مشکلات خطرناک عادت ماهانه
با اینکه بیشتر مشکلات مربوط به
عادت ماهیانه معمولا جای نگرانی ندارند، اما چند مشکل وجود دارد که جدی‌تر
هستند و نیاز به توجه بیشتری دارند.
آمنوره (قاعده نشدن) دخترهایی
که عادت ماهانه‌شان در سن 16 سالگی یا 3 سال پس از بلوغ آغاز نشده است،
دچار آمنوره اولیه هستند که معمولا به دلیل ناهنجاری ژنتیکی، عدم تعادل
هورمونی و یا مشکل ساختاری اتفاق می‌افتد. هورمون‌ها
هم مسئول آمنوره ثانویه هستند که زمانی اتفاق می‌افتد که قاعدگی دختری که
عادت ماهانه عادی داشته است، یک مرتبه به مدت شش ماه یا 3 چرخه عادی
قاعدگی، قطع می‌شود. از آنجا که بارداری دلیل اصلی آمنوره ثانویه است، همیشه باید در چنین شرایطی یک خانم متاهل، مورد بررسی پزشک قرار بگیرد. علاوه بر عدم تعادل هورمونی، سایر علی که ممکن است موجب آمنوره اولیه و ثانویه شود عبارتند از: - استرس - افزایش یا کاهش غیرعادی وزن بدن - آنورکسیا - قطع داروهای ضدبارداری - مشکلات تیروئید - کیست تخمدان - سایر مشکلاتی که بر سطح هورمون‌ها اثر می‌گذارد یک
عامل دیگری که می‌تواند موجب آمنوره اولیه و ثانویه شود، ورزش زیاد
(معمولا دوی استقامت، اسکیت و ژیمناستیک) در کنار رژیم‌‌غذایی فقیر است که
موجب کاهش وزن نامناسب و ناتوانی در افزایش وزن در زمان رشد نوجوان
می‌شود. اما این هیچ ارتباطی به ورزشی که دخترخانم‌ها در زنگ ورزش یا ورزش‌های تیمی مدرسه و در کلاس‌های ورزشی باشگاه انجام می‌دهند ندارد. برای
اینکه ورزش باعث آمنوره شود، فرد باید چندین ساعت در روز ورزش‌های سخت
انجام دهد و میزان کافی کالری، ویتامین و موادمعدنی هم به بدن او نرسد
منوراژی (قاعدگی‌های سنگین و طولانی) طبیعی
است که قاعدگی دختری در بعضی روزها شدیدتر از روزهای دیگر باشد، اما
نشانه‌های منوراژی شامل کثیف شدن کامل یک عدد نوار بهداشتی در یک ساعت و
ادامه آن برای ساعات طولانی‌تر یا عادت ماهیانه‌ای که بیشتر از هفت روز
طول بکشد، می‌باشد. دخترانی که دچار
منوراژی هستند، بعضی اوقات مجبور می‌شوند در خانه مانده و به مدرسه نروند،
چون نگران هستند که نتوانند در مدرسه خونریزیشان را کنترل کنند. متداول
ترین مورد منوراژی، عدم تعادل بین سطح هورمون های استروژن و پروژسترون
در بدن است که باعث می‌شود آندومتر (پوشش داخلی رحم) ساخته شود. وقتی
آندومتر در دوران قاعدگی ایجاد شود، خونریزی سنگین خواهد شد. در برخی موارد، خونریزی شدید قاعدگی می‌تواند در اثر مشکلاتی نظیر مشکلات زیر ایجاد شود: - فیبروئید (تومورهای خوش‌خیم) رحم یا پولیپ رحم - مشکلات تیروئید - مشکل در لخته شدن خون - التهاب یا عفونت واژن یا گردنه رحم اگر دخترتان دچار پریودهای شدید یا پریودهایی که بیشتر از 7 روز طول می‌کشد، شد، حتما او را نزد پزشک ببرید. دیسمنوره (قاعدگی دردناک) دیسمنوره دو نوع دارد: 1-
دیسمنوره اولیه که به دلیل یک بیماری و یا مشکل دیگری ایجاد می‌شود. در
واقع، مقصر اصلی پروستاگلاندین است، همان ماده شیمیایی که دل‌دردهای
قاعدگی را ایجاد می‌کند. میزان بالای پروستاگلاندین می‌تواند موجب حالت
تهوع، استفراغ، سردرد، اسهال، کمردرد و دل دردهای شدید شود. خوشبختانه
