همه ما تا کنون حتی برای یک بار هم که شده مجبور شده ایم که کفش اسپرت ورزشی بخریم و بپوشیم. عده ای تنها به پوشیدن کفش های ورزشی عادت کرده و عده ای دیگر تنها به کفش های رسمی.
اما هر دوی این عادات از دیدگاه فیزیوتراپی تا حدی نادرست می باشند. شاید تا زمانیکه جوان هستیم علت اشتباه بودن این عادت ها را نفهمیم. اما همین که کمی پا به سن بگذاریم آنگاه که از درد مفاصل و یا ساییدگی مهره های کمر قرص مسکن می خوریم و فریاد می کشیم می توانیم یاد عادت های نادرست جوانیمان بیفتیم و کمی افسوس غفلت هایمان را بخوریم.
پوشیدن کفش مناسب در هنگام راه رفتن , دویدن , سر خوردن و... نه تنها سلامت پا را تضمین می کند بلکه در طول عمر غضروف های ما بین مهره ها در ستون فقرات و زانو ها نیز بسیار تاثیر دارد.
در ضمن انتخاب یک کفش مناسب در کنار زیبایی باید به راحتی انگشتان پا و پاشنه توجه داشت. لازم است شرایط فیزیکی استخوانها و مفاصل پا را در ضمن استفاده از کفش در نظر گرفت.
باید بدانیم که هر کفش برای فعالیتی خاص طراحی می شود. برای ورزش کردن , دویدن و قدم زدن لازم است کفش اسپرت به پا کرد و برای مهمانی رفتن کفش رسمی!
در اینجا می خواهیم شما را به دانستن چند نکته ساده در زمینه خرید کفش مناسب دعوت کنیم تا در هر سنی که هستید بتوانید از شروع درد های مفاصل و آسیب های استخوانی که ممکن است در آینده ای نه چندان دور در انتظارتان باشد جلو گیری کنید.
نکات ساده و مهم:
1- برای خرید کفش چه ورزشی و چه رسمی بهتر است در روز اقدام کنید. اکثر اوقات در اثر نشستن زیاد و عدم داشتن تحرک کافی در طول روز , ممکن است پنجه های پا کمی متورم شوند. برای اینکه این تورم شما را در انتخاب سایز مناسب کفش دچار مشکل نکند بهتر است از خرید کفش در شب خودداری کنید.
2- برای خرید یک کفش نو , از کفش های قدیمی و کهنه خود کمک بگیرید. آنها را بر روی سطحی مسطح بگذارید و نقاط و محل هایی که ساییدگی بیشتری با زمین داشته اند شناسایی کنید. در زمان خرید سعی کنید کفشی را انتخاب کنید که در این نقاط دارای استحکام بیشتری باشد.
3- اکثر اوقات افراد به دلیل ترس داشتن از تنگی کفش , سعی در خرید کفش با سایز بزرگتر را دارند. این را بدانید که پا های شما بزرگ نمی شوند.خطرات و ضررهای پوشیدن کفش بزرگتر , کمتر از پوشیدن کفش تنگ نیست.
4- کفش های قدیمی خود را بر روی یک سطح صاف بگذارید. اگر هر دو لنگ کفش دارای انحنایی به سمت داخل بودند حتما لازم است که کفش با استحکام بیشتر و سنگینتر از نظر وزن انتخاب شود و اگر هر دو لنگ دارای انحنا به سمت بیرون باشد لازم است کفشی سبک تر از نظر وزن انتخاب شود.
5-اگر می خواهید کفش ورزشی را برای دویدن انتخاب کنید لازم است این کفش حتی المقدور از انحنای کمتری بر خوردار باشد و اگر کفش را برای نرمش کردن و ورزش های سبک نیاز دارد لازم است کفش دارای انحنایی دقیق مطابق با کف پا باشد.
6- می دانیم که هر کس سلیقه خاص خود را دارد . اما بسیار توصیه می شود که کفش مخصوص ورزش و نرمش را از رنگ های روشن انتخاب کنید.
7-در اکثر اوقات تعمیر کفش های رسمی چندان لطمه ای به پا نمی زند. اما تعمیر کفش های ورزشی , به دلیل بر هم زدن تعادل حجم و فضای داخلی آن که معمولا توسط کارخانه های سازنده کارشناسی می شود چندان صحیح نیست.
8- کفش های ورزشی و اسپرت را برای شستشو داخل ماشین های لباس شویی نیندازید. به دلیل جذب شدن آب و ماندن در فضاهای داخل , کیفیت کفش پایین آمده و ممکن است بعد از آن با مصیبت بوی بد پا مواجه شوید.
9- سعی کنید که قالب کفش دقیقا برای پای شما ساخته شده باشد و حتی المقدور از استفاده از کفی های مختلف برای مناسب شدن فضای داخل کفش خودداری کنید.
قلب سالم در کفشهای راحت
چینیان قــدیم در گذشته به پا اهمیت زیادی می دادند و ازآن به عنوان "قلب دوم" انسان یاد می کردند. آنها نقاط مشخصـی از کف پا را بــا یــکی از حــواس پنجـگانه مرتبط می دانستند, مثلاً منطقه بین انگشت سوم الی پنجم را با چشم و یا پاشنه پا را با عصب سیاتیک ارتباط می دادند در پیشینه ادب فارسی نیز از نقش کفش مناسب و راحت در قالب ضرب المثل های معروف بسیار یاد شده است ضرب المثلهای ((تهی پای رفتن به از کفش تنگ)) یا(( لنگه کفش در بیابان غنیمت است )) همگی نشان دهنده تجارب پیشینیان ما در مورد کفش راحت و مناسب بوده است.
در اولین مرحله این سوال مطرح می شود که کفش مناسب چیست؟
می توان گفت که در انتخاب کفش معمولاً ۴ عامل تاثیر مشخصی دارند: قیمت, جنس و رنگ و مدل. قیمت یک عامل اقتصادی است که به فرد و جامعه مربوط می شود رنگ و مدل هم متاثر از سن, جنسیت و گرایش های فردی و اجتماعی می باشند وجنس و کیفیت کفش هم به اوضاع اقتصــادی و وجدان اجتماعی جامعه باز می گردد. اما بر اساس تحقیقات انجام شده می توان گفت که مردم در انتخاب کفش, مدل و قیمت آن از فاکتورهای بسیار مهم می دانند و متاسفانه راحتی کفش جزء اولین اولویت های آنان قرار نمی گیرد.
شاهد این مدعا خستگی, داغی و سوزش پا و شیوع انواع ناهنجاریها مثل انگشتان چکشی انگشت شست کج, ناخن فرو رفته, تاولو میخچه, بونیون, کف پای صافو کف پای گود, پای پهن, کوتاهی آشیلو احساس کمر درد مفاصل مچ, زانو و… در عموم مردم می باشد که گاهی اوقات کفش نامناسب به عنوان علت اصلی آنها و در دیگر موارد به عنوان تشدید کننده درد عمل می کند.
مفهوم راحتی کفش از اندازه بودن آن متفاوت است چرا که راحتی کفش به معنای در نظر گرفتن کارکردهای واقعی کفش در هنگام انتخاب است و کارکرد اصلی کفش به نقش حمایتی و حفاظتی آن باز می گردد. انسان بر روی دو پای خویش راه می رودو می پردو می جهد و می دود. وقتی به آنالیز حرکت پا توجه می کنیم, پای انسان را یک اهرم حرکتی می یابیم که در مقابل نیروهای واکنشی زمین از خود کنش نشان می دهد و بدون یک کفش مناسب, به بافتهای نرم پا- به ویژه در خواهد شد.
یکی دیگر از نقش های مهم کفش و نقش شکل دهی و ظرافت بخشی به اعمال پا و کمک به اجــرای الگوی درست حــرکت می باشد, به طوریکه بدون کفش, راه رفتن انسان شکل ناخوشایندی به خود می گیرد. مصداق این مسئله را به وضوح می توان در ورزش های مختلف دید چرا که هر ورزشی کفش مخصوص به خود را دارد وپا را از بسیــاری از آسیب های خـارجی محافظت می کند.
چند توصیه برای انتخاب کفش:
ـ برای خرید کفش سعی کنید بعد از ظهرها اقدام نمایید چرا که در این زمان پا اندازه واقعی خود را به دست آورده است.
بهتر است در هنگام خرید کفش, و هر دو لنگه کفش را بپوشید و اندکی با آن راه بروید وارد شده یا اینکه خیلی گشاد و آزاد باشد خود داری کنید.
ـ به انگشتان کوچک خود نگاه کنید که به صورت برجستگی در رویه کفش هویدا نشده باشند.
توجه کنیدکه پاشنه پا کاملاً در کفش جا بگیردو زیرا پا ابتدا از پاشنه فرود می آید و گشادی یا تنگی آن باعث چرخش و زمین خوردن فرد می شود.پنجه باریک در کفش و عامل اصلی عارضه شست کج و فرو رفتن ناخن در انگشت شست است و در استفاده دراز مدت باعث ایجاد ضایعات مفصلی و سوزش, پینه بستن رو و لای انگشتان و اثرات نامطلوب بـر عضلات ناحیه کف و ساق پا می شود. شایان ذکر است که فشار مستمر بر اعصاب و عروق پا موجب خستگی و کم شده استقــامت آن و در نهایت ایجـاد کمر درد می شود.
ـ استفاده از کفش های پاشنه بلند باعث افزایش گودی کمر و متعاقب آن کمر دردو کوتاه شدن آشیل, ار بین رفتن گودی پا و تسریع در ایجاد کف پای صاف خواهد شد. حداکثر ارتفاع مجاز پاشنه ۲ سانتی متر است و همچنین توجه به سطح مقطع کفش از ضروریاتی است که بایستی تمام وسعت پاشنه را بپوشاند.
ـ تخت کفش باید نه زیاد کلفت باشد که باعث سنگینی نو پیچ خوردن پا شود و نه زیاد نازک وسفت باشد, بلکه بایستی در قسمت پنجه ها از انعطاف پذیری خوبی برخوردار بوده و در آن عاج مناسبی جهت جلوگیری از سر خوردن حک شده باشد در ضمن باید از جنسی باشد که در برابر نفوذ گرما، سرما و ورود آب مقاوم بوده و دارای وزن کمی باشد.
رویه بیرونی کفش باید به گونه ای باشد که تهویه و گردش هوا را به خوبی انجام داده و زبانه آن طوری باشد که بتواند به خوبی از فشار بندها و دکمه ها و سوراخ های فلزی بر روی پا جلوگیری کند.
منبع: وبلاگ دکتر وحید صادقی(فیزیوتراپیست)
