بدرقه ناجوانمردانه مرتضی پاشایی

از هفته پیش که پاشایی به دلیل بیماری در بیمارستان بستری بود هنرمندان زیادی برای عیادت به بیمارستان رفتند و عکس های بسیاری از عیادت هنرمندان در کنار پاشایی در صفحات شخصی آنها در شبکه های اجتماعی منتشر شد. عکس هایی که همه آنها تصویر خوشی نداشت و حتی گلایه مادر پاشایی را هم از عکسی که فرزندش را روی تخت آی سی یو با حال بد نشان می داد به همراه داشت. متأسفانه بازار شایعات هم داغ بود و چندین بار خبر فوت پاشایی در شبکه های اجتماعی مختلف پخش شد که منجر به دلخوری خودش و خانواده اش شد.

هنوز یکی دو ساعتی بیشتر از منتشر شدن خبر فوت پاشایی نگذشته بود که فضای شبکه های اجتماعی پرشد از مطالبی که به او مربوط می شد. از عکس های مختلف گرفته تا کلیپ هایی که با تصاویر و صدای پاشایی ساخته شده بود. همان ابتدا شاید هدف تنها نشان از علاقه و ابراز همدردی بود اما کم کم وارد فضای دیگری شد و عکسی از لحظات آخر او که قطعا تصویر خوشایندی برای خانواده اش نداشت منتشر شد.

اینکه علاقه به یک هنرمند جوان موسیقی منجر به انتشار انواع پیام ها می شود مشکلی نیست اما مشکل اینجاست که عده ای که در این انبوه پیام ها تنها تحت تأثیر فضا قرار می گیرند و فقط به دنبال این هستند که مطالب بیشتری را در گروه های مختلف شبکه های اجتماعی ارسال کنند، بیشترین لایک را بگیرند، اولین کسی باشند که خبر فوت کسی را منتشر می کنند بدون آنکه از صحت آن مطمئن باشند و.... این نکته را در نظر نمی گیرند که پیامی را که منتشر می کنند مسئولیتی در قبال آن دارند.

و یا این جماعت موبایل به دستی که همه جا حاضر هستند و هر اتفاقی را فارغ از تلخ و شیرین بودن سوژه عکاسی و فیلمبرداری خود می کنند، نمی دانند که دربرابر کاری که می کنند ممکن است حریم شخصی کسی را زیر پا گذاشته باشند؟

به نظر شما حریم خصوصی یک فرد چه چیزهایی را شامل می شود؟ تا به حال چه قدر به این نکته توجه کرده اید که پیامی را که در شبکه های اجتماعی برایتان ارسال می شود ابتدا به آن فکر کنید و بعد از اطمینان از صحت و خوب یا بد بودن آن برای ارسالش به دیگری تصمیم بگیرید؟

موج هایی که در شبکه های اجتماعی ایجاد می شود به حدی وسیع است که دیگر حد و مرز ندارد و تنها چند دقیقه کافی است تا پیامی به یک موج خبری تبدیل شده و همه از آن مطلع شوند.

در مورد انواع پیام هایی هم که با شنیده شدن خبر فوت مرتضی پاشایی به سرعت همه گیر شد ماجرا به همین ابراز علاقه و همدردی با خانواده او ختم نشد و چند ساعتی بعد از این خبر، فیلمی در فضای مجازی پخش شد با این عنوان که " لحظه جان دادن مرتضی پاشایی...". فیلمی که قطعا هیچ کس دوست ندارد از عزیزان و یا حتی خودش در این حالت دیده شود. پخش فیلم هایی از حریم خصوصی افراد مسأله ای است که بارها در فضای مجازی دیده شده و هربار علاوه بر مشکلاتی که برای شخص مورد نظر ایجاد کرده دلخوری و ناراحتی او را هم به همراه داشته است.

قبول اینکه انتشار این فیلم از طرف کسی که این فیلم را در اختیار داشته از سر دوستی و محبت بوده دور از ذهن است؛ چرا که کسی که علاقه مند به شخصی باشد هیچ وقت حاضر نمی شود دردناک ترین لحظه های زندگی او و شاید هم به تعبیری به شود گفت خصوصی ترین لحظه ها را فیلم بگیرد و بعد در فضای مجازی پخش کند، تصاویری که مطمئنا خانواده او را اذیت خواهد کرد.

و یا شایعاتی که در چنین اتفاقاتی یکدفعه در یک فضای غیر رسمی سردرمی آورند و به تنها چیزی که فکر نمی کنند آبرو و حریمی است که از آن فرد ضایع می کنند.

در رعایت نکردن اخلاق و احترام از طرف کسانی که حرکت های اینچنینی را انجام می دهند هیچ شکی نیست، اما چند نفر از ما وقتی چنین تصاویر و فیلم هایی برایمان ارسال می شود خود را موظف می کنیم که نه تنها خودمان آن را نگاه نکنیم بلکه برای دیگران هم ارسال نکنیم؟

فضای مجازی درست است که واقعیت بیرونی ندارد، اما کم کم دارد به زندگی واقعی ما تبدیل می شود. فضایی که از آدم ها شخصیت هایی متفاوت می سