آموزش آنلاین در سال های اخیر محبوبیت قابل توجهی به دست آورده است و به افراد این امکان را می دهد تا اهداف آموزشی خود را در هر زمان و مکانی دنبال کنند. در حالی که این شیوه یادگیری دارای مزایای بی شماری است، چالش های منحصر به فردی را نیز ارائه می دهد که می تواند به افت تحصیلی کمک کند. هدف این مقاله تعریفی از افت تحصیلی، تشریح برخی از دلایل کلیدی افت تحصیلی در آموزش آنلاین، روشن کردن عواملی است که ممکن است مانع موفقیت دانش‌آموزان در این محیط شود و بالاخره ارائه راه حل های برای جبران افت تحصیلی است.
افت تحصیلی یعنی چه؟ منظور از افت تحصیلی این است که دانش آموزی توانایی یادگیری را دارد ولی به دلایلی نمی تواند یا نمی خواهد دروس را یاد بگیرد. این دلایل می تواند، تکنولوژیکی باشد مانند فقدان زیرساختها یا تجهیزات، اجتماعی باشد مانند: فقدان حمایت های لازم، شخصی باشد مانند: بی انگیزگی و بی هدفی و غیره.
در ذیل درباره اصلی ترین دلایل افت تحصیلی بطور مختصر بحث می کنیم:
• فقدان ساختار و انضباط شخصی:
یکی از دلایل اصلی شکست تحصیلی در آموزش آنلاین، نبود یک محیط کلاس درس ساختار یافته است. برخلاف کلاس‌های درس سنتی، دوره‌های آنلاین اغلب از دانش‌آموزان می‌خواهند که زمان و مکان را خودشان مدیریت کنند و مطالعات خود را به طور مستقل سازماندهی کنند. این فقدان ساختار بیرونی می تواند منجر به تعلل، بی نظمی و مشکلات در آماده شدن تکالیف و وظایف در زمان مقرر شود. علاوه بر این، عدم نظارت فوری می تواند حفظ تمرکز و خود-انضباطی را برای دانش آموزان چالش برانگیز کند و در نتیجه عملکرد تحصیلی ضعیفی به وجود آید.
• تعامل چهره به چهره محدود:
آموزش آنلاین به شدت بر بسترهای ارتباط مجازی متکی است و تعاملات چهره به چهره بین دانش آموزان و مربیان بسیار کم است. فقدان حضور فیزیکی می تواند توانایی دانش آموزان را برای شرکت در بحث های معنادار، فرصت رفع اشکال فوری یا ممانعت از تشکیل گروه های مطالعاتی بین همکلاسی ها شود. تعامل محدود همچنین فرصت ارائه بازخورد معلم و راهنمایی های لازم برای تک تک دانش آموزان کاهش می دهد که می تواند به طور قابل توجهی بر تجربه یادگیری و پیشرفت تحصیلی آنها تأثیر بگذارد.
• چالش های تکنولوژیکی:
آموزش آنلاین نیاز به دسترسی دانش آموزان به فناوری قابل اعتماد و اتصال اینترنتی پایدار دارد. با این حال، ممکن است همه دانش‌آموزان نجهیزات لازم را نداشته باشند که منجر به چالش‌های تکنولوژیکی می‌شود که روند یادگیری آنها را مختل می‌کند. مشکلات فنی مانند سرعت پایین اینترنت، قطع شدن سرور یا نرم افزارهای ناسازگار می تواند کلاس های آنلاین، تکالیف یا امتحانات را مختل کند. این موانع فنی می تواند به شدت مانع توانایی دانش آموزان برای مشارکت کامل و تولید کار با کیفیت شود و در نهایت منجر به افت تحصیلی شود.
• افزایش مسئولیت و خودانگیختگی:
موفقیت در آموزش آنلاین نیازمند احساس مسئولیت و انضباط شخصی و داشتن انگیزه قوی بیشتر در مقایسه با محیط های کلاس درس سنتی است. دانش آموزان باید یاد بگیرند که خود مسئول یادگیری خودشان هستند. آنها باید زمان خود را به طور موثر مدیریت کنند و به خود انگیزه دهند تا بتوانند روحیه خود را حفظ کنند. برای برخی از افراد، این افزایش سطح مسئولیت می تواند طاقت فرسا باشد و منجر به کمبود انگیزه، کاهش مشارکت و کاهش عملکرد تحصیلی شود.
• حمایت اجتماعی محدود:
کلاس های درس سنتی یک محیط اجتماعی زنده و پویا و فعال را بوجود می آورند که دانش آموزان می توانند با همسالان خود تعامل داشته باشند، گروه های مطالعه تشکیل دهند و به دنبال حمایت عاطفی باشند. در مقابل، آموزش آنلاین اغلب فاقد همان سطح تعامل اجتماعی است و دانش آموزان را منزوی می کند و به طور بالقوه بر رفاه کلی آنها تأثیر می گذارد.
خوب، حال که با دلایل افت تحصیلی در آموزش آنلاین آشنا شدیم باید راه حل های نیز برای آن پیدا کنیم تا از این پدیده جلوگیری کرده و دانش آموز بتواند با روحیه بالا به تحصیل در فضای مجازی ادامه دهد.
