حالا و بعد از گذشت هزاران سال، طلا در کشور ما بیشتر با همان مفهوم زینتیاش شناخته میشود. جالب اینکه ایران یکی از پرمصرفترین کشورهای جهان در زمینه زیورآلات طلایی است اما طلا با آنکه نمادی از پاکی است، با گذشت زمان دچار کدری، تیرگی و خطوخش میشود و جلای خود را از دست میدهد. اگر چنین اتفاقی برای زیورآلات طلایی شما افتاد، نباید خیلی ناراحت شوید چرا که راهکارهایی برای زدودن و از بین بردن آنها وجود دارد. در این گزارش که با کمک محسن باصری، یکی از طلاسازان حرفهای تهیه شده با فوت و فن براق کردن طلا و نقره آشنا میشوید و شیوههای نگهداری از این فلز گرانبها را یاد میگیرید.
موقع خرید دقت کنید
وقتی از کارشناس مهمان این صفحه درباره روشهای براق نگهداشتن طلا و زدودن چربی روی آن سؤال میکنیم به نکتهای باریکتر از مو اشاره میکند. او میگوید که قدم اول برای نگهداری بهتر از طلا هنگامی برداشته میشود که شما میخواهید طلا را بخرید. در بازار معمولا 2 جور طلا وجود دارد؛ طلاهایی که درجه یک هستند و کیفیت بهتری دارند و طلاهای درجه 2 که معمولا با اجرت کمتری به فروش میرسند. گاه بعضی از طلافروشان جنسشان را با اجرت پایینتری میفروشند، چراکه طلای آنها کیفیت مناسبی ندارد.
در واقع طلای با کیفیت باید با عیار نقره 900 به عیار 18 برسد. اما برخیها برای تهیه آلیاژ با عیار 18 از فلز مس به جای نقره استفاده میکنند. نتیجه این میشود که طلای مسی زودتر از طلایی که با نقره تهیه شده کدر و تیره میشود و جلای خود را از دست میدهد. جالب اینکه هر دو طلا معمولا با یک قیمت ثابت به فروش میرسند، پس بهتر است هنگام خریدسراغ فروشندگان معتبر و مورد اطمینان بروید یا از آنها ضمانت بگیرید.
روش برق انداختن انواع طلا
طلای زرد پس از چندماه استعمال مداوم بهدلیل ارتباط با پوست بدن یا دیگر مواد، جلای روز اولش را از دست میدهد و رنگش به کدری میزند اما برای اینکه طلای زرد را مثل روز اولش دربیاورید نیازی نیست کار خیلی خاصی انجام دهید. برای این کار در همان خانه هم میتوانید دست بهکار شوید. کافی است یک ظرف استیل یا مسی را روی شعله ملایم اجاق گاز قرار دهید و داخلش را کمی آب بریزید. کمی بعد به آن مقداری مایع ظرفشویی اضافه کنید و آن را هم بزنید. سپس طلاها را طوری که با هم برخوردی نداشته باشند روی کف ظرف رها کنید. وقتی آب به جوش آمد و مدتی گذشت، چربیها و مواد اضافی روی طلای زرد خودبهخود از بین میرود و جلای روز اول را بهدست میآورد. پس از آنکه طلا اصطلاحا قل خورد، آن را از داخل ظرف بیرون بیاورید و زیر آب جوش دیگری بگیرید. این کار باعث میشود تا چربیهای اضافی و احتمالی باقیمانده روی طلا به کلی از بین برود. برای طلای سفید هم از همین روش استفاده کنید.
خط و خشها را چکار کنیم؟
بعضی اوقات بهدلیل کیفیت پایین طلاها، بابت هر تماس جزئی خطوخشهایی روی این فلز ارزشمند و زینتی پیدا میشود البته بیشترین دلیل ایجاد خطوخش روی طلا به استفاده مداوم آن در مدت زمان طولانی برمیگردد. برای رفع خط وخش طلا چارهای ندارید جز اینکه به کارگاههای طلاسازی مراجعه کنید.
در این کارگاهها، طلای شما ابتدا بهصورت یک دستگاه گرداننده که فرچهای نمدی دارد مورد پرداخت قرار میگیرد. در این مرحله لایهای از روی طلای شما برداشته میشود تا خط وخشها از بین برود البته این کار باعث میشود تا کمی از وزن ابتدایی طلایتان کاسته شود. پس از آن نوبت به آبکاری طلا میرسد که مرحله چندان پیچیدهای نیست و مدت زمان زیادی هم نمیبرد. این تنها مشکلی است که شما نمیتوانید آن را در خانه حل کنید و باید طلایتان را به متخصص کار بسپارید. یادتان باشد، هر چه کیفیت طلا پایینتر باشد یا مدت استفاده از طلا زیاد شود، امکان خط وخش افتادن روی آنها بیشتر میشود.
برق انداختن جواهر اصلی و بدلی
جواهر ترکیبی از فلز گرانبهای طلا با سنگهای قیمتی یا مرجانی است. هر چه کیفیت و مقدار سنگ بهکار رفته در جواهر بالاتر و بزرگتر باشد، به همان میزان به قیمت سرویس جواهر شما افزوده میشود. برای نگهداری و جلا دادن جواهرات هم راه سختی پیش رو ندارید. بهترین روش تمیز کردن جواهرآلات، استفاده از آب و کمی صابون به همراه یک مسواک نرم است.
