هر کودکی که متولد میشود در چندین نوبت باید واکسن تزریق کند تا ریسک برخی مشکلات و بیماری‌ها را در نوزاد کاهش دهد. در واقع واکسن باعث میشود تا سیستم دفاعی بدن تقویت شده و مقاومت بهتری در برابر بیماری‌ها داشته باشند.
یکی از مهمترین واکسن‌ها که کودکان دریافت می‌کنند واکسن یک سالگی است که به MMR هم معروف است و از بیماری‌هایی چون سرخک، سرخجه و اوریون پیشگیری می‌کند.
نکات لازم درباره واکسن یک سالگی
زمانی که نوزاد یک سالگی خود را به پایان می‌رساند، لازم است برای تزریق واکسن به مراکز بهداشتی و درمانی بروید. البته اگر در تهران زندگی می‌کنید، متخصص اطفال تهران تزریق واکسن یک سالگی را انجام می‌دهد که می‌توانید مراجعه کنید.
این واکسن در 2 دوز تزریق میشود که دوز اول آن در سن یک سالگی و دوز دوم در 18 ماهگی دریافت میشود.
اگر می‌خواهید بدانید که واکسن یک سالگی کجا تزریق میشود باید بگوییم که این واکسن به بازوی راست کودک و زیر جلدی تزریق میشود.
واکسن یک سالگی و عوارض آن
معمولا هر واکسنی پس از تزریق، علائم و عوارضی دارد. در این بخش واکسن یک سالگی و عوارض آن را برای شما بازگو خواهیم کرد.
از علائمی که پس از تزریق واکسن ممکن است با آن مواجه شوید، به‌وجود آمدن تورم و قرمز شدن در قسمتی خواهد بود که تزریق انجام شده است.
معمولا پس از تزریق تا 2 هفته ممکن است دانه‌های قرمز رنگ در سراسر بدن کودک نمایان شود که به‌هیچ‌وجه نگران‌کننده نیست و پس از مدتی، بهبود پیدا می‌کند.
شاید قبل از اقدام به واکسیناسیون کودک، شما با این سوال مواجه شوید که آیا واکسن یک سالگی تب دارد؟
در پاسخ باید بگوییم بله، واکسن زدن زمان یک‌سالگی کودک معمولا در اکثر کودکان با علائم تب بروز می‌کند.
این واکسن ممکن است با عوارضی مثل تب، لرز، کاهش اشتها و بدن‌درد بروز پیدا کند که به‌دلیل مننژیت آسپتیک، ایجاد می‌شوند و پس از مدتی برطرف می‌شوند.
البته در موارد نادر ممکن است با عوارضی مثل تهوع، استفراغ، سرگیجه و اسهال هم مواجه شوید. همچنین احتمال بسیار پایین تشنج هم تا 2 هفته بعد از تزریق وجود دارد که البته اصلا شایع نیست.
واکسن یک سالگی برای کدام کودکان ممنوع است؟
اگر کودک بعد از تزریق دوز اول واکسن، به‌غیر از علائم طبیعی دریافت واکسن، واکنش‌های آلرژیک نشان دهد، دوز دوم را نباید به او تزریق کرد.
مشکلاتی که سبب نقص سیستم ایمنی هم می‌شوند، دریافت این واکسن را ممنوع می‌کنند. اگر کودکتان یا اقوام درجه یک او بیماری‌های سیستم ایمنی دارند، واکسن MMR نباید تزریق شود.
اگر کودک مشکل انعقاد خون داشته باشد هم این واکسن نباید تزریق شود، همچنین اگر کودک شما به تازگی خون یا فرآورده‌های خونی دریافت کرده نباید به او واکسن زد.
اگر کودک به سرماخوردگی متوسط تا شدید مبتلا است چه درصورتی که تب داشته باشد یا نداشته باشد، تا زمان بهبود کودک بهتر است تزریق انجام نشود.
البته زمانی که کودک بیمار است مثل بیماری‌های عفونی، سرماخوردگی همراه با تب خفیف، اسهال، عفونت گوش و دوران نقاهت بیماری، دریافت آنتی‌بیوتیک یا زندگی با خانم باردار، سوء تغذیه، هرگونه جراحی که انجام شده یا در آینده قرار است انجام شود، بیماری‌های قلبی، ریوی، کبد، کلیه، دیابت، سندروم داون و فلج مغزی مشکلی در ارتباط با تزریق این واکسن نخواهند داشت.
واکسن یک سالگی در کودکان با بیماری خاص
تزریق واکسن MMR به کودکانی که مشکلات بدخیمی دارند یا باید عمل پیوند انجام دهند یا انجام داده‌اند و کودکانی که بیماری‌های خودایمنی دارند، ممنوع است. چون یک ویروس زنده است و مشکلات این کودکان را تشدید می‌کند.
کودکانی که مشکلات خونی مثل لنفوم یا لوسمی دارند و تحت شیمی درمانی قرار گرفته‌اند نباید واکسن بزنند. تنها درصورتی دریافت واکسن برای این کودکان بلامانع است که 3 ماه از آخرین شیمی درمانی آن‌ها گذشته باشد.
تاخیر در واکسیناسیون
معمولا تاخیر 2 یا 3 روزه برای واکسن مشکلی ایجاد نمی‌کند ولی تاخیر بیشتر، ممکن است عواقبی داشته باشد.
اگر دیرتر از موعد برای تزریق واکسن کودک اقدام کنید، اثرات درمانی آن کاهش پیدا می‌کند. همچنین سبب میشود تا واکسن‌های بعدی هم نتوانند در زمان معین تزریق شوند و آن‌ها هم با تاخیر مواجه می‌شوند.
این واکسن را از 3 روز قبل از یک سالگی کودک و 3 روز بعد از یک سالگی، می‌توان به کودک تزریق کرد.
واکسیناسیون به‌موقع، سبب میشود تا بدن در برابر ویروس ایمن شده و به‌راحتی دچار آن‌ها نشود و اگر زمانی هرکدام از آن بیماری‌ها بروز پیدا کرد، بسیار سبک و راحت باشد و به‌سرعت درمان شود.
در صورتی که اگر تزریق واکسن به‌موقع انجام نشود یا کلا از انجام آن امتناع بورزید، سیستم ایمنی هیچگونه دفاعی در برابر آن بیماری نخواهد داشت و درصورت ابتلا، بیماری به شدیدترین حالت ممکن بروز می‌کند که بسیار خطرناک خواهد بود.
مراقبت‌های واکسن یک سالگی
شما به‌عنوان والد کودک باید حتما توجه داشته باشید تا موارد مراقبت قبل و بعداز واکسن را به‌درستی و با دقت رعایت کنید که در این بخش تمام مراقبت‌های لازم را برای شما شرح می‌دهیم.
• حتما در زمان مقرر همراه با کارت واکسن به مراکز بهداشت یا نزد پزشک متخصص بروید و توضیحات کارت واکسن را خوانده و اطلاعات لازم را کسب کنید.
• سعی نکنید کودک را به‌زور برای دریافت واکسن مجبور کنید، بلکه با آرامش و سرگرم کردن او، اجازه دهید واکسیناسیون انجام شود. چون در این سن کودک شما هوشیارتر شده و درک بیشتری از اطراف خود دارد، پس ممکن است برای دریافت واکسن امتناع بورزد.
• برای تزریق واکسن یک سالگی کودک سعی کنید فرزند خود را در آغوش بگیرید و با نوازش و مهربانی یا اسباب‌بازی مورد علاقه‌اش حواس او را پرت کنید.
• تماس چشمی بسیار مهم است، زیرا سبب میشود کودک آرامش داشته باشد. پس صورت کودک را به سمت خودتان بچرخانید.
• پس از انجام واکسیناسیون اگر کودک ناآرام بود با او بازی کنید یا او را شیر بدهید. حتما هر 4 ساعت یک‌بار به کودک قطره استامینوفن بدهید که از تب و درد در ناحیه تزریق پیشگیری شود.
• مایعات زیادی به کودک بدهید. برخورد آب با محل تزریق هم کاملا بلامانع است و حتی اگر کودک درد داشت یک پارچه تمیز را با آب سرد مرطوب کرده و روی محل واکسن قرار دهید.
• در روز دوم پس از تزریق، اگر کودک درد داشت، می‌توانید از کمپرس گرم استفاده کنید و به‌مدت کم و تعداد بالا انجام شود تا پوست کودک آسیب نبیند.
واکسن یک سالگی یکی از مهمترین واکسن‌هایی است که هر کودکی باید دریافت کند و در 2 دوز نیم میلی‌لیتری تزریق میشود. اگر کودکی مبتلا به بیماری سل باشد نباید این واکسن را بزند.
همچنین تا 4 هفته پس از واکسن تشخیص و تست سل هم مختل میشود. حتما توجه داشته باشید پس از تزریق واکسن به‌هیچ‌وجه به کودک آسپرین ندهید.
می‌توانید برای پیشگیری از ایجاد درد و تب، قبل از رفتن به مرکز واکسيناسيون به کودک استامینوفن بدهید و پس از آن هم محل تزریق را به آرامی با دست تمیز ماساژ دهید و دست کودک را از بازو و آرنج حرکت دهید.
