مراقبت های پایان درمان ارتودنسی
همانطور که می دانید، ارتودنسی یکی از راهکار ها برای برطرف کردن نا هنجاری های فکی و دندانی می باشد. با توجه به میزان شدت ناهنجاری بیمار بعد از گذشت طول درمان می بایست مراقبت هایی جهت عدم بازگشت ارتودنسی انجام دهد تا درمان وی به طور کامل صورت گیرد. با ما همراه باشید تا در ادامه نکاتی در خصوص راهنمای پایان درمان ارتودنسی ثابت را دوره کنیم.
ارتودنسی دوره ی درمانی می باشد که طی زمان و با همکاری بیمار با متخصص ارتودنسی، درمان به بهترین نتیجه ی خود دست پیدا می کند. اما لازم به ذکر است برای جلوگیری از بازگشت ارتودنسی می بایست از نگهدارنده و رتینر پس از دوره درمان ارتودنسی استفاده نمایید.
به طور میانگین بعد از گذشت 18 الی 24 ماه دوره درمانی توسط دستگاه ارتودنسی پایان می یابد و سپس می بایست برای خارج کردن دستگاه ارتودنسی از دهان اقدام کنید.
پس از این طول مدت نیاز است تا برای ثابت نگه داشتن دندان ها و جلوگیری از برگشت پذیری آن ها، از یک نگهدارنده که به صورت پلاک متحرک یا نگه دارنده ثابت است استفاده شود.
یک متخصص ارتودنسی با تجربه برای آن که نتیجه درمان ثبات بیشتری داشته باشد با توجه به موقعیت بیمار، نگهدارنده ای مناسب به بیمار تجویز می کند و توصیه های لازم را به وی ارائه می دهد.
پایان ارتودنسی ثابت
با اتمام دوره ی درمان به وسیله دستگاه های ارتودنسی ثابت، نمی توان بیان داشت که ارتودنسی به طور کامل پایان یافته است بلکه می بایست از نگهدارنده ها و رتینر برای مرحله دوم درمان استفاده نمود. لازم به ذکر است که عموما استفاده از نگهدارنده ها پس از پایان درمان ارتودنسی ثابت الزامی می باشد.
رتینر و نگهدارنده ارتودنسی
در طول درمان ارتودنسی فشار های مداومی توسط ارتودنسی ثابت و یا ارتودنسی متحرک، به دندان ها وارد شده اند و دندان ها برای قرارگیری در جایگاه مناسب خود بارها جابه جا شده اند. از این رو ممکن است دندان ها در فک به ثبات نرسیده باشند. برای نگهداری و ثابت نگهداشتن دندان ها در جای استانداردشان نیاز به استفاده از نگهدارنده ها می باشد.
استفاده از نگهدارنده ها با تشخیص پزشک و صلاح دید وی امکان پذیر می باشد.
نگهدارنده ها دارای دو نوع نگهدارنده ثابت و نگهدارنده متحرک می باشند که در ادامه به توضیح و تعریف هر یک می پردازیم. این دستگاه ها با توجه به فرم دهان و دندان هر یک از بیماران در لابراتور ساخته می شود و مورد استفاده قرار می گیرد.
رتینر به مانند دستگاه های ارتودنسی زمخت و اذیت کننده نیستند و استفاده از آنها بسیار آسان تر از مرحله ی قبل می باشد.
نگهدارنده ثابت:
نگهدارنده های ثابت در واقع سیم فلزی انعطاف پذیری می باشد که با نوار پلیمری سفید رنگ در قسمت داخلی دندان ها قرار می گیرند و به آنها متصل می شوند. به دلیل نصب ثابت این سیم فلزی به این دستگاه، نگهدارنده ثابت گفته می شود.
استفاده از نگهدارنده های ثابت عموما به جهت درمان فاصله بین دندان، علی الخصوص در فک بالا و رفع بی نظمی در فک پایین می باشد.
