اگر باردارید و استرس دارید!

اگر باردارید و استرس دارید!

 از آنجا که سه ماهه اول بارداری سن پایه ای و حساس برای شکل گیری ارگان های حیاتی جنین است (از مغز تا کلیه، قلب و ...) بنابراین استرس مادر در این ماه ها می تواند جنین را در معرض مشکلات زیادی قرار بدهد. استرس ها به طور معمول به دو صورت مزمن و حاد اعمال می شوند. استرس های مزمن و مداوم با رشد جنین تداخل دارند

تحقیقات نشان داده است که استرس های طولانی مدت می توانند موجب سقط زودهنگام، مرده زایی، وزن بسیار پایین هنگام تولد و زایمان های زودرس شوند. ضمن اینکه در کودک برای ابتلا به بیماری های روانی چون افسردگی، ناآرامی و بیش فعالی را فراهم می کند.

 تاثیرات استرس در بارداری

* استرس و شیزوفرنی
محققان به تازگی دریافته‌اند استرس شدید مادر در دوران بارداری، ممکن است موجب ابتلای کودک او به شیزوفرنی در آینده شود.

شیزوفرنی (schizophrenia) یک نوع بیماری روحی است که در آن فکر تخریب می شود و برداشت انسان از واقعیت غیرعادی می گردد.

احتمال ابتلا به شیزوفرنی و اختلالات مشابه در فرزند زنانی که یکی از عزیزان خود را در سه ماهه اول بارداری از دست داده‌اند، حدود 67 درصد بیشتر است. لازم است بدانید این ارتباط (یعنی ارتباط بین از دست دادن عزیزان و احتمال شیزوفرنی) در کسانی که سابقه بیماری روانی نداشتند، مشاهده شد.

محققان فکر می‌کنند مواد شیمیایی که در پاسخ به استرس از مغز مادر آزاد می‌شود، اثر مستقیم بر مغز جنین (که در حال تکامل است) دارد. این اثر ممکن است در اوایل بارداری که سد محافظ بین مادر و جنین هنوز کامل نشده، بیشتر باشد.

علاوه بر این احتمال شیزوفرنی به عوامل دیگری از جمله ژن‌ها هم ربط دارد.
 

* استرس و نوزاد دختر
بعضی تحقیقات نشان داده که استرس بارداری باعث دختر شدن کودک خواهد شد. احتمال دختر شدن نوزاد در مادران باردار پر استرس تا 5 درصد بیشتر از مادرانی است که آرامش خیال دارند. از آنجا که کروموزوم پدری تعیین‌کننده جنسیت جنین است، امکان دارد سطوح بالای هورمون استرس لانه‌گزینی جنین پسر را در رحم سخت کرده و باعث سقط جنین‌های پسر شود.

* استرس و سوء تغذیه
متأسفانه از هر 50 زن باردار یک نفر به علت استرس بارداری مبتلا به اختلال در خوردن غذا می‌شود و نوزادی کم وزن و نارس به دنیا می آورد.

منظور از اختلال خوردن، بی‌اشتهایی عصبی(آنورکسیا) است که در آن فرد از ترس چاق شدن، غذا نمی‌خورد و همچنین بولیمیا (پرخوری عصبی) که پس از خوردن غذا برای اینکه چاق نشود، خود را وادار به استفراغ می‌کند.

* استرس و بیمارى هاى مادر و جنین
استرس مى تواند تمامى سیستم هاى بدن مادر مانند سیستم ایمنى، گوارش، قلب، کلیه و حتى خواب و استراحت او را تحت تأثیر قرار دهد.

استرس مى تواند با تأثیر روى آنزیم ها و تولید مواد سمى و عبور آنها از جفت، منجر به مشکلات عدیده اى در جنین شود، مشکلاتى مانند مغزى، قلبى، کلیوى و ... .

گاهى استرس هاى شدید که منجر به بدبینى در مادر مى شوند، افسردگى و بى حوصلگى و حتى نگرش منفى نسبت به جنین را در مادر متظاهر مى کند و آسیب هاى وارده به جنین جدى تر خواهد بود.

برخی از استرس هاى شدید، عوارض آنها در بزرگسالى مشاهده مى شود. به طورى که این جنین ها در بزرگسالى، افرادى نابهنجار و عصبى خواهند شد و اگر در بزرگسالى مشکلات هوشى و ذهنى نداشته باشند، مسائل عاطفى و هیجانى (افسردگى، اضطراب، پرخاشگرى و…) را از خود بروز خواهند داد.

