فرارو- حس وابستگی و مهر و محبتی که از لحظه آغاز زندگی مشترک تا گذر از فراز و فرود و تلخ و شیرین روزگار در یک زوج شکل می‌گیرد و به پیری می‌رسد در دهه های پایانی زندگی مشترک بیش از هر زمان به کمک آنها می‌آید.
طبق آمار سازمان ثبت احوال کشور، در مقطع کنونی سهم جمعیت سالمندان بیش از 65 سال در کشور 5.7 درصد و حدود چهار میلیون و 200 هزار نفر است.
بر اساس این آمار، در صورتیکه استاندارد سن سالمندی را 60 سال به بالا در نظر گیریم، سهم سالمندان کشور 8.2 درصد جمعیت یعنی معادل شش میلیون و 200 هزار نفر می شود؛ این رقم نشان می دهد که جمعیت ایران به سمت سالمندی حرکت می کند.
امروزه علاوه بر مساله کندی رشد جمعیت کشور، به دلیل تشکیل زندگی های مدرن و حضور اعضای خانواده در محیط های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، آشیانه یا به عبارتی کانون گرم خانواده برای سالمندان خالی است و آنها در مقایسه با گذشته احساس تنهایی بیشتری دارند.
زندگی امروزی باعث شده تا هر فرد که به دوره سالمندی می رسد، خود را تنها تلقی کند، زیرا مجبور است در طول روز تنها در خانه زندگی کند که این وضعیت با بودن در سرای سالمندان چندان تفاوتی ندارد. در جامعه امروز ما، تعداد افرادی که در این سن به تنهایی و دور از فرزندان خود زندگی می کنند، کم نیستند.
برخی روانشناسان و جامعه شناسان دوره 65 تا 85 سالگی را دوره «آشیانه خالی» نامیده اند یعنی دوره ای که پسران و دختران یک خانواده سر زندگی خود رفته و خانه و آشیانه خالی مانده است و در این آشیانه زن و شوهر با خاطرات تلخ و شیرین گذشته زندگی می‌کنند.
بررسی روانشناختی و مصاحبه های بالینی نشان می دهد، همسرانی که در طول زندگی به یکدیگر ظلم کرده اند، امنیت روانی را از یکدیگر گرفته اند و گذشته ای پر از شکست و تلخکامی دارند، اکنون هم که پیر شده و زمان جبران ندارند، دارای ویژگی های روانی و رفتارهای خاص هستند.
زن و شوهرهایی که خود را شکست خورده می دانند و نسبت به هم بدبین هستند، بیشتر پرخاشگر بوده و گرفتار افسردگی می شوند، خنده های آنها روز بروز کمتر شده و اخمو و کم حوصله هستند؛ این زوج ها از نظر جسمانی در مقایسه با سایرین سریع تر بیمار می شوند، حسادت در رفتار آنها دیده می شود، بی اشتهایی به غذا دارند و به خود و دیگران بدبین هستند.
در مقابل زوج های پیری هستند که همواره به یکدیگر احترام گذاشته، دوران خوبی را گذرانده اند و اکثرا از نظر جسمانی و روانی سالم قرار دارند در حالیکه ارتباط عاطفی و کلامی صمیمانه ای نیز بینشان وجود دارد.
به گفته روانشناسان این دست از زوج های پیر به دلیل اینکه حقوق یکدیگر را رعایت کرده و حامی هم بوده اند، بسیار خوشحال هستند و احساس ارزشمندی دارند. آنها با شادی و رضایتی که احساس می کنند می توانند الگوهای خوبی برای فرزندان باشند.
در همین رابطه امین خسروشاهی عکاس ایسنا مجموعه ای مصور از زوج هایی که در پس از 50 سال زندگی مشترک به پیری رسیده‌اند عکاسی کرده است که مربوط به زوج های سالمندی است که پس از چند دهه زندگی مشترک همچنان زندگی شاد و رضایتمندی در کنار هم دارند.
