گاهی هنگام صحبت کردن با تلفن، گوش دادن سخنرانی، سر کلاس یا گوش دادن به فرد مقابل، خطوط و علائم یا شکلهایی هندسی که معنای خاصی ندارند را رسم میکنیم. این فعالیت میتواند دلایل متفاوتی داشته باشد. عدهای عادت دارند زمانی که با یک نفر صحبت میکنند، با یک خودکار علامت یا شکلی بکشند یا خط خطی کنند. این خطوط از ناخودآگاه ما روی کاغذ میآید! گذشته از عادت، این فعالیت میتواند علل متفاوتی داشته باشد. در این شماره به کمک دکتر سید علی دربانی به این نوع افراد و این نوع رفتار پرداختهایم. اگر شما جزو این افراد هستید یا افرادی با این نوع رفتار را میشناسید این مطلب را از دست ندهید. دست روی گوش وقتی دست به سمت گوشها میرود این حركت تلاشی است از طرف شنونده تا با گذاشتن دست روی گوش یا اطراف آن مانع از ورود كلمات شود یا به عبارت دیگر حرفهای بدی نشنود.این مدل شبیه همان کاری است که بچهها انجام میدهند، یعنی دستهایشان را روی هر دو گوش میگذارند تا از شنیدن سرزنشهای والدین خودداری کنند.درست کردن تکیهگاه برای سر هنگامی كه شنونده آغاز به استفاده از دست خود به عنوان تكیهگاه برای سرش میكند، سر رفتن حوصله و خستگی خود را آشكار کرده و برای جلوگیری از خواب رفتن، از دستش بهعنوان نگهدارنده سر استفاده میكند. میزان بیحوصلگی شنونده بستگی به این دارد كه تا چه حد دست او سرش را بالا نگه داشته باشد. بیحوصلگی زیاد و توجه نداشتن، زمانی نمایان میشود كه دست به طور كامل سر را نگه داشته و نهایت بیحوصلگی زمانی است كه سر روی میز قرار گرفته باشد.
راهی برای فرار
خط خطیکردن کاغذ ممکن است شکلي از بيان بيقراري و ناراحتي باشد يا کاري که وقتي رنجيده خاطر و خسته يا منتظر اتفاقات مهيجتري هستيم، انجام ميدهيم. میتواند این حرکت نماد بیحوصلگی باشد. شاید این ملاقات برای شما طولانی و خستهکننده شده و از این طریق میخواهید ذهن خود را درگیر کنید. رهايي از تنش اتفاقی است که ما به دنبال آن هستیم، تزئين کاغذ با خطوط مارپيچ، نوشتههاي بدخط و نقاشيهاي کوچک ممکن است کمکي براي رها شدن از تنشها باشد.آزادسازي مغز از فعاليتهاي ذهني، میتواند دلیل دیگر این کار باشد، همچنين شواهدي وجود دارد که رسم اين شکلها و خطوط، مغز را از فعاليتهاي ذهني آزاد ميکند.
خط خطیهای پرمعنی
اين خطوط و اشکال معمولا با حس لذتبخش برآورده شدن آرزوها در ارتباط است و کساني که اين خطوط و نقوش را ترسيم ميکنند، معمولا آدمهاي مستعد خيالبافي هستند. به عنوان مثال در اين نوع تصويرگري، قايقها و هواپيماها اغلب بالا ميروند و ممکن است اين حالت بيانگر يک نوع اشتياق براي فرار از همه ناملايمات باشد. از طرفی، بازی کردن با هر وسیله میتواند تحلیل خاص خود را داشته باشد. وقتی حرفهای فرد مقابل برایمان جذاب نباشد، خود را به موضوعی یا وسیلهای دیگر سرگرم میکنیم وبه صورت ناخودآگاه ذهن خود را از موضوع مدنظر سخنران دور میکنیم.
جابهجا کردن عینک
جابهجا کردن عینک با انگشتان دست و همچنان گرفتن پوشه یا پرونده در بغل نشان از دقت نظر در مورد بحث انجام شده دارد و میتوان آن را به عنوان دقت کردن و مهم بودن شخص صحبتکننده تحلیل کرد. بدن در این حالت امکان دارد با یک تکان ساده همراه باشد و جابهجایی مختصری هم در وضعیت ایستادن ایجاد شود. این حالت در آقایان و خانمها مشترک است.
دست زدن به بینی
این علامت رفتاری یا مالیدن با انگشت اشاره، نشانه شک و تردید در مورد مطالب گفته شده در یک گفتوگـــو یا مذاکره است؛ به ویژه اگر این اشاره همراه با متمایل شدن شخص به انتهای صندلی باشد اما مراقب باشید که این اشاره را با کسی که بینی خود را میخاراند اشتباه نگیرید. اشاره دیگری در این زمینه مالیدن پشت گوش یا کنـار آن است که حاکی از شک وتردید در ارائه یک پاسخ یا سبک و سنگین کردن آن است. در بسیاری از مواقع پس از این عمل دست به سمت چشم رفته و عمـل مالیـدن چشـم انجام میشود.