این علائم فقط یک تا دو روز طول می‌کشند. 2-
دیسمنوره ثانویه دردی است که به دلیل یک مشکل جسمی مثل پولیپ یا فیبروئید
موجود در رحم، آندومتریوز، بیماری التهاب لگن یا آدنومیوز (بافت رحمی که در
بافت عضلانی رحم رشد می‌کند) ایجاد می‌شود. دل
درد داشتن به مدت یک تا دو روز در هر ماه عادی است، اما اگر دخترتان
علائم بسیار شدید نشان داد که در فعالیت های روزمره او ایجاد اخلال کرد،
حتما با پزشک مشورت کنید
اندومتریوز در
این وضعیت، بافتی که معمولاً فقط در رحم یافت می‌شود، شروع به رشد در
خارج از رحم می‌کند، مثلا در تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ یا سایر قسمت‌های
حفره لگن. این مسئله موجب خونریزی غیرطبیعی، دیسمنوره و درد عمومی لگن
می‌شود. درمان مشکلات قاعدگی برای
تعیین اینکه آیا مشکل شما نیاز به درمان دارد یا نه، پزشک سوالات مختلفی
می‌پرسد و یک معاینه بدنی کامل انجام می‌دهد. همچنین ممکن است معاینه لگن،
پاپ اسمیر (Pap smear)، آزمایش خون (برای بررسی سطح هورمون‌ها) و یا
آزمایش ادرار هم انجام بگیرد. اگر یک مشکل ساختاری یا یک مشکل رشد وجود داشته باشد، سی‌تی اسکن انجام می‌گیرد. این آزمایشات در کنار هم به پزشک کمک می‌کند تعیین کند که چطور مشکل شما باید درمان شود. پولیپ یا فیبروئید معمولا برداشته می‌شوند و اندومتریوز هم با دارو یا جراحی درمان می‌شود. اگر فرد دچار عدم تعادل هورمونی باشد، پزشک هورمون‌درمانی با قرص های ضدبارداری یا داروهای هورمونی دیگر را تجویز خواهد کرد. برای درد قاعدگی که هیچ مشکل پزشکی خاصی علت آن نباشد، استفاده از داروهای ضدالتهاب موثرترین روش درمان است. مشکلاتی مثل اختلال لخته شدن خون یا مشکلات تیروئید نیاز به درمان با داروهای خاص دارند. چه موقع به پزشک مراجعه کنید؟ با
اینکه در بیشتر مشکلات قاعدگی جای نگرانی وجود ندارد، اما برخی علائم
نیاز به مراجعه به پزشک دارد. این مسئله مخصوصا زمانی که چرخه قاعدگی
تغییر می‌کند، اهمیت بیشتری دارد. پس درصورت مشاهده موارد زیر دخترتان را
نزد پزشک ببرید: 1- در سن 15 سالگی هنوز
پریود نشده است، یا بعد از گذشت 3 سال از اولین قاعدگی هنوز عادت ماهیانه
او منظم نشده است. علت اصلی آن می‌تواند عدم‌توازن هورمونی باشد که
احتمالاً نیاز به درمان دارد، اما می‌تواند نشانگر مشکل جسمی دیگی هم
باشد. 2- عادت ماهیانه او قطع شده یا بعد
از منظم شدن، یکمرتبه نامنظم می‌شود. اگر چرخه قاعدگی دخترتان کمتر از 21
روز یا بیشتر از 45 روز است و یا سه ماه پشت سر هم، بعد از اولین عادت
ماهیانه‌اش پریود نشد، حتماً به پزشک مراجعه کنید. 3-
دچار پریودهای سنگین و طولانی می‌شود. در برخی موارد، از دست رفتن خون
زیاد موجب آنمی (کم خونی) ناشی از کمبود آهن می‌شود. همچنین خونریزی شدید
می‌تواند نشانه وجود تومور در رحم، مشکل تیروئید، یک عفونت و یا مشکل در
لخته‌سازی خون باشد. 4- دچار پریودهای
خیلی دردناک می‌شود. دل درد داشتن برای چند روز طبیعی است، اما اگر
مشکلات او آنقدر زیاد بود که دخترتان نتوانست در فعالیت‌های روزمره خود
شرکت کند، حتماً به اطلاع پزشک برسانید. ممکن است یک مشکل جسمی مثل
اندومتریوز داشته باشد که موجب درد می‌شود. 