يكي از اعضاي حساس و آسيب پذير بدن است كه اگر روزي دچار اختلال شود بخش عمدهاي از زندگيمان را درگير خواهد كرد، ما در اينجا به بعضي از بيماريهاي شايع چشم ميپردازيم كه هر چند در نگاه اول سطحي به نظر ميرسند ولي ناديده گرفتن آنها ممكن است موجب مشكلات جدي در قدرت بينايي شود، دكتر سيد محمد ميرآفتاب، متخصص چشم و فوق تخصص قرنيه با در اختيار گذاشتن اطلاعات كاملي در موردچشم شما را راهنمايي ميكنند.
حساسترين عضو بدن:
چشم به دلايل مختلفي ميتواند قرمز شود، در حقيقت نوع قرمزي و علائم آن در بيماريهاي مختلف متفاوت است. بهطور كلي وقتي در هر قسمت چشم بيماري يا ناراحتي ايجاد شود ميتواند بهصورت قرمزي چشم خود را نشان دهد.
بعضي از قرمزيهاي چشم به صورت حاد و گروهي نيز بهصورت مزمن هستند. معمولا اگر قرمزي چشم بهصورت ناگهاني ايجاد شود بايد حتما به چشم پزشك مراجعه كرد تا علت اصلي مشخص شود. دليل قرمزي چشم ميتواند در قسمتهاي مختلف اين عضو حساس مثل پلك يا لايه هاي ديگر آن اتفاق بيفتد، عفونت چشم، آلرژي، وارد شدن جسم خارجي، بيماريهاي مختلف قرنيه و حتي التهاب داخل چشم از دلايل قرمزي چشم هستند كه همه اين عوامل با معاينه پزشك مشخص ميشوند و درمان آنها نيز با توجه به نوع ناراحتي زمينهاي انجام ميشود.
هرگز با لنز نخوابيد:
لنزها بايد قبل از استفاده حداقل براي 24ساعت ضدعفوني شوند كه ميتوان از مواد ضدعفونيكننده مخصوص كه در انواع لنزها متفاوت است استفاده كرد. به ياد داشته باشيد تا لنزتان را براي مدت طولاني در چشم نگذاريد. حتي در مورد لنزهاي جديدي كه ميتوان براي مدت طولاني از آنها استفاده كرد نيز اين نكته را رعايت كنيد و شبها لنز را از چشمتان بيرون آوريد تا احتمال عفونت كاهش پيدا كند. كسي كه بهطور مرتب از لنز استفاده ميكند بايد بهطور مرتب هر 3 تا 6 ماه توسط پزشك متخصص معاينه شود تا احيانا در سطح قرينه چشمانش مشكلي ايجاد نشود. بسته به نوع و ساخت لنز طول مدت استفاده از آنها نيز متفاوت است. ما لنزهايي داريم كه يكبار مصرف، هفتگي و چند ماهه هستند بنابراين با توجه به هدف استفاده عمر آنها نيز فرق ميكند اما بهطور كلي در مورد لنزهاي نرم حدود يكسال ميتوان از آنها استفاده كرد.