لازم به ذکر است که بدانید عموما تعداد 2 تا 6 دندان جلویی با سیم به یکدیگر متصل می شوند. استفاده از سیم نگهدارنده در فک بالا توصیه نمی شود. اما تمامی این موارد با توجه به ناهنجاری بیمار و توصیه های متخصص ارتودنسی انتخاب و صورت می پذیرد.
لمینت دندان ، ایمپلنت دندان ، دندانپزشکی زیبایی
آموزشگاه زبان ، موسسه زبان ،
بهترین جراح بینی
نگهداره متحرک (پلاک متحرک)
نگهدارنده های متحرک عموما از قطعه ای پلاستیکی با اجزای فلزی و یا شفاف تشکیل شده اند.
برای استفاده از این نوع پلاک، قالب گیری از دهان بیمار صورت می گیرد و متناسب با آن برای ساخت پلاک اقدام می شود.
بیماران می بایست برای استفاده از پلاک ارتودنسی، در هنگام غذا خوردن و مسواک زدن، آن را از دهان خارج نموده و مجددا جایگذاری نمایند.
نگهدارنده های متحرک سیمی دارند که درواقع برای نگه داشتن دندان های جلو طراحی شده اند این نگهدارنده ها با وجود قابل مشاهده بودن اما مشکلات کم تری نسب به نگهدارنده های ثابت ایجاد می کنند.
به هنگام استفاده از نگهدارنده های متحرک باید کمی صبور باشید. در روزهای ابتدایی به دلیل وجود شی خارجی در دهانتان مقداری بزاق تولید می کنید و در تکلم دچار مشکل می شوید که بعد از گذشت چند روز به آن عادت می کنید و مشکل تکلمتان نیز حل خواهد شد. در نتیجه در طول این مدت نباید از گاز زدن میوه یا مواد غذایی سفت، از دندان های جلویی کمک بگیرید.
دلایل استفاده از رتینر و نگهدارنده
1- در طول مدت درمان ارتودنسی فشارهایی به طور مداوم به دندان ها از طریق دستگاه ارتودنسی مانند براکت ارتودنسی وارد می شود تا دندان ها را در جایگاه استاندارد خود نگهداری نماید. برای استقرار دندان ها در جایگاه خود و سازگاری با بافت جدید می بایست از نگهدارنده ها برای این منظور اسفاده کرد.
2- از آنجایی که دندانها در جایگاه جدیدی قرار گرفته اند، تمایل به بازگشت در موقعیت قبلی وجود دارد.
3- در صورتی که ارتودنسی در کودکان صورت گرفته باشد، به دلیل رشد استخوانی و فکی احتمال جا به جایی دندان ها وجود دارد. به همین منظور استفاده از رتینر واجب و ضروری می باشد.
طول درمان دوره نگهدارنده چقدر است؟
طول دوره نگهداری بسته به میزان ناهنجاری و سن هر بیمار متفاوت بوده و گاهی پزشک متخصص ارتودنسی تجویز می کند که این دوره نگهدارنده باید همیشگی باشد. اما به طور میانگین طول درمان پلاک های نگهدارنده متحرک یک سال و با پلاک های نگهدارنده ثابت چندسال می باشد که باز هم برای افراد مختلف متفاوت می باشد.
زمانبندی استفاده از نگهدارنده و رتینر:
متخصص ارتودنسی پس از انتخاب نگهدارنده برای مرحله دوم درمان، شرایط و مدت زمان استفاده از آنها را نیز به بیمار توضیح می دهد.
بسته به سن و ناهنجاری های دهان و دندانی، مدت زمان استفاده در هر فرد متفاوت از دیگری می باشد.
استفاده از نگهدارنده ثابت برای مدت بیشتری به طول می انجامد و شیوه ی استفاده از رتینر متحرک به شرح زیر می باشد:
در شش ماه اول می بایست به طور مداوم و 24 ساعته از نگهدارنده متحرک استفاده شود. (به غیر از مواقع غذا خوردن و استفاده از مسواک)
در شش ماه دوم این مدت زمان کاهش می یابد و می بایست به صورت شبانه و یا 12 ساعته صورت پذیرد.
پس از مدت یکسال توصیه می شود که از نگهدارنده در فاصله زمانی چند روز استفاده شود.
پایان دوره استفاده از نگهدارنده
پس از پایان دوره درمان ارتودنسی ثابت و استفاده از نگهدارنده ها هم چنان احتمال تغییر در جایگاه دندان ها وجود دارد و این طبیعت بدن آدمی می باشد. اما همواره برای جلوگیری از تغییر جایگاه دندان ها پس از ارتودنسی، استفاده از نگهدارنده ها می تواند خاطر شما را اطمینان بخشد.
در برخی موارد استفاده از نگهدارنده ها به طور دائم اما تنها در هنگام خواب برای افراد تجویز می شود.
نکات مهم در دوره نگهداری پس از ارتودنسی ثابت
دقت کنید که دوره نگهداری به معنای پایان درمان ارتودنسی نیست بلکه در حفظ نتایج ارتودنسی نقش اساسی دارد. هرگونه سهل انگاری و بی توجهی در این دوره موجب می شود تا درمان شما به هدر برود. و یا حتی نیاز به ارتودنسی مجدد پیدا کنید. پس دوره پس از ارتودنسی ثابت را جدی بگیرید.
باید به صورت منظم دوره نگهداری خود را انجام دهید. هر سه ماه یکبار و یا بازه زمانی تعیین شده از سوی پزشک متخصص ارتودنسی باید مورد بررسی دندانپزشک قرار بگیرید تا اگر پلاک های نگهدارنده مشکلی داشتند نواقص آن ها بر طرف شود.
مواردی که پس از درمان ارتودنسی با آن رو به رو می شوید:
در ادامه مواردی را یادآوری می کنیم که ممکن است پس از پایان درمان ارتودنسی با آن رو به رو شوید:
حساسیت دندان
پس از پایان درمان ارتودنسی ثابت ممکن است دندان ها به میزان کمی حساس شوند. این حساسیت به جهت قرارگیری براکت ها بر روی دندان و تحریک مینای دندان صوت گرفته است که پس از مدت کوتاهی رفع خواهد شد. در برخی نیز ممکن است ریشه دندان ها حساس شده باشد که در این مورد نیز پس از مدت کوتاهی شاهد رفع حساسیت خواهید بود.
پوسیدگی دندان
همانطور که در مقالات گذشته نیز یادآور شدیم، از مهم ترین مسائل حین درمان ارتودنسی، رعایت بهداشت می باشد. در صورت عدم انجام امور بهداشتی مرتبط با دهان و دندان، به مرور شاهد پوسیدگی دندان خواهید بود. در این صورت نیاز به جرم گیری و ترمیم پس از پایان درمان ارتودنسی مشاهده می شود. در برخی موارداین موضوع تنها به جرم گیری خلاصه نمی شود.
اما این موضوع نیز لازم به ذکر است که در افرادی که بهداشت را به خوبی رعایت می نمایند نیز ممکن است لکه های زرد نمایان شوند که به راحتی قابل درمان و تصحیح هستند.
تحلیل لثه
در موارد بسیار معدودی شاهد تحلیل لثه پس از درمان ارتودنسی می باشیم. علت تحلیل لثه به سبب افت بافت اطراف لثه می باشد که باعث نمایان شدن ریشه دندان می شود. در صورتی که با این مشکل مواجه شدید به متخصص لثه مراجعه نمایید و هم چنین از مسواک و خمیر دندان مخصوص استفاده نمایید تا از آسیب های احتمالی جلوگیری به عمل آورده باشید.
در این مقاله شما را با مسائل مرتبط با دوره ی پس از پایان درمان ارتودنسی ثابت آشنا ساختیم.
در صورت هرگونه سوال و نیاز به مشاوره و هم چنین اطلاع از هزینه ارتودنسی، می توانید با سایت دکتر داوودیان، متخصص ارتودنسی در ارتباط باشید.