با وجود رشد روزافزون روانگردان های صنعتی،
هنوز هم روانگردان‌های سنتی در سراسر جهان مشتریان فراوانی دارد و
متاسفانه بخش مهمی از این مشتریان را نوجوانان تشکیل می‌دهند. این مواد که
قرن‌ها مورد سوءمصرف بوده‌اند، متاسفانه تاثیرات نامطلوب و ماندگاری بویژه
بر سلامت مغز و ذهن انسان باقی می‌گذارند.
نتایج پژوهشی که بتازگی در بولتن اسکیزوفرنی منتشر شده نشان می دهد نوجوانانی که طی سه سال مداوم و
هر روز ماری جوانا، که در زبان عامیانه علف نامیده می شود، مصرف می کنند،در مقایسه با افرادی که هرگز از این ماده استفاده نکرده اند، حافظه بسیار ضعیف تری دارند، بعلاوه تغییراتی غیرطبیعی در ساختار مغزشان قابل
مشاهده است. مطالعات پیشین نشان داده بود حافظه مصرف کنندگان ماری جوانا آرام آرام تحلیل می رود. با این حال دانشمندان همواره درخصوص میزان آسیب های مغزی ماری جوانا و مدت ماندگاری این آسیب ها اختلاف نظر داشته اند. اکنون انتشار نتایج جدید به مناقشات در این زمینه دامن زده است. مساله اصلی آن است که هنوز توافق عمومی بین متخصصان شکل نگرفته که آیا ماری جوانا عامل بروز مشکلات حافظه است یا افراد دارای مشکلات حافظه تمایل زیادی به استفاده از ماری جوانا نشان می دهند.
در مطالعه جدید، صد نوجوان 16 تا 17 سال به چهار گروه تقسیم شده اند:
ـ گروه نخست، افراد غیرمبتلا به بیماری اسکیزوفرنی که در گذشته از ماری جوانا استفاده کرده اند.
ـ گروه دوم، افراد غیرمبتلا به اسکیزوفرنی که در گذشته از ماری جوانا استفاده نکرده اند.
ـ گروه سوم، بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی که هرگز از ماری جوانا استفاده نکرده اند.
ـ گروه چهارم، بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی که در گذشته از ماری جوانا استفاده کرده اند.
درضمن، همه شرکت کنندگانی که سابقه مصرف ماری جوانا داشتند اعلام کرده اند
در گذشته از هیچ ماده دیگری جز ماری جوانا استفاده نکرده اند.
محققان از مغز شرکت کنندگان اسکن ام آرآی تهیه و ساختارهای متفاوت مغزی آنها را
با هم مقایسه کردند. در پایان معلوم شد ناحیه مربوط به عملکرد حافظه در مغز افراد گروه نخست و نیز گروه چهارم کوچک تر از مغز افراد گروه های دوم و سوم است. اما کار به همین جا ختم نشد و انجام آزمون حافظه نشان داد
این تفاوت در عمل بسیار شدید و نگران کننده است. در این آزمون، امتیاز داوطلبان سالمی که هرگز از ماری جوانا استفاده نکرده بودند 37 برابر بیش ازمیانگین امتیاز افرادی بود که سابقه مصرف داشتند. بعلاوه، مبتلایان به
اسکیزوفرنی که هرگز ماری جوانا مصرف نکرده بودند، چهار برابر بیش از مبتلایان به این بیماری که ماری جوانا مصرف کرده بودند امتیاز آوردند.
این نتایج بویژه می تواند برای کسانی نگران کننده باشد که به اختلالات ذهنی
مبتلایند، یا شاید در معرض خطر بالای ابتلا به این مشکلات قرار داشته
باشند. دکتر جان سرنانسکی، یکی از مولفان مقاله و رئیس بخش روانپزشکی و
علوم رفتار در دانشگاه نورث وسترن می گوید: «سوءمصرف موادی مانند ماری
جوانا ممکن است برای جوانانی که در آستانه ابتلا به اختلالات ذهنی قرار
دارند یا پیش از این به آن مبتلا شده اند تاثیرات مخرب و خطرناکی درپی
داشته باشد. این مقاله در زمره نخستین مقالاتی است که از این واقعیت پرده
برمی دارد که سوءمصرف ماری جوانا می تواند در تغییر ساختار مغز نقش داشته
باشد. و البته این درست همان تغییر ساختاری است که در ابتلا به اسکیزوفرنی
سهیم است.»
نتایج این مطالعه آنقدر جامع نیست که براساس آن بتوانیم مصرف ماری جوانا را عامل ابتلا به اسکیزوفرنی بدانیم، اما این اندازه می دانیم مصرف این ماده ارتباط نزدیکی با تغییر ساختار مغز دارد. از این پس لازم است با انجام پژوهش های جدید بر جمعیت بیشتر و نیز در دوره ای طولانی تر به این پرسش اساسی بپردازیم که آیا تفاوتهای ساختاری مغز است که برخی افراد را به سوءمصرف ماری جوانا سوق می دهد، یا ماری جوانا سبب بروز این تفاوت های ساختاری در مغز می شود.
