هنر پذیرایی از مهمان
هر قدر در پاکیزگی و زیبایی لوازم صرف غذا دقت کنید اشتها زیاد شده در گوارش آن تا ثیر نیکو می بخشد .تصور نکنید با این پندی که می دهیم مخارج گزافی پیش پای شما گذاشته ام.فقط سلیقه و دقتی که در انتخاب اشیا می کنید این منظور را به آسانی بر آورده می سازد ، برای هر یک از افراد خانواده یک فنجان و یک نعلبکی چای خوری ، یک بشقاب کوچک ،کارد و چنگال و قاشق و دستمالاختصاصی بدهید:میز صبحانه را با رومیزی که رنگ آن با فنجان های مناسب باشد بپوشانید این توجه ،جلوه ی میز را زیاد می کند .
یک گلدان ارزان قیمت که آن هم با رنگ رومیزی تناسب داشته باشد و چند شاخه گل های فصلی و یا از یک سبد میوه فصل می توان استفاده کرد . جلوی هر فرد یک بشقاب ، کارد، چنگال کره خوری و سمت چپ ،بشقاب چنگال دسر خوری و سمت راست آن کارد و قاشق مربا خوری، قاشق چای خوری یا قهوه خوری در نعلبکی ، زیر فنجان و دستمال مابین بشقاب و نعلبکی قرار گیرد.
تستر باید روی میز صبحانه قرار گیرد و نان ها را سر میز تست کرده می توان آن را روی میز کوچک نزدیک میز صبحانه قرار دهید.
صبحانه را معمولا بانوی خانه یا دختر بزرگتر آماده میسازد. در مهمانی های خصوصی هر فرد بعد از استفاده از لوازم و ظروف آن را شخصا بشوید و خشک کند وبه جای خودش بگذارد.
● آداب صرف غذا
شادی وآسودگی خاطر موقع صرف خوراک نظافت و منزره زیبا محرک اشتها و موجب گوارش غذا است. این نکات بهداشتی و روان شناسی را در تهیه صبحانه وناهار وشام خوانواده یا پذیرایی ازدوستان به موقع اجرا بگذارید . با مادر خود همکاری بکنید ،تا هنگام صرف غذا ساعت تفریح و خوشی اعضای خانواده باشد.
خوراکی های ساده شما طبق اصول بهداشتی و تغذیه صحیح تهیه شود ظرف غذا به طرز پسندیده چیده شود میز و لوازم آن را در نهایت پا کیزگی مزین به گل و گیاه باشد ،افراد خوانواده قبل از حضور سر میز خود را تمیز ومرتب کند صحبت هایی که دراین موقع پیش میاید شیرین و خوش آیند باشد. کودکان عادت کنند غذا را پاکیزه و با نزاکت صرف کنند. این ها سفارش هایی است که برای صرف غذا
خوانواده می کنیم اما در موقع پذیرایی از دوستان ، گذشته از مطالب بالا شرایط دیگری راهم که به آن ها اشاره می شود در نظر بگیرید.
● چیدن میز
میز سفره را در اتاق طوری قرار بدهید که دراطرافش به آسانی بتوان گردش کرد. سفره یا بزرگ است که تمام میز را می پو شاند از سفره های تک نفره استفاده شود . میز دراز ، چهار گوش، بیضی،گرد یا هر شکل دیگر باشد تفاوت نمی کند. اگر مهمانی در باغ بزرگی باشد ممکن است میزهای کوچکی در باغ قرار داد تا هر دسته از مدعوین با هم مانوس تر هستند گرد یک میز جمع شوند.
در مهمانی هایی که جمعیت زیاد است و نمی توان جا برای تمام مدعوین سر میز تهیه کرد غذا به صورت ایستاده صرف می شود . در اطراف میز به اندازه ی تمام مهمان ها بشقاب و قاشق و چنگال قرار می دهند ولی صندلی نمی گذارند . میان میز را با سبد های گل و یا شمعدان بلور یا نقره تزئین می کنند. گل ها زیاد معطر یا بد بو نباشد چون عطر زیاد اشتها را کم می کند یا برای بعضی اشخاص موجب درد سر می شود. ظرف های میوه را هم اگر قشنگ بچینید می توانید میان میز بگذارید.
