روانشناسی

روش تنفس عمیق برای کاهش اضطراب

همین لحظه اضطرابتان را با تنفس عمیق کم کنید؛

تمرین تنفس عمیق سیستم عصبی پاراسمپاتیک ما را که مسئول فعالیت‌های بدن در زمان استراحت است، تحریک می‌کند. این سیستم عصبی دقیقاً متضاد با سیستم عصبی سمپاتیک ما عمل می‌کند که فعالیت‌هایی که با واکنش جنگ و گریز در ارتباط است را تحریک می‌کند.
از تمامی عملکردهای خودکار بدن --عملکردهای قلبی-عروقی، گوارش، هورمونی، غددی، ایمنی-- فقط تنفس است که می‌تواند به سادگی به صورت اختیاری کنترل شود.
با تغییر اختیاری سرعت، عمق و الگوی تنفس، می‌توانیم پیام‌هایی که از دستگاه تنفسی بدن به مغز فرستاده می‌شود را تغییر دهیم. به این ترتیب، تکنیک‌های تنفس دری به روی شبکه ارتباطی خودکار باز می‌کند که از طریق آن می‌توانیم با تغییر الگوی تنفسی‌مان با زبان بدن، پیام‌های خاصی به مغز بفرستیم، زبانی که مغز آن را می‌فهمد و به آن پاسخ می‌دهد. پیام‌های دستگاه تنفسی تاثیراتی سریع و قوی بر روی مراکز اصلی مغز دارند که با فکر، احساس و رفتار درگیر هستند.
تکنیک‌های مختلفی برای کاهش استرس و اضطراب وجود دارد که در اینجا به سه مورد از این رویکردها اشاره می‌کنیم:

تنفس منسجم
تنفس منسجم، نفس کشیدن با سرعت ۵ نفس در دقیقه است که متوسط محدوده سرعت تنفس رزونانس می‌باشد. برای اینکار می‌توانید برای دم تا ۵ بشمارید و برای بازدم نیز تا ۵ بشمارید. سرعت ۵ دقیقه‌ای، تنوع ضربان قلب (HRV)، که سنجش درستی عملکرد سیستم عصبی پاراسمپاتیک است، را به ماکسیمم می‌رساند. تغییر سرعت و الگوی تنفس، HRV را تغییر می‌دهد که این موجب تغییر در سیستم عصبی بدن خواهد شد. هرچه HRV بالاتر باشد بهتر است زیرا HRV بالا باعث می‌شود سیستم قلبی-عروقی سالمتر و سیستم واکنش استرس قوی‌تری داشته باشیم. تنفس با سرعتی که نزدیک به سرعت رزونانس ایدآل (حدود ۵ نفس در دقیقه) باشد، HRV را ده برابر بالا می‌برد.
تنفس مقاومت
تنفس مقاومت درست همان چیزی است که از نامش پیداست: تنفسی که دربرابر جریان هوا مقاومت ایجاد می‌کند.
مقاومت را می‌توان با جمع کردن لب‌ها، گذاشتن نوک زبان دربرابر قسمت داخلی دندان‌های بالایی، خش‌خش کردن از دندان‌های گره خورده، سفت کردن عضلات گلو، کمی بستن دهانه حنجره، باریک کردن فضاری بین تارهای صوتی یا استفاده از یک شیئ خارجی مثل نفس کشیدن از داخل یک نی، ایجاد کرد.
شاید همه اینها کمی برایتان پیچیده به نظر برسد. نفس کشیدن باید کاری راحت باشد، درست است؟ کمی برایتان راحت‌ترش می‌کنیم: طبق نظر کارشناسان نفس کشیدن از بینی به مراتب نسبت به نفس کشیدن از دهان مقاومت بیشتری تولید می‌کند.

حرکت تنفس
حرکت تنفس زمانی است که نفس از ذهنتان فراتر می‌رود. این تمرین را می‌توان با یک ماساژ داخلی بدن مقایسه کرد. فرستادن نفستان به جایی دور و اطراف بدنتان (به شرط آنکه گم نشود) به شما کمک می‌کند تمرکزتان را روی تمرین حفظ کنید نه روی کارهایی که باید انجام دهید زیرا تا ۵ شمردن ممکن است برایتان خسته‌کننده شود. در زیر به چرخه‌ای که متخصصین ارائه داده‌اند اشاره می‌کنیم:
وقتی نفس را داخل می‌کشید، تجسم کنید که نفستان را به بالای سرتان حرکت می‌دهید.
وقتی نفستان را بیرون می‌دهید، تجسم کنید که آن را به پایین ستون‌فقراتتان، یعنی کف لگنتان هدایت می‌کنید.
هربار که نفس را داخل می‌کشید، آن را به بالای سرتان ببرید.
هربار که نفس را بیرون می‌دهید، آن را به پایین ستون‌فقراتتان حرکت دهید.
این چرخه را ۱۰ مرتبه تکرار کنید.
تاریخچه حرکت تنفس بسیار جالب است. این تکنیک توسط راهبین مسیحی ارتودکس روسی در حول و حوش قرن یازدهم ابداع شده است. این راهبین تکنیک حرکت تنفس را به جنگجویان روسی مقدس آموزش می‌دادند تا از آنها دربرابر آسیب محافظت کرده و به آنها قدرت بدهند که دربرابر مهاجمین پیروز شوند.