گرفتن خودکار یا مداد روبهروی دهان
بغل کردن پوشه و گرفتن خودکار یا مداد روبهروی دهان به مدت چند ثانیه و سکوت کردن فرد بیانگر تفکر روی موضوع مکالمه میان دو نفر است. فرد با بالا بردن خودکار و گرفتن آن روبهروی دهان نشان میدهد که در مورد موضوع فکر میکند و این موضوع فکر کردن را با یک حالت خاص میخواهد به طرف مقابل نشان دهد. معمولا هنگام صحبت، خودکار از جلوی دهان کنار میرود و با تکانهای کوچک و ریز شانهها در مورد موضوع مورد بحث صحبت میکند. منشیهای شرکت و کارمندانی که جوانتر هستند این کار را انجام میدهند. این حالت در خانمها مرسوم است.
خاراندن گردن
وقتی فرد شروع به خاراندن گردنش میکند و انگشت اشاره زیر نرمه گوش را میخاراند، میتواند نمایانگر خیلی چیزها باشد که بیشتر نشانه تردید و نداشتن اطمینان و نمایانگر شخصی است كه میگوید مطمئن نیستم كه موافق باشم. هنگامی كه كلام با این حركت در تضاد است بسیار جلب توجه می کند به عنوان مثال وقتی شخص میگوید: «من میتوانم شما را درك كنم» در واقع خودش هم شک دارد که چیزی از احساسات شما میفهمد.
مالش چشم
زمانی که فردی چشمش را با انگشت اشاره اش مالش میدهـد، نـشـانـگر فریب و نیرنگ است. از آنجایی که فرد میخواهد تماس دیداری را قطع کند، بهانهای بهدست میآورد که به این طرف وآن طرف نگاه کند. ایـن حـرکت غیر ارادی یـک افــشـاگر حسابی است که فرد دارد دروغ میگوید.
عینک در دهان
به دهان گرفتن دسته عینک و خیره شدن به گوشهای بیانگر فکر و چارهجویی برای یک موضوع خاص است. این حالت بیشتر در مدیران عامل و مدیران ارشد یک سازمان و شرکت رایج است و برای نشان دادن تفکر استفاده میشود. این حالت بیشتر همراه با گذاشتن یک دست در جیب در آقایان مرسوم است.
محافظت از دهان
این حرکت یکی از معدود حرکات بزرگسالان است که به اندازه حرکات کودکان گویاست. در این علامت در حالی که مغز خودآگاه دستور میدهد که از گفتن دروغ اجتناب شود، دست دهان را میپوشاند و انگشت شست به لپ فشار میآورد،گاهی اوقات شاید فقط چند انگشت یا حتی مشت بسته روی دهان را بپوشاند اما معنی کماکان یکسان خواهد بود. اگر طرف مقابل هنگام صحبت کردن از این علامت استفاده کند احتمالا دروغ میگوید و اگر هنگام صحبت شما دهان خود را بپوشاند یعنی گمان میکند شما دروغ میگویید.
بازی کردن با حلقه ازدواج
این علامت عصبی بودن و نـشـانگر آن است که مشکلی در ارتباط وجود دارد. خصوصا زمانی که فرد همزمان مشغول صحبت کردن در مـورد هـمسـرش است.
دست کشیدن به هر یک از اجزای صورت میتواند معنای خاص خود را داشته باشد
گرفتن گردن: هنگامی کـه دسـت بـه طرف بالا تاب خورده و خودش را به پشت گردن قلاب میکند نشانه خشم است. در دوران بدوی این ژست به ضربه سختی بر سر فرد مقابل منجر میشد، اما در جامعه متمدن باید از این عمل اجتنـاب کرد. افرادی که زبان بدن را متوجه میشوند از توانمندی این عمل آگاه هستند.
دست کشیدن میان موها: وقتی افراد نمیدانـنـد چه چیزی باید بگویند اغلب اوقات دستشان را میان موها میکشند. نـاظـری که قـادر است زبان بدن را متوجه شود آگاه است که فرد در مورد کاری که میخواهد انجام دهد یا چیزی که میخواهد بگوید، تردید دارد.
تماس با لب: هرگاه انگشت اشاره بهطور عمودی برای لحظهای به طرف بالا حرکت کند، میگوید: ساکت باش، هرگاه انگشت اشاره به لب پایین تماس پیدا کند و دهـان انـدکـی باز شود مفهومش چنین است؛میخواهم با شما صحبت کنم.
کشیدن دست به چانه: این علامتی از زبان رفتار است که هنگام تصمیمگیری بهکار میرود. کشیدن دست روی چانه معمولا با حالتی از چهره همراه است که در آن چشمها کمی جمع میشود. افرادی ممکن است در این حالت لب بالایی را لمس کنند و آن را بکشند و بعضی مردها با سبیل یا ریش خود بازی کنند که همگی دلیل بر تعمق و ارزیابی است. در بازی شطرنج نیز افرادی که قرار است حرکت بعدی را انجام دهند، در بسیاری از موارد چنین اشارهای را از خود نشان میدهند که پس از تصمیمگیری متوقف میشود.