در مهمانی هایی که مدعوین دور میز می نشینند تا سه بشقاب می توان جلوی هر کس روی میز قرار داد ، بشقاب های سوپ خوری را روبروی هم می گذارید اگر سوپ در برنامه نیست بشقاب کوچکی که مخصوص مخافات یا خوراکی های مقدماتی سفره است ، جای آن ها می گذارید . فاصله هر بشقاب با دیگری به قدری باشد که بتوان یک بشقاب وسط آن ها جا داد( قریب ۵۵سانتی متر) دستمال سفره را طرف چپ بشقاب طوری بگذارید که لبه ی دستمال به طرف بشقاب باشد ة سمت راست هر بشقاب ، لیوان های آبخوری و نوشابه های مختلف را بچینید، جای بشقاب کوچکی برای نان طرف چپ ، بالای چنگال است. طرف راست بشقاب کارد و قاشق بگذارید چون آن ها را معمولا با دست راست می گیرند . چنگال را سمت چپ بگذارید . نمکدان،ظرف کره،خردل و مخلفات سفره و ترشی به قدری سر سفره بگذارید که هیچ کس از آن ها محروم نشود روی میز دیگری بشقاب برای عوض کردن حاضر باشد . ظروف یخ و یخ گیر ، قاشق و چنگال بزرگ برای بریدن یا برداشتن خوراک حاضر باشد تا پیش خدمت وقتی که سینی را در دست دارد معطل نماند. اگر ایستاده غذا صرف می شود تمام خوراک ها را روی میز می چینند ،تمیز کردن یا آوردن بشقاب دیگر توسط پیش خدمت مرسوم نیست. اطاق غذا خوری باید در تابستان خنک و در زمستان گرم و روشنایی به قدر کافی باشد.
● خدمت سر سفره
خانم و دخترصاحبخانه پیش از وقت ، تمام ترتیبات را می دهند تا وقتی که مهمانان شروع به آمدن کردند غیبت نکنند و طوری کارها منظم باشد که علائم اضطراب و ناراحتی خیال از چهره ی میزبان مشاهده نگردد. پیش خدمت لباس مرتب و پاکیزه می پوشد . کفش پیش خدمت نباید صدا بکند و رفت و آمد او همه را متوجه سازد.
پیش خدمت ماهر خیلی به آرامی و پاکیزگی کارها را انجام می دهد هیچ وقت به کلی اطاق را ترک می کند همواره مواظب است تا هر یک از مهمانان احتیاج به آب یا چیز دیگری دارند فوری از نگاهش درک کرده برای او حاظر کند یا حوله سفید حاضر دارد که هر گاه در موقع آوردن قاب خوراک یا بشقاب ها آلودگی در آنها مشاهده شود فوری پاک کند . سوپ را غالبا پیش از آمدن مهمانان در سوپ خوری ها می ریزند بویون که سوپ خیلی رقیق را می گوینددر فنجان می ریزند دسته ی فنجان به طرف دست راست باشد . در مهمانی های ایستاده فنجان های بویون را در سینی چیده قبل از رفتن سر میز دور می گردانند . با بویون ة پیراشکی یا نانهای کره ای کوچک صرف می کنند مخلفات سفره را غالبا در ظرف های چند خانه ریخته یا در یک سینی گذاشته مثل سایر غذا ها می گردانند . ظروف غذا را نباید زیاد پر کرد که موقع برداشتن بریزد قاب را روی دست گرفته از سمت چپ مهمان جلوی بشقاب او نگاه می دارند تا بتواند به آسانی بر دارد . آشامیدنی ها را از طرف راست در گیلاس یا لیوان می ریزند برای گرداندن خوراک از مهمانی که در وسط میز قرار دارد شروع می کنند . اگر مهمان غذاغ را رد کرد نخواست بردارد پیش خدمت اصرار نمی کند بشقاب های خالی را به محض این که از مقابل مهمان برداشتند باز جایش بشقاب تمیز می گذارند طوری که جلوی کسی خالی نباشد . هر غذایی که با آن سس یا سالاد خورده می شود ابتداسالاد وسپس خورش را روی میز چیده، بعد پلو را سرو می کنند . با ماهی سس یا سالاد سبکی صرف می شود . اگر مهمانی رسمی نیست و جای اشخاص معین نشده است برای گرداندن غذا هر دفعه از طرف دیگر شروع کند در مهمانی های چای بهتر است همین عمل را انجام دهند. بعضی اوقات برای آسان شدن کار بشقاب ها را عوض نمی کنند اما اگر خوراک ماهی داشته باشند پس از صرف آن، بشقاب و چنگال و قاشق را عوض می کنند .