خرده ريزههاي بدجنس:
ورود اجسام خارجي يكي ديگر از علل قرمزي چشم است كه امكان دارد براي هر كسي در هر جايي اتفاق بيفتد و منجر به ناراحتي شود اما نكته مهم در اين مورد اين است كه چه نوع جسم خارجي و با چه سرعتي وارد چشم شده است. اگر اين اتفاق در منزل بيفتد و اجسام خارجي، خرده ريزههايي مثل گرد و خاك باشد اصولا با جريان اشك پاك ميشوند و مشكل بيمار بعد از گذشت مدت كوتاهي برطرف ميشود. در اين حالت شستوشوي چشم با آب فراوان بهترين راهحل است، شما ميتوانيد چشمتان را در آب چند مرتبه باز و بسته كنيد و آن را حركت دهيد تا اجسام خارجي از چشم خارج شوند اما هميشه جسم خارجي به اين راحتي از چشم بيرون نميآيد، گاهي اوقات افراد شغلهايي دارند كه در معرض برادههاي آهن يا خرده شيشه هستند و تكههاي كوچك اين اجسام بهطور ناگهاني با سرعت زياد وارد چشمشان ميشود كه معمولا اين تكهها گرم نيز هستند و به قرنيه چشم ميچسبند. خب در اين شرايط نياز است كه از وسايل مناسب براي بيرون آوردن اين اجسام خارجي استفاده كرد كه اين كار تنها توسط پزشك انجامپذير است. اگر شخصي دچار چنين شرايطي شود مثلا هنگام چكش كاري تكهاي از چوب يا آهن با سرعت زياد وارد چشمش شود بايد سعي كند تا جايي كه ميتواند چشمش را نخاراند و سريعا به پزشك مراجعه كند تا با معاينه در پشت ميكروسكوپ و استفاده از وسايل استريل شده و مناسب جسم خارجي از چشم خارج شود. توصيه ميكنيم تا در حالاتي كه گفته شد حتما به پزشك مراجعه شود و بيرون آوردن جسمهاي اينچنيني توسط افراد غيرپزشك انجام نشود زيرا اگر اين اجسام تيز يا چسبنده باشند باعث آسيب جدي به بافت و عفونت ميشوند. در اين مواقع پزشك معمولا براي پيشگيري از بروز عفونت براي مدت محدودي قطره آنتيبيوتيك تجويز ميكند.اگر فردي چند روز بعد از ورود جسم خارجي به چشم دچار تاري ديد و اختلال در بينايي يا عفونت شود بايد سريعا به پزشك معالج مراجعه كند تا مراقبتهاي چشم پزشكي كافي، درمان دارويي و البته اقدامات لازم براي جلوگيري از آسيب جدي به بافت چشم صورت گيرد.
كساني كه فشار خون بالا دارند:
چشم از قسمتهاي مختلفي تشكيل شده بنابراين خونريزي آن ميتواند در قسمتهاي مختلف آن اتفاق بيفتد. يكي از مواردي كه مردم را نگران ميكند خونريزيهايي است كه بهطور ناگهاني در سفيدي چشم ديده ميشود. گاهي اوقات فرد از خواب بيدار ميشود و با خارش يا قرمزي چشم مواجه ميشود اما معمولا اين حالات خيلي نگرانكننده نيستند و در عرض يك تا 2 هفته از بين ميروند و خودبهخود جذب ميشوند، با اين حال نكته مهم در اين مورد علت خونريزي چشم است. اين معضل نوعي پارگي عروق چشمي است كه عوامل متعددي مانند افزايش فشار خون، سن بالا، ديابت، ورود اجسام خارجي خطرناك، واردشدن ضربه و حتي عطسه و سرفه محكم نيز در ايجاد آن نقش دارند. گاهياوقات دستهاي از بيماريهاي زمينهاي هم احتمال بروز خونريزي چشمي را افزايش ميدهند.
به اين مسئله هم اشاره كنيم كه خونريزيهاي داخل چشمي جديتر هستند و بسته به اينكه در كدام قسمت چشم رخ دهند با هم فرق ميكنند و البته ممكن است عوارض بعدي چون اختلالات بينايي را در پي داشته باشند. گاهي اوقات ضربههاي ناخودآگاه نيز باعث خونريزي داخل چشم ميشوند و برحسب اينكه در كدام قسمت نواحي قدامي اتفاق افتاده باشند به درمان احتياج دارند. بهطور كلي درمان خونريزي داخلي چشم بستگي بهعلت تشكيلدهنده آن دارد.
آرايش طولاني مدت ممنوع!