پس از تمیزکاری میتوانید جواهراتتان را با سشوار خشک کنید یا این کار را با یک تکه پارچه نرم انجام دهید. استفاده از روش شستوشو با آب و کمی مایع ظرفشویی هم میتواند کار شما را راه بیندازد. گاهی اوقات به جای سنگهای گرانبها مثل برلیان و یاقوت، از قطعات شیشهای برای تزئین جواهرات استفاده میشود که از آنها بهعنوان جواهرات اتمی یاد میشود. از آنجا که قطعات شیشهای بهکار رفته در این نوع جواهرات مقاومت زیادی در برابر حرارت و گرما ندارند، بهتر است از همان روش آب سرد و صابون استفاده کنید.
دشمن جلای طلا چیست؟
طلا و جواهر هم مثل هر ترکیب فلزی دیگری دارای دشمنهایی است که باید مراقب آنها باشید. این دشمنها دقیقا نقش مخرب را روی وضعیت ظاهری و برق خاص طلا دارند که گاهی میتوانند آن را بهطور کلی از بین ببرند. خیلیها بر این باورند که هنگام شستوشو میتوان از اسیدهای رقیق مثل آبلیمو برای تمیز کردن و دودن چربیها و لکههای روی طلا استفاده کرد. حال آنکه همه اسیدها و تیزآبها به کدر شدن و از بین رفتن سطح ظاهر طلا کمک میکنند چرا که خاصیت خورندگی دارند و بهتدریج میتوانند جلا را از طلا بگیرند.
شویندههای بسیار قوی، مواد شیمیایی پرقدرت و انواع سفیدکنندهها (وایتکس) هم در کدر شدن شکل ظاهری طلا بیتأثیر نیستند اما اگر بخواهیم دشمن شماره یک طلا و جواهرات را نام ببریم، بیشک نام فلز مایع جیوه به میان میآید. جیوه همان کاری را با طلا میکند که کارد با پنیر. به همین دلیل هرگز طلا و جواهرتان را نزدیک این ماده یا وسایلی همچون دماسنج که از جیوه استفاده میکنند، نگذارید.
روش برق انداختن انگشتر نقره
اگر انگشتر یا زیورآلات نقره دارید میتوانید هر از چندگاه یکبار آنها را جلا دهید و درخشندهترشان کنید البته فلز نقره حساسیت کمتری نسبت به طلا دارد و این مسئله، کار را برای شما آسانتر خواهد کرد. هنگام خرید دقت کنید تا انگشتر نقرهای را بخرید که از عیار بالای 90 درصد تهیه شده است. میزان عیار انگشتر معمولا در جلد داخلی رکاب درج میشود. انگشتر نقره با عیار بالا دیرتر تیره و کدر میشود و زودتر برق میافتد.
اگر نقرههای تیره و سیاه شده دارید بدانید که در برابر نسخه پیشنهادی ما همانند روز اولشان خواهند شد. یک لیتر آب، یک قاشق غذاخوری جوش شیرین و یک تکه ورق آلومینیوم را مخلوط کرده و بجوشانید. نقره را بهمدت 10 ثانیه و یا بیشتر در این مواد قرار داده و پس از این مدت آن را خارج کنید. اگر احیانا نقره همچنان مات مانده است، خمیر غلیظی با یک چهارم فنجان جوش شیرین و 2قاشق آب درست کرده و با یک اسفنج مرطوب روی نقره قرار دهید؛ سپس آن را شستوشو داده وخشک کنید.
آقا طلا
محسن باصری، کارشناس تعمیر و مرمت طلا و جواهر حدود 30سالی است که به شغل طلاسازی و تعمیرات آن مشغول است. او البته چند سالی میشود که حرفه قدیمیاش را کنار گذاشته و به طلافروشی روی آورده است. باصری از دوران نوجوانی کارش را با طلا شروع کرده و در این مدت تجربهای گرانبها اندوخته است.
طلا و جواهراتتان دیگر کدر نمیشود
اگر علاقهمند هستید که سرویس طلا و جواهرتان مثل روز اول برق بزند یا کمتر دچار لک و تیرگی شود میتوانید دستورالعملهای این بخش را بخوانید. مراقبت بیشتر از طلا وجواهراتتان باعث میشود که عمر مفید آنها افزایش پیدا کند و همیشه بدرخشد.
از طلا و جواهرتان هنگامی که به آن احتیاج دارید استفاده کنید. استفاده کوتاهمدت و موضوعی از طلا و جواهر باعث میشود که همیشه برق خود را حفظ کنند و دیرتر کدر شوند.هنگام حمام گرفتن یا شستوشوی دستهـا، جـواهرآلات خـود را در بیاورید چون صابون سبب ایجاد لایهای نازک روی جواهرآلات میشود و برق آن را بهتدریج میگیرد.
خیلیها برای اینکه طلا و جواهراتشان را در یک جای امن و فضای کوچک نگه دارند، آنها را روی هم و بهصورت نامرتب میریزند. این کار باعث ایجاد خط وخش و از بین رفتن جلای طلا میشود. بهترین کار این است که هر کدام از قطعه طلاها را بهصورت جداگانه در همان جعبهای که خریدهاید نگهداری کنید.
اگر عادت دارید دائما به استخر بروید، حتما این کار را بدون طلا و جواهراتتان انجام دهید؛ چرا که کلر آب استخرها دشمن برق طلای شما به شمار میرود و باعث خورندگی آن خواهد شد.هیچ وقت با طلا یا جواهرآلات آشپزی نکـنیـد زیـرا گـرمای شـدید و روغــن موجب صدمه زدن به سطح رویی طلا و نگین جواهرآلات میشود.
نگهداری نقره در یک کیسه در بسته کدر و سیاه شدن آن را به تعویق میاندازد.طلا، نقره و جواهرآلات را از ضربه، مواد شیمیایی، نور خورشید و گرمای شدید محافظت کنید./