جوز هندی
منشا جوز هندی از از شرق اندونزی و شرق هند در جزاير ملوک است و در آن مناطق يکی از پايــــههای اقتصاد به شمار میرود. از جوز هندی در اين مناطق به صورت خشک شده و بيشتر برای چاشنی غذا استفاده میشود. در واقع بايد گفت پوستهی خشک شدهی اطراف دانه در جوز هندی لذيذترين چاشنی برای غذا به کار میرود که البته مقادير زياد آن موجب ايجاد حالت رخوت و سستی و سپس اعتياد به مادهی آلکالوئيدی آن میشود
جوز هندی درختی است دوپايه، به ارتفاع 8 تا10 متر و دارای برگهای دائمی که در جزائر ملوک به صورت وحشی میرويد. شکل ظاهری آن بی شباهت به درخت نارنج نيست زيرا بر روی شاخههای متعدد آن برگهايی متناوب، ساده، کامل، موجدار، بيضوی، نوک تيز، بدون استيبول و چرمی شبيه برگ درخت نارنج به وجود میآيد. سطح فوقانی پهنک برگ به رنگ سبز تيره ولی سطح تحتانی آن روشن تر و به رنگ سبز مايل به سفيد است. در طول شاخههای آن گلهای نر و ماده بر روی دو پايه به وجود میآيد
گلهای نر آن دارای پوششی ضخيم، گوشتدار و منقسم به سه قسمت نوک تيز اند و به صورت مجتمع بر روی شاخه قرار میگيرند. در گلهای ماده نيز پوششی شبيه گلهای نر وجود داردو دارای يک تخمدان تک خانه است که از لقاح آن يک ميوهی سته شبيه هلو و محتوی دانههای بيضوی محصور در يک پوشش گوشتی و قرمز رنگ تبديل میشود
قسمت مورد استفادهی اين درخت دانه و پوشش اطراف آن است. بهره برداری از اين درخت معمولاٌ از پايههای 7 ساله شروع میشود و در سن 25 سالگی نيز حداکثر مقدار ميوه از آن به دست میآيد و چون در تمام سال ميوه بر روی درخت وجود دارد در هر فصلی میتوان از درخت بهره برداری به عمل آورد. ولی بهترين موقع زمانی است که هنوز ميوهها در حال باز شدن باشند. ميوهی رسيدهی گياه پس از باز شدن دانه هايی خارج میسازد که درون محفظه ای به رنگ قرمز نهفته میباشند. دقت در وضع دانهی گياه نشان میدهد که ارتباط دانه با محفظهی مذکور منحصراً از راه قاعدهی آن است. هر دانه را نيز از خارج پوستهی سختی به رنگ قهوه ای که دارای شيارهای عميق منشعب از قاعده است، در بر میگيرد
اگر پوستهی سخت دانه از آن جدا شود، مغز آن ظاهر میگردد که سطحی چين خورده دارد و به رنگ خاکستری جلوه مینمايد. بوی آن مخصوص و طعمش تند روغنی معطر و بسيار مطبوع است
پس از چيدن ميوهها دانههای محصور در پوشش خارجی را در آب نمک میخيسانند و پس از آن که با اين عمل پوشش خارجی دانه
_
دانهی اين گياه و همچنين پوشش خارجی آن
توليد ادويه جوز هندی در اندونزی به عنوان يک حرفه محسوب میشود و در تمام سال عدهی خاصی به خشک کردن و توليد آن مشغولند. همان طور که گفته شد جوز هندی از طعم بسيار لذيذی برخوردار است و در کشورهای گرمسيری به خصوص طرفداران خاص خود را دارد. جوز هندی به دليل دارا بودن آلکالوئيدهای خاص تسکين دهندهی دردهای مفصلی و روماتيسمی است ولی افراط در مصرف آن بر روی بخش کنترل احساسات در مغز تأثير گذاشته و در واقع آن را تحريک میکند و پس از مصرف آن احساس نشاط و رضايت به همراه سستی و رخوت در انسان پديد میآيد. البته مصرف ان بستگی به طبع اشخاص دارد. (برای افراد سرد مزاج بسیار مفید است
جوز هندی میوه درختی به همین نام است که مصرف آن به صورت خشک شده در مناطق گرمسیری رواج بسیاری دارد
هر دانه را از خارج، پوسته سختی به رنگ قهوهای متمایل به خاکستری در برمیگیرد و شیارهای عمیقی دارد که با جدا کردن این پوسته، دانه آن ظاهر میشود
دانه، سطحی چینخورده دارد و رنگ آن متمایل به خاکستری است. به طور کلی، جوز هندی در طولی حدود 5/2 سانتیمتر و قطری حدود 5/1سانتیمتر شکلی شبیه به تخممرغ دارد
آنچه جوز هندی را به یکی از طعمدهندهها و ادویههای پرمصرف در غذا- بهخصوص در مناطق گرمسیری- تبدیل کرده است، عطر و بوی تند و مطبوع آن است
صرفنظر از نقش جوز هندی بهعنوان ادویه در غذا، این دانه خواص غذایی و درمانی بسیاری نیز دارد؛ جوز هندی منبع خوبی از ویتامینها، املاح معدنی، اسیدهای آمینه، روی، آهن، مس، کلسیم، ژرمانیوم، فلاونوئیدها و بسیاری مواد مفید دیگر است
جوز هندی برای درمان و تسکین بسیاری از دردها مفید شناخته شده است. در طب سنتی، دانه و روغن جوز هندی را برای درمان بیماریهای مربوط به اعصاب و سیستم گوارش تجویز میکنند
-