهبودی و و جلوگیری از عفونت باکتریایی نیز می شود.
- درمان التهاب و عفونت چشم. چای بابونه سرد را می توان به عنوان یک کمپرس برای کمک به تسکین خستگی، تحریک چشم و حتی کمک به درمان ورم ملتحمه استفاده کرد.
- التیام زخم های دهان و جلوگیری از بیماری های لثه. دهان شویه های بابونه باعث تسکین التهاب دهان و سالم نگه داشتن لثه می شوند.
- کاهش کرامپ های قاعدگی (گرفتگی عضلانی دوران قاعدگی که به نام دسمینوره نامیده می‌شود). بابونه از طریق شل کردن عضلات صاف رحم، باعث کاهش ناراحتی ناشی از گرفتگی های قاعدگی می شود.
مترجم اختصاصی زیباکده سمانه صادقی
