لثه ها نه تنها درزمینه سلامت دندان نقش موثری ایفا می کنند بلکه سلامت عمومی بدن را نیز تحت تاثیر قرار می دهند.
زمانی که صحبت از سلامت دندانها به میان می آید بیشتر افراد در مورد آنچه برای پیشگیری از پوسیدگی دندان مفید است فکر می کنند، در حالیکه توجه به لثه ها نیز در این راستا حائز اهمیت می باشد. در بسیاری ازموارد ، خونریزی و تورم لثه ها علامتی از بیماری لثه ها می باشد ، اما فاکتورهای دیگری نیز وجود دارد که در این زمینه موثر است. از جمله این فاکتورها عبارتند از:
1- تکنیک نادرست مسواک زدن: ممکن است در جست و جو برای حفظ پاکیزگی دندانها به این نتیجه رسیده باشید که هر چه دندانها را با وسواس و تحکم بیشتری مسواک بزنید ، بهتر است. باید گفت که لثه ها بافت حساسی دارند و ممکن است در جریان این اعمال نیرو، آنهم به صورت نادرست آسیب ببینید.در هنگام انتخاب مسواک بهتر است ، مدل هایی را انتخاب کنید که فرچه آنها از جنس پلاستیک نرم باشد و انتهای آنها تیز نبوده و به اصطلاح کند باشد. در هنگام مسواک زدن نیز ، حرکت ملایم و دوار مسواک برای ماساژ و تمیز کردن لثه ها و دندان مفید است. در حالیکه حرکت مسواک رو به عقب و با فشار باعث آسیب به لثه ها می شود.
2- تکنیک غلط کشیدن نخ دندان: مهم ترین مزیت کشیدن نخ دندان در هر روز ،پاک کردن پلاک از نقاطی است که مسواک قادر به زدودن آن نمی باشد. مهم ترین نکته حفظ ملایمت در انجام این کار است. بدون فشار آوردن به نخ بین دو دندان ، به آرامی آن را بالا و پایین برده و انحنا و خمیدگی دندان را دنبال کنید.
3- بیماری های لثه : بیش از سه چهارم مردم امریکا در رده سنی 35 سال از بیماری های لثه رنج می برند. ولی تعداد کمی از آنها با نوع شدید بیماری لثه یعنی ژنژویت(ورم لثه ) مواجه می باشند. اگر بهداشت دهان و دندان به درستی رعایت نشود، باکتری ها در سطح دندان تشکیل پلاک (جرم )می دهند. این پلاک ها و باکتری ها موجب التهاب لثه شده و خونریزی ، قرمزی و تورم آنها را موجب می شود. اغلب افراد مبتلا به ژنژویت دردی احساس نمی کنند. تشخیص به موقع این بیماری باعث درمان موثرتر می شود ولی عدم اقدام به موقع باعث افتادن دندانها می شود. با توجه به اهمیت این بیماری، در صورت مشاهده علائم زیر ، حتی بدون احساس درد و ناراحتی به پزشک مراجعه کنید.
- تغییر در اندازه و فرم دندانها و یا نوع گاز گرفتن
- تشکیل کیسه بین دندان و لثه
- خونریزی لثه در هنگام مسواک زدن و یا بعد از آن
- شل شدن یا تغییر جای دندانها
- بوی بد دهان و یا احساس طعم بد در دهان به مدت طولانی
- لثه قرمز، متورم و حساس
- عقب رفتن و یا تحلیل رفتن لثه ها
اگر بیماری ژنژویت پیشرفت کند، باعث می شود که به لثه ها و استخوانهایی که دندانها را در محل خود نگه می دارد آسیب جدی وارد شود.باکتری روی دندان تولید مواد سمی می کند که به لثه ها آسیب زده و آنها را عفونی می کند. عفونت و التهاب استخوانهای فک راه می یابد و نهایتا دندانها شروع به ریختن می کند.
4- تاول لب و یا تبخال شدید: رایج ترین علت دردناکی لثه ها تاول یا زخم دهان است. این زخم های دردناک ممکن است داخل دهان و حتی لثه ها توسعه یابد. شکل ظاهری زخم به صورت مرکز سفید و لبه های قرمز است. ممکن است تنها یک زخم و یا تعدادی زخم در یک زمان و با همین وضعیت و شکل داخل دهان بروز کند. محققان به درستی از علت این زخم ها آگاه نیستند. این زخم ها مسری نیست و اغلب ریشه باکتریایی و یا ویروسی دارد. افراد مبتلا به بیماری های خاص خود ایمنی نیز بیشتر از بیماری های لثه که به دلیل تبخال و یا زخم لثه ها ست رنج می برند. این زخم معمولا در طول زمان دوباره برگشت می کند.
5- شیمی درمانی: عوارض جانبی ناشی از شیمی درمانی متنوع است. یکی از این عوارض ، خونریزی ، تورم و دردناکی لثه ها است. اغلب افراد سرطانی تحت درمان از ورم دهان رنج می برند. و این مسئله به خاطر زخم های دردناک دهان و لثه است.
6- دخانیات و کلیه محصولات تنباکو: استفاده از سیگار و سایر فرآورده های تنباکو به لثه ها آسیب جدی وارد می کند و این قبیل افراد بیشتر در معرض بیماری لثه می باشند.
7- تغییرات هورمونی: بعضی زنان در دوران بلوغ، قاعدگی، حاملگی و یائسگی با مشکلات لثه مواجه می شوند. افزایش هورمونها در دوران بلوغ ،باعث افزایش جریان خون به لثه ها و بروز حساسیت و تورم می شود. در زنان مبتلا به تورم لثه در دوران قاعدگی، لثه ها قرمز و ملتهب شده و اندکی قبل از بروز قاعدگی خونریزی لثه مشاهده می شود. این مشکلات اغلب بعد از شروع قاعدگی برطرف می شود. ورم لثه در دوران حاملگی در ماه 2 یا 3 شروع شده و تا 8 ماهگی ادامه دارد و باعث التهاب زخم و خونریزی لثه می شود. استفاده از قرص ضد بارداری خوراکی نیز چنین عوارضی به همراه دارد. البته به صورت خیلی نادر بعضی زنان در دوران یائسگی نیزبا خشکی شدید لثه مواجه می شوند که مستعد خونریزی و زخم می باشد.
.....................................................................
7 روش پیشگیری از خونریزی و ورم لثه ها
1- حداقل 2 مرتبه در روز مسواک بزنید. تکنیک صحیح مسواک زدن در این میان حائز اهمیت است. برای کسب اطمینان د راین رابطه ، از دندانپزشک بخواهید روش صحیح را به شما آموزش دهد.
2- کشیدن نخ دندان در هر روز: یکی از بهترین روش ها برای پیشگیری از مشکلات لثه ، کشیدن نخ دندان است.
3- داشتن رژیم غذایی مناسب: رژیم متعادل حاوی مقدار کافی از ویتامین C و کلسیم در پیشگیری از بروز بیماری های دهان ودندان لازم است.
4- به اندازه کافی بنوشید: نوشیدن آب بخصوص بعد از صرف غذا به شست و شوی دهان و دندان کمک موثری می کند.
5- عدم مصرف دخانیات
6- احتیاط در مصرف نوشیدنی ها و یا غذاهای فوق العاده سرد یا گرم: افراد مبتلا به بیماری لثه در هنگام مصرف نوشیدنی یا غذای گرم و یا سرد احساس راحتی بیشتری می کنند.
7- استراحت: استرس و تنش باعث افزایش هورمون کورتیزول شده که این هورمون باعث التهاب سراسر بدن از جمله لثه ها می شود.