غذاها که تمام شد پیش خدمت با کمال آرامی و تردستی تمام چیزهای زیادی را از روی میز بر می دارد و خورده های غذا را تمیز می کند طوری که میز تبدیل به میز تمیز دسر بشود . آن وقت شروع به آوردن خامه و شیرینی و میوه می کنند اما این کار را باید طوری انجام بدهند که به هیچ وجه موجبات ناراحتی و جلب توجه مهمانان را فراهم نیاورد. در مهمانی هایی که ایستاده صرف غذا می شود یا در باغ ها که روی میزهای کوچک غذا صرف می کنند، غالبا شام سرد است پیش خدمت ها دائم مشغول گرداندن گیلاس های نوشابه و تهیه بشقاب ها و قاشق و چنگال ها هستند تا از این حیث کسی معطل نماند. مهمانی ناهار کمتر داده می شود مگر به طور خصوصی یا مواقع تعطیل در ییلاق ، زیرا روزها هر کس مشغول کار است پس از صرف غذا مجال توقف و استراحت باقی نمی ماند.
● وظیفه مهما ن ها و میزبان ها
در مهمانی های بزرگ از یک هفته قبل دعوت به عمل می آید دیرتر از این مناسب نمی باشد. روی کارت طرز مهمانی که رسمی یا خصوصی است ذکر می شود کسی که دعوت شده است باید تا می تواند رد یا قبول آن را زودتر خبر دهد زیرا به جای او ممکن است تا وقت نگذشته دیگری را دعوت بکنند اگر نمی توانید دعوت را قبول کنید خیلی بهتر است که شرحی نوشته عذر خواهی بکنند اگر قبول کردید به موقع حاضر بشوید مدعوین را برای غذا معطل نکنید که خارج از نزاکت است . در مهمانی های رسمی و عروسی هایی که برای شام دعوت می کنند غالبا خانم ها با لباس بلند حاضر می شوند در شام خصوصی لباس عصر مناسب است. اشخاص با ادب همیشه در خانواده باید با کمال پاکیزگی و زیبایی غذا بخورند زیرا در صورتی که به این کار عادت نداشته باشند هنگام مهمانی متوجه می شوند که دهانشان هنگام جویدن صدا می دهد یا در بریدن غذا مهارت ندارند. معمولا کنار قاشق را به دهان می گذارند . کارد همیشه با دست راست گرفته می شوند چنگال را می توان در دست راست یا چپ گرفت . برای خوردن بعضی از غذاها یا به کار بردن اشیا اگر تردید دارید صبر کنید تا دیگران مشغول بشوند تا شما بتوانید از آن ها تقلید کنید . سر میز ، هیچ وقت هر دو دست خود را روی میز غذا نگذارید ، نان را با دست نصف کنید با دهان این کار را انجام ندهید. برای رد کردن غذایی که میل ندارید فقط کلمه ی متشکرم را ادا کنید ، در موقع برداشتن غذا مواظب باشید از جلوی خودتان بردارید نه این که انتخاب کنید ، همچنین زیادی بر ندارید که برای دیگران نماند ماهی را با چنگال و کارد مخصوص می خورند ، میوه را با کارد می برند برای بیرون آوردن هسته کمپوت یا میوه قاشق کوچک را نزدیک دهان برده هسته را به وسیله آن کنار بشقاب می گذارید . اگر قاشق نباشد آهسته آن را در بشقاب گذارید . موقعی که آماده بودن شام را پیش خدمت اعلام کرد میزبان حاضر بودن شام را تذکر می دهد . آقایان بانوان را به اطاق غذا خوری راهنمایی می کنند ولی این کار البته خیلی رسمی است. میزبان جای مدعوین را نشان می دهد جای اشخاص محترم تر وسط