تازگی از یکی از دوستان شنیدم که به پسرش در دبستان سلام یاسین نجاری یاد می دهند. چند مدت پیش هم دانش آموزان یک مدرسه ابتدای را با پدرهاشون برده بودن به باغ یکی از دوستانم و پدر و پسری باغبانی کرده بودند.
به نظرم خیلی جالب اومد و تصمیم گرفتم که برم مطالعه کنم و ببینم آیا آموزش مهارت های مثل نجاری و باغبانی به دانش آموزها مفید است یا نه. وب سایت مدرسه کلوب را باز کردم و کلی چیزای خوب یاد گرفتم که می خوام اینجا به شما هم یاد بدهم.
در یکی دو دهه اخیر سیستمهای آموزشی جدیدی در مدارس آموزش داده می شود، مثلا: آموزش به روش شناختی، آموزش معکوس، روش مونته سوری، روش پژوهش-محوری یا آموزش های مهارت-محوری. من خیلی تو اینترنت جستجو کردم و در وب سایت مدرسه کلوب چندین مقاله خوب درباره روشهای آموزش جدید دیدم ولی امروز می خوام فقط درباره آموزش های مهارت-محور با شما صحبت کنم. مخصوصا مقاله "آموزش های مبتنی بر مهارت-محوری" در وب سایت مدرسه کلوب خیلی جالب بود.
خلاصه آنچه که در وب سایت مدرسه کلوب خواندم این است: ما دو نوع آموزش داریم: آموزش دانش محور (سیستم سنتی) که بر اساس یاد دادن، حفظ کردن، امتحان دادن است و از طریق نمره و معدل هم ارزیابی می شود. نوع دوم آموزش مهارت-محور است (سیستم جدید) که بر اساس یاد دادن یک مهارت، استفاده از مواد اولیه و ابزار، داشتن فرآیند زمانی (این فرآیند ممکن است یک ثانیه باشه مثل فشار دادن دکمه دوربین برای گرفتن عکس یا می تونه یک سال باشه مثل ساختن یک تابلوی معرق یا فرش) و بالاخره محصول نهایی که آموزگار آن را می بینه و ارزیابی و ارزش گذاری می کنه.
در ضمن تا یادم نرفته این را بگم که منظور از آموزش های مهارت-محور این است که این آموزش ها را از طریق مهارت های عملی به کودک یاد می دهند. خود آموزش مهارت-محور دو نوع است: آموزش های نرم مثل: همکاری، مذاکره، تنظیم زمان، کار گروهی، مرحله به مرحله انجام دادن یک کار تا رسیدن به نتیجه (خلاصه اش می شه "صبرکردن") و غیره. نوع دوم آموزش را می گویند: آموزش های سخت: مثل نجاری، کامپیوتر، یادگرفتن یک زبان خارجی، باغبانی، خیاطی، گلدوزی، مکانیک و خلاصه هر کاری که نیاز به ابزار و مهارت استفاده از ابزار را داشته باشه.
تا اینجا فرق بین آموزش در نظام قدیم و جدید را یاد گرفتید. انواع مهارت را هم فهمیدیم: مهارت نرم و مهارت سخت.
برگردیم سر نجاری و باغبانی دانش آموزان.
سوال: آیا آموزش مهارت های مانند نجاری، باغبانی و غیره به کودکان مفید است؟
بگذارید علمی جواب بدم: بله، آموزش مهارت های مانند نجاری یا باغبانی برای کودکان بسیار مفید است. آموختن این مهارتها به کودکان امکان میدهد تا علاوه بر توسعه مهارتهای عملی و خلاقیت، عزت نفس و اعتماد به نفس خود را نیز افزایش دهند. همچنین، این مهارتها کودکان را به تعامل با محیط طبیعی و رشد گیاهان و حیوانات هدایت میکند و آنها را به محافظت از محیط زیست آموزش میدهد. همچنین، آموزش مهارتهای عملی به کودکان کمک میکند تا مستقلتر شوند و دانش و تجربه جدیدی را دریافت کنند. در نهایت، این مهارتها میتوانند در آینده شغلی کودکان مفید واقع شوند و به آنها کمک کنند تا با مشاغل مختلف آشنا شوند، درجه سختی و آسانی آنها را خود بیازمایند، قدرت انتخاب داشته باشند، استعداد خود را کشف کنند و بعدها کسب درآمدی پایدار داشته باشند.
علاوه بر اینها آموزش های که نیاز به یادگیری و به کاربردن مهارت دارند فواید دیگری هم دارند. در اینجا به چند دلیل اشاره میکنیم:
1. آشنای با مهارت های عملی: یادگیری نجاری و باغبانی شامل مهارت های عملی است که می تواند در زندگی روزمره به کار رود. به عنوان مثال، مهارت های نجاری می تواند به کودکان در تعمیرات اساسی، ساخت مبلمان یا ساخت پروژه های کوچک کمک کند. مهارت های باغبانی می تواند به کودکان در مورد مراقبت از گیاهان، پایداری آموزش دهد و احساس مسئولیت را در آنها ایجاد کند. مهارت های عملی در کودکان توانایی استفاده از دست، چشم و گوش را تقویت می کند و مهارت دستورزی را ارتقاء می دهد.
