قرآن کتاب زندگی

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

وَالْعَصْرِ ﴿۱﴾

إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ ﴿۲﴾

إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ ﴿۳﴾

عصر به معنی فشردن و استخراج محتوا و نتیجه چیزی با فشردن آن است.

مثلاً اگر لباس خیسی را برای اینکه آبش گرفته شود فشار دهیم (بچلانیم) برایش واژه عصر به کار می‌رود.

اینکه به فاصله بین بعد از ظهر و شب هم عصر می‌گوییم برای این است که زمان محدود و فشرده ای است که انسان خروجی کار روزانه ش را در آن می‌بیند.

اینکه به یک محدوده زمانی هم می‌گوییم عصر (مثلاً عصر دیجیتال) برای این  است که انگار کل آن زمان را فشرده کردیم و فقط به یک ویژگی یا محتوا و نتیجه حاصل از آن زمانه کار داریم. مثلاً اگر می‌گوییم عصر حجر کاری نداریم در آن 10000 سال چه خبر بوده بلکه انگار کل زمان را فشرده کردیم و فقط یک ویژگی‌اش مد نظرمان است.

زندگی انسان هم می‌تواند مصداق کلمه عصر باشد. شما در هر لحظه ای که به گذشته زندگی خودتان نگاه کنید انگار که اصلاً زمانی بر شما نگذشته و تنها دستاوردها و خروجی‌های زندگی‌تان را می‌بینید. انگار که همه زندگی فشرده شده و فقط تبدیل شده به همین لحظه ای که در آن هستید.

حالا خدا در این سوره مبارکه به این ویژگی زندگی انسان قسم می‌خورد و می‌گوید قسم به عصر که شما در خسر هستید.

خسران حالتی است که انسان اصل سرمایه ش را از دست می‌دهد. یک وقتی انسان یک معامله ای می‌کند که سود نمی‌کند اما یک وقتی حتی سرمایه ش را هم از دست می‌دهد. این حالت خسران است.

خوب حالا اصل سرمایه انسان چیست؟ عمر انسان. هر چیز دیگری هم که انسان دارد مثل مال و موقعیت و ... با خرج کردن زمان و عمر به دست می‌آید. حتی اگر انسان هیچ کاری هم نکند باز عمرش می‌رود و کم می‌شود. پس واقعاً انسان در خسران است. چون در هر لحظه دارد اصل سرمایه ش را از دست می‌دهد و حتی اگر به فرض همه لحظاتش را هم به خوبی استفاده کند اما باز نمی‌تواند عمر را بر گرداند.

پس در انتهای روز یا انتهای عمر وقتی انسان به گذشته خودش نگاه می‌کند می‌بیند سرمایش را از دست داده. والعصر ان الانسان لفی خسر.

اما خوب اگر این‌طور بود که ول معطل بودیم. از آنجا که ول معطل نیستیم و خدا هم حکیم است پس باید کارهایی باشد که ارزش این را دارند که آدم عمرش را که سرمایه‌اش است را بدهد و آن کارها را انجام دهد. پس حتماً معامله ای هست که در آن زیان وجود ندارد. اینجاست که بقیه سوره مطرح می‌شود.

یعنی قسم به عصر که انسان در خسران است مگر اینکه یکی از این 4 استفاده را از عمرش بکند. عمرش را بدهد و این کارها را بکند: إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ 

ایمان، عمل صالح، تواصی به حق و تواصی به صبر.