میز است به همین ترتیب سایرین پشت صندلی های خود می ایستند همین که خانم میزبان نشست همه از طرف چپ روی صندلی خود می نشینند وقتی که میزبان دستمال سفره را باز کرد همگی آن را باز کرده روی زانو قرار می دهند اگر میزبان غذا را خودش تقسیم می کند بایستی ابتدا به خانم ها و بعد به آقایان تعارف کند. همین که غذا به اتمام رسید و همگی دست از خوردن کشیدند خانم میزبان از جا بر می خیزد و همگی از او پیروی می کنند سپس به سالن رفته قهوه یا بستنی را در آنجا صرف می کنند معمولا زیر ظرف کمپوت یا دسر بشقاب می گذارند . خانم و آقای میزبان متوجه باشند سر سفره صحبت های شیرین به میان بیاید مدعوین شاد و مشغول باشند هرگز سکوت اطاق را نگیرد طوری که فقط صدای قاشق و بشقاب شنیده شود . خانم ها بایستی بدانند زیاد بودن انواع غذا و مقدار آنها سبب خوبی مهمانی نیست برعکس غذا را به اندازه ولی مطلوب و گوارا تهیه کنند راضی به اسراف نشود ، سادگی و پاکیزگی سفره و غذا بهتر ازهر چیز مجلس را زینت می بخشد . خوش روئی و بی تکلف بودن صاحب خانه بهترین وسیله مهمان نوازی است تشریفاتت که ذکر شد برای مهمانی های رسمی و مفصل است .
در پذیرایی های خانوادگی بانو و دخترش خوراک ها را هر چه مقدور است از پیش تهیه کرده داخل یخچال یا در فر و هر طور که لازم است نگاه می دارند مهمان به اختیار خود هر کجا که راحت تر است می نشیند و اعضای خانواده خودشان پذیرایی می کنند ، دیس غذا را نزد بانوی خانه می گذارند او همان طور که در جای خود نشسته جلوی مهمان پهلویی گذاشته او به نفر بعدی می دهد.به این شکل دور می گردد بقیه غذا را میان میز قرار می دهند تا هر کس میل دارد بردارد . پس از صرف غذا یکی از افراد خانواده با کمال آرامش ظروف را به آشپزخانه می برد و دیگری می شوید . کارها با کمال نظم و آرامش پیش می رود.
چند نکته که یک کد بانو باید در مهمانی ها و پذیرایی ها دقت داشته باشد :
۱) مهمانی باید با آمادگی قبلی باشد .
۲) میزبان به علایق و آنچه میهمان دوست دارد توجه داشته باشد .
۳)میزبان برای پذیرایی مناسب و شایسته سعی کند تعداد مهمانان کمی را دعوت نماید تا پذیرایی آسان گردد و محیط شلوغ و پذیرایی مشکل نگردد.
۴) میزبان در مهمانی ها سعی نماید از وسایل گران قیمت و عجیب کمتر استفاده کند تا مهمان احساس راحتی و آرامش نماید .
۵)در مهمانی باید سعی شود وسایل آسایش، سر گرمی و شادی مهمان فراهم گردد.
۶) میزبان باید سعی کند در انتخاب وسایل پذیرایی از جنس های مختلف استفاده نکند بلکه اگر از ظروف گران قیمت استفاده کند در میان آنها ظرف بدل و یا پلاستیکی به راحتی به چشم می خورد و زننده می باشد .
۷) میزبان باید بداند که طرز پذیرایی از مهمانان در ساعات مختلف روز فرق می کند .
۸) میزبان عزیز به نورو گرمای اتاق توجه زیاد داشته باشد .
۹) از گل هایی برای تزیین اسفاده نماید که عطر و بوی زننده ای نداشته باشد ، زیرا باعث از بین رفتن اشتهای مهمان می گردد.