گل مژه معمولا توده متورم و قرمز رنگ در نزديكي لبه پلك است كه در اثر عفونت ريشههاي مژه يا ريشههاي غدد چربي كه در لبه پلك قرار دارند بهوجود ميآيد؛ اين غدد ميتواند به هر دليلي بسته شود و كانوني براي عفونت را ايجاد كند كه همان گل مژه است. مسلما اگر مواد آرايشي براي مدت طولاني روي پلك و مژهها باقي بماند و از ترشح غدد طبيعي كه روي پلك قرار دارد جلوگيري كند
احتمال ابتلا به گل مژه افزايش مييابد. گل مژهاي كه بهصورت حاد باشد بهطور خودبهخود يا با استفاده از كمپرس آب گرم يا آنتيبيوتيك ساده رفع ميشود ولي گاها ممكن است غدد ترشحكننده بسته شود و چربي نميتواند از آنها خارج شود. در اين حالت عفونت چربي زير ضخامت پلك جمع ميشود و بهصورت تودهاي زير پلك باقي ميماند كه اگر با كمپرس آب گرم يا ماساژ برطرف نشود ميتوان از طريق جراحي آن را تخليه كرد.
حساس نشو!
همانطور كه ميدانيد آلرژي شدت و شكلهاي متفاوتي دارد و اعضايي مانند چشم و بيني را نيز درگير ميكند. در آلرژي و حساسيتهاي چشمي علاوه بر قرمزي معمولا خارش و ريزش اشك نيز وجود دارد كه بسياري از افراد درگير اين ناراحتي ميشوند.
حساسيت پلكها ممكن است گاهي اوقات در اثر تماس با مواد شوينده يا مواد لوازم آرايشي ايجاد شود به همين دليل در خانمها شايعتر است. در اين حالت معمولا پلكها دچار خارش شديد و قرمزي ميشود و براي فرد ناراحتي ايجاد ميكند. بر حسب شدت آلرژي داروهاي مختلفي مانند قطرهها و داروهاي خوراكي ضدحساسيت براي بيمار تجويز ميشود. بايد بدانيد كه قطرههاي چشمي طيف بسيار متنوعي دارند بنابراين پزشك با توجه بهشدت آلرژي قطرههاي ضدحساسيت و كنترلكننده التهاب را تجويز ميكند. به تازگي قطرههاي جديدي وارد بازار شدهاند كه براي مواردي كه خيلي سخت درمان ميشوند مورد استفاده قرار ميگيرند.كساني كه به آلرژيهاي چشمي دچار ميشوند بايد سعي كنند تا چشمشان را نمالند چون اين كار باعث تشديد علائم مانند قرمزي ميشود.
خانمها اگر به ماده خاصي مانند لوازم آرايش حساسيت دارند بايد براي كنترل آلرژي و درماني موثر از اين مواد پرهيز كنند و داروهايي كه پزشك براي آنها تجويز كرده را بهطور مرتب مصرف كنند تا حالات آزاردهنده آلرژي را تسكين دهند.
دنيا را رنگي ببينيد:
اگر به شيشههاي رنگي علاقه داريد ميتوانيد بر حسب شماره چشمتان عينك مورد نظر با فرم مخصوص آن را سفارش دهيد كه پوشش UV هم داشته باشد. در مورد عينكها حتي ميتوان از شيشههاي شفاف بدون اينكه خيلي تيره باشند نيز استفاده كرد و اين در حالي است كه اين نوع عينك نيز اشعه UV را بهخود جذب ميكند. كساني كه ميخواهند هم عينك طبي و آفتابي را در كنار هم داشته باشند ميتوان با طراحيهاي جديد شيشه عينك آفتابيشان را به عينك طبي خود نسب كنند. اينكه تيرگي شيشه چقدر باشد به نوع استفاده شما از عينك بستگي دارد.