*  استرس و مشکل رفتاری کودک
کودکی که مشکل رفتاری دارد و مضطرب و ترسو است، ممکن است در دوران جنینی در معرض استرس مادر قرار گرفته ‌باشد.

اضطراب در اواخر حاملگی با افزایش مقدار کورتیزول (هورمون استرس) در 10 سالگی کودک ارتباط دارد. جالب است بدانید کورتیزول خون جنین را می‌توان از هفته 17 جنینی اندازه گرفت.

متخصصان معتقدند مقادیر بالای کورتیزول از جفت رد می‌شود. این هورمون در حالت طبیعی، به بدن کمک می‌کند که با شرایط پر استرس به خوبی کنار بیاید. اما مواجهه طولانی‌ مدت با آن می‌تواند افراد را دچار افسردگی، اضطراب و خستگی شدید کند.

فرزندان زنانی که در دوران بارداری استرس داشته‌اند، مستعد مشکلات رفتاری و روانی مانند مشکل بیش‌فعالی و کم توجهی (ADHD) هستند. علاوه بر این کودکانی که در دوران تکامل در معرض کورتیزول فراوان قرار بگیرند، در 18 ‌ماهگی هوش کمتری خواهند داشت.

* روش هایی برای کاهش استرس دوران بارداری
- شرکت در کلاس های پیش از زایمان، یکی از این روش ها است. در این کلاس ها آنچه زنان لازم است درباره بارداری، زایمان و سلامت کودک بدانند و روش‌های آرامش یافتن به آنها آموزش داده می‌شود.

- نداشتن خواب کافی، نداشتن تغذیه مناسب و اندوهگین بودن خودشان عوامل استرس زا به حساب می‌آیند. بنابراین مراقب خواب و تغذیه خود باشید و زیاد مواد کافئین‌دار نخورید.

- ورزش، تمرکز و تمرین آرامش و تمرین تنفس عمیق نه تنها در کاهش استرس بارداری مؤثرند، بلکه به راحتی زایمان هم کمک می‌کنند.

- امیدوار باشید و نگرش مثبت به وقایع داشته باشید.

- از آنجا که شوهر رکن اصلى در خانواده است، بنابراین بسیارى از زنان اگر بتوانند به شوهر خود اعتماد کرده و به وى تکیه کنند، تقریباً 70 تا 80 درصد استرس هاى آنها کاهش پیدا مى کند.

- بچه‌دارشدن بزرگ‌ترین تغییر زندگی شماست و برای این که با این تغییر کنار بیایید، نیاز به حمایت خانواده و دوستان دارید. بنابراین حتی قبل از تولد نوزاد، از اطرافیان خود برای مقابله با استرس کمک بخواهید.

- فکر نکنید که قبل از آمدن بچه مجبورید همه ریزه کاری ها را انجام دهید. تر و تمیز کردن کل خانه و کار کردن تا حد مرگ، به هیچ وجه برای تسکین دادن ذهن‌تان خوب نیست. قبل از هر چیز باید از خودتان خیلی خوب مراقبت کنید. با این کار استرس و نگرانی هایتان هم کاهش پیدا می کند.

- برای خودتان و همسرتان وقت بگذارید. برای صرف شام یا ناهار بیرون بروید و با هم قدم بزنید. خرید رفتن به اتفاق همدیگر بسیار جالب و مفرح است.

- همسرتان را از آنچه در فکرتان می گذرد باخبر کنید. اگر او بداند که چرا غمگین هستید، حتی اگر پاسخ آن "نمی دانم" باشد، کنترل بیشتری روی موضوع پیدا می کند و می تواند کمکتان کند. با همدیگر حرف بزنید و ساعات‌تان را با هم بگذرانید. این باعث می شود هر دوی شما مطمئن شوید که هنوز هم عاشق همدیگر هستید و شما را به هم نزدیک تر می کند.

- اگر چیزی واقعاً شما را مضطرب می کند، از آن دوری کنید و احساساتتان را بیان کنید.

- در مورد نگرانی هایتان با همسرتان حرف بزنید و به حرف های او نیز گوش کنید.

- مدیتیشن و یوگا در زمان حاملگی برای تسکین فکر و روح تان بسیار عالی است.