2. حل مسئله و تفکر انتقادی: هم نجاری و هم باغبانی نیاز به حل مسئله و تفکر انتقادی دارد. کودکان هنگام کار بر روی پروژه های نجاری یاد می گیرند که برنامه ریزی، اندازه گیری و تنظیمات را انجام دهند. در باغبانی، آنها باید شرایط خاک، نیازهای گیاهی و افت و بیماری گیاه آنشا می شوند. چنین فعالیت هایی خلاقیت را تقویت می کند و به کودکان کمک می کند تا مهارت های حل مسئله را توسعه دهند.
3. صبر و پشتکار: نجاری و باغبانی اغلب شامل کارهای وقت گیر است که نیاز به صبر و پشتکار دارد. کودکان با انتظار برای جوانه زدن بذرها یا مشاهده پیشرفت تدریجی یک پروژه نجاری، در مورد "تاخیر در رضایتمندی" می آموزند. این فعالیت ها به آنها می آموزد که صبور باشند، به جزئیات توجه کنند و در چالش ها پشتکار داشته باشند.
4. ارتباط با طبیعت: باغبانی به کودکان اجازه می دهد تا با طبیعت ارتباط برقرار کنند و اهمیت مراقبت از محیط زیست را درک کنند. آنها در مورد چرخه زندگی گیاهان، مزایای کود دهی سازی و تأثیر باغبانی بر تنوع زیستی یاد می گیرند. این ارتباط باعث پرورش عشق به طبیعت، القای احساس مسئولیت در قبال محیط زیست می شود و حتی می تواند سلامت روانی را بهبود بخشد.
5. کاربردهای عملی ریاضی و علوم: نجاری و باغبانی شامل کاربردهای عملی مفاهیم ریاضی و علوم است. اندازه گیری و محاسبه ابعاد در نجاری نیاز به مهارت های اولیه ریاضی دارد. باغبانی کودکان را با مفاهیمی مانند: فتوسنتز، زیست شناسی، بوم شناسی و حتی شیمی آشنا می کند (به عنوان مثال ترکیب خاک). این تجربیات عملی می تواند درک و احترام به طبیعت را در آنها افزایش دهد.
به طور کلی، آموزش مهارت هایی مانند نجاری یا باغبانی به کودکان می تواند بسیار مفید باشد و دانش عملی، توانایی حل مسئله، صبر و ارتباط عمیق تر با طبیعت را برای آنها فراهم کند.
البته باید یادآور شد که هر مدرسه ای توانای به کار بردن آموزش های مهارت-محور را ندارد. این سیستم نیاز به فضا، مواد اولیه، ابزار و تجهیزات و پرسنل آموزش دیده دارد که بر هزینه ها تاثیر می گذارد. بنابراین، این آموزش ها ارزان نیستند و مدارسی این روش را انتخاب می کنند که مطمئن باشند والدین از عهده پرداخت هزینه بر می آیند. مدارسی در منطقه 1، 2 و 3 و چند مدرسه ممتاز و شاخص هستند که این روش را به کار می برند. دبستان پسرانه غیردولتی سلام یاسین و دبستان دخترانه غیردولتی شایستگان رازی دو تا از شاخصترین دبستان های مهارت محور در تهران هستند.
دبستان پسرانه فرهنگ در منطقه 4 نیز بر اساس سیستم مهارت-محوری آموزش های خود را ارائه می کند.
پیشنهاد می شود مقاله "بهترین دبستان پسرانه منطقه 1" را مطالعه کنید. برخی از این مدارس معرفی شده اند. البته با استفاده از بخش مدرسه یاب در وب سایت مدرسه کلوب می توانید مدارس را که بر اساس منطقه، محل، جنسیت، دولتی یا غیردولتی بودن و مقطع قابل دسترس هستند جستجو کنید و بعد از یافتن نزدیکترین مدرسه به بخش اطلس مدارس تهران رفته و اطلاعات مدرسه مورد نظر خود را که با عکس، فیلم، توضیح و نظرات والدین منتشر شده است از نظر فعالیت، برنامه ها، امکانات ارزیابی کنید. در صورتی که مدرسه مهارت محور باشد حتما ذکر شده است.
اگر شما هم ایده ای دارید یا دوست دارید درباره موضوع خاصی بیشتر بدانید با من به اشتراک بگذارید و مطمئن باشید که اطلاعات را پیدا کرده و با شما در میان می گذارم.