توجه کنید که آموزش آنلاین مانند کودکی نوپا است و هنوز فراز و فرودهای زیادی دارد تا به تکامل برسد ولی بر حسب تجربیاتی که در طی این سالهای کوتاه به دست آمده راه حل های زیر برای جلوگیری از افت تحصیلی پیشنهاد شده است.
معلم باید صریحا به دانش آموز بگوید که چه انتظاری از او دارد، قرار است که موضوعی درس داده شود، چه تکالیفی و در چه زمانی باید ارائه شود. ممکن است معلم یک جدول زمانی تنظیم کند و آن را در اختیار دانش آموز و والدین بگذارد تا هم دانش آموز با ذهن روشن و شفاف بداند چه باید بکند و هم معلم و والدین بتوانند نظارت بهتری داشته باشند.
معلم باید دانش آموز را تشویق به سوال پرسیدن و مشارکت در درس کند. باید باب گفتگو بین معلم با دانش آموز و دانش آموز با بقیه دانش آموزان باز باشد. معلم باید بطور مرتب از دانش آموز درسها را بخواهد و به او بازخورد دهد که نظرش درباره فعالیت های دانش آموز چیست. نقاط ضعف را برطرف کند و نقاط قوت را تشویق کند.
معلم و سیستم آموزشی (مدرسه یا آموزش و پرورش کل) باید محتوای مناسب با آموزش آنلاین تهیه کرده و در اختیار دانش آموز قرار دهد. می توان دروس را به شکل انیمیشن یا پاورپوینت تدریس کرد یا از یوتیوب و آپارات برای محتوا استفاده کرد. اپلیکیشن های تخصصی آموزشی که تمام نیازهای معلم و دانش آموز را از قبل پیش بینی کرده اند می تواند خیلی مفید باشد. بهتر است محتوایهای آموزشی و آزمونهای آنلاین به روشهای متنوعی تهیه شوند تا از یکنواختی جلوگیری شود و دانش آموز بتواند درک خود را در تمام زمینه ها بکار گیرد.
باید موقعیت های بوجود آورد که دانش آموزان درگیر یک آموزش مشارکتی شوند. مثلا پروژه های گروهی، بحث های گروهی و فعالیت های مشترک. این روش باعث می شود که دانش آموز خود را متعلق به یک جمع حس کرده و از حمایت دیگران بهره مند شود.
باید به دانش آموز فهماند که معلم متوجه تمامی فعالیت های او است و اگرچه او پیش چشم معلم نیست ولی تحت نظارت معلم است. اینکار با دیدن تکالیف، ارزیابی آزمون و دادن بازخورد انجام شدنی است. دانش آموزی که بطور مرتب نظر معلم درباره خودش را بداند هم مدیریت بهترین نسبت به خود دارد و هم با انگیزه بیشتری ادامه می دهد.
به دانش آموز اطمینان دهید که از مسیرهای مختلف مانند ای میل، اپلیکیشن های گفتگوی آنلاین، گروه های مطالعاتی، ساعات غیردرسی مشخص (با شرایط مشخص و طبق ضابطه موسسه آموزشی) در دسترس هستید و از او حمایت می کنید. می توانید کتابهای درسی یا غیر درسی بیشتر، و غیره بهاو معرفی کنید.
مطمئن شوید که یک شخص یا تیم امور پشتیبانی فنی را به عهده می گیرد و برای رفع مشکلات در دسترس است. مشکلات فنی که نه معلم و نه والدین و نه دانش آموزان به آن آنشای ندارند (مانند هنگ کردن کامپیوتر) بیشترین صدمه را به آموزش آنلاین وارد می کند.
به دانش آموز کمک کنید که هدف داشته باشد. هدف داشتن باعث حفظ انگیزه و رفع کسالت می شود. انگیزه داشتن دانش آموز را متمرکز و با روحیه نگه می دارد.
به دانش آموز یاد دهید چگونه زمان خود را مدیریت کند و بتواند بدون فشار و نظارت معلم انضباط داشته باشد. چگونه حجم کاری خود را برای زمان مفید توزیع کند و از اتلاف وقت جلوگیری کند.
راه حل های بالا می توانند خیلی کمک کنند ولی با این حال به یاد داشته باشید که هر دانش آموزی یک شخص منحصر بفرد با توانایی ها و ناتوانایی های مخصوص به خود است. در اینجا توصیه می شود که مقاله جامع "راهکارهای برای کاهش افت تحصیلی در آموزش آنلاین" که در وب سایت مدرسه کلوب منتشر شده است را حتما مطالعه فرمایید.
علاوه بر آن بهتر است در زمان انتخاب مدرسه برای فرزند خود مدرسه ای را انتخاب کنید که سیستم آموزش آنلاین قوی، تیم پشتیبان و بخش تولید محتوای فعال داشته باشد. برای پیدا کردن این مدرسه می توانید به وب سایت مدرسه کلوب، بخش مدرسه یاب مراجعه کنید و ابتدا نزدیکترین مدرسه های نزدیک به محل زندگی خود را یافته و سپس وارد بخش لیست مدارس تهران شوید و شرایط، امکانات، برنامه ها و دستآوردهای مدرسه را که به تفکیک نوشته شده است مطالعه کنید. دیدن کلیپ انتخاب مدرسه، مرحله به مرحله راهنمای خیلی مفید درباره اینکه چه مدرسه ای مناسب شرایط شما و فرزند شما است را نشان می دهد.