ديابت موجب خونريزي چشم ميشود:
یكي از علل مهم خونريزي داخل چشم بيماري ديابت است. اين بيماري باعث ميشود تا رگهاي جديدي در چشم تشكيل شود كه اين رگها ميتوانند نشت كنند يا پارگي در آنها ايجاد شود كه در نتيجه منجر به خونريزي در ناحيه شبكيه و زجاجيه شود كه باز هم بر حسب نوع آن درمان مشخص صورت ميگيرد. ديابت يكي از دلايل شايع خونريزي خودبهخودي داخل زجاجيه چشم است زيرا عروق جديدي كه در چشم رشد ميكنند مستعد خونريزي هستند. بنابراين پزشك متخصص براي درمان بايد پرونده پزشكي را مورد بررسي قرار دهد. افراد ديابتي بايد مراقب وضعيت بدني خود باشند و با توجه به تشخيص پزشك هر چند وقت يكبار براي معاينه به متخصص مراجعه كنند. گاهي اوقات دراثر خونريزيهاي شديد به انجام عمل جراحي و استفاده از ليزر نياز است، بنابراين اين افراد بهتر است قبل از ايجاد عوارض اقدام به درمان به موقع كنند.
در هواي آلوده عينك بزنيد:
چشمها اعضاي حساس و آسيب پذيري هستند با اينكه آلودگي هوا بهطور مستقيم به چشم آسيب نميرساند ولي در هواي آلوده بيماريهاي سطح چشم مانند خشكي چشم، حساسيت و عفونتهاي مختلف كه ممكن است در سطح پلك اتفاق بيفتد تشديد ميشود و در اين شرايط افراد احساس ناراحتي بيشتري ميكنند، علاوه بر اين تحريكات سطحي مثل خارش، سوزش، اشك ريزي و قرمزي چشم را نيز بهدنبال خواهد داشت. اگر فرد دچار يكي از بيماريهاي چشمي باشد در اين شرايط علائم آن افزايش پيدا ميكند. بنابراين بهتر است ابتدا بيماري زمينهاي خود را درمان كند. كساني كه آلودگي هوا بيشتر آنها را اذيت ميكند ميتوانند از عينكهاي محافظ مثل عينك آفتابي يا عينك بدون شماره با فرم بزرگ كه مقداري چشم را در مقابل باد، خاك و چيزهاي محرك ديگر محافظت ميكند استفاده كنند.
عينك آفتابي در هواي ابري:
خوب است بدانيد كه در هواي ابري هم مقادير زيادي از اشعه خورشيد از ميان ابرها عبور ميكندو پخش نور در قسمتهاي مختلف جوUV قابل توجهي را در محيط ايجاد ميكند ولي مسلما كمتر از زماني است كه آفتاب بهصورت كامل در آسمان وجود دارد. اگر هوا ابري ولي روشن است طوري كه نور چشمانتان را اذيت ميكند براي راحتي بيشتر از عينك آفتابي استفاده كنيد. در اين موارد بسته به راحتي افراد ميزان فتوكروميك بودن عينك تنظيم ميشود مثلا در حالاتي مانند هواي ابري درصد عينكهايي كه فتوكروميك آن خيلي بالا نيست براي آن مناسب است چون شيشه عينك كمتر تيره شده و ديد فرد را مختل نميكند.
استاندارد چقدر مهم است؟
یكي از موضوعاتي كه امروزه در بسياري منابع ديده شده و به اشتباه نيز تكرار ميشود اين است كه اگر عينك آفتابي استاندارد نباشد بهدليل اينكه مردمك چشم باز ميشود نور بيشتري وارد چشم شده بنابراين صدمه جديتري به آن وارد ميشود اما اين تصور نادرستي است كه در گذشته بيان شده است؛ عينكهاي تيره حدود 80درصد اشعه UV را بهخود جذب ميكنند حال اينكه شيشه عينك تراش خوبي نداشته باشد و فرد با آن احساس راحتي نكند، مسئله ديگري است كه افراد ميتوانند با تغيير آن عينك مناسب خود را تهيه كنند تا ديگر شيشه يا قاب عينك اذيتشان نكند. پس اينكه فكر كنيد اگر عينكتان تيره است ولي استاندارد نيست بنابراين ميتواند به چشمتان آسيب بيشتري وارد كند تصور اشتباهي است.
