ادامه سوره فلق
فلق در یک معنا به معنی نشانه است. هر چیزی در این عالم نشانه ای دارد. آسیبها نیز دارای نشانهاند و باید مواظب باشیم قبل از اینکه تاریکی و ظلمتها ما را در بر بگیرند از شر آنها به خدا پناهنده شویم.
وَ مِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ
غاسق هر نوع تاریکی و ظلمتی است. میتواند تاریکی شب باشد و میتواند تاریکی و ظلمت گناه باشد. تاریکی شرور زیادی برای آدم دارد. چون در تاریکی تشخیص خوب و بد از هم دشوار است و ما نمیتوانیم خیر را انتخاب کنیم. همین عدم انتخاب خیر میشود شر. همین طور این آیه میگوید از شر تاریکی وقتی دارد وارد میشود. از این نکته اینطور باشد برداشت کرد که نباید به تاریکی اجازه استقرار بدیم و باید تا فهمیدیم داریم دچار تاریکی و ظلمت میشویم برایش چاره اندیشی کنیم.
وَ مِن شَرِّ النَّفَّثَاتِ فىِ الْعُقَدِ
نفاثات فی العقد یعنی دمدگان در گرهها. منظور از این گروه آدمهایی هستند که میخواهند گره های زندگی آدمهای دیگر را محکمتر کنند و اجازه فعالیت و حرکت به آنها ندهند. مهمترین مصداق هم در این سوره ساحرها بودند که با دمیدن در گرهها به دنبال ایجاد مشکلات برای آدمها بودند.
وَ مِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ
و در نهایت حسد، چیزی که خیلی هم به آن مبتلا هستیم. حسد یعنی بخواهیم نعمتی از دست کسی زایل شود. چون ما آن نعمت را نداریم میخواهیم از دست کسانی هم که آن را دارند بیرون برود.
دلیل حسد ایمان ضعیف است. وقتی کسی به خدا اعتماد نداشته باشد و اینطور فکر نکند که اگر خدا میخواست دادن این نعمت به من هم برایش مشکل نبود و به قضا و قدر الهی مطمئن نباشم دچار حسد میشویم.
راهکارهایی برای درمان حسد هست که شاید در ادامه بگویم
پس در جمع بندی سوره این که ما در زندگی در مقابل حوادث و آسیبهای مختلف درونی و بیرونی زیادی قرار میگیریم. اما به این آسیبها شر گفته نمیشود. بلکه این که ما در هر موقعیتی چگونه عمل میکنیم و چه رفتار و چه عکسالعملی را انتخاب میکنیم این میتواند خیر یا شر باشد. با این تعریف هر موجودی برای ما میتواند شر به دنبال داشته باشد چون ما حتی در برابر نعمتهای الهی هم میتوانیم بد رفتار کنیم و برای خود و دیگران ایجاد شر کنیم. یک دسته از شرور که ما در زندگی خیلی دچارش هستیم در عین حال غفلت بیشتری نسبت بهش داریم، فرود آمدن ظلمتها در زندگی، ایجاد مشکل در زندگیها و سنگ اندازی ها و حسد کردن یا مورد حسد قرار گرفتن است.
در برابر همه این شرور باید به رب فلق پناه ببریم. رب فلق یعنی کسی که میتواند ظلمت شب را به فلق و روشنایی روز تبدیل کند و سوق دهنده همه موجودات به سمت کمال است (تعریف رب و فلق). پس پناه بردن به چنین خدایی نه تنها باید زبانی و با خواندن همین سوره باشد، باید عملی هم باشد. پناه بردن عملی یعنی اینکه در هر موقعیتی سعی کنیم خیر و شر را از هم خوب بشناسی (مثل فلق که با ایجاد نور باعث میشود ما بتوانیم چیزها را ببینیم) و آن چیزی را که کمال ما در آن است را انتخاب کنیم (رب.)
به برکت صلوات بر محمد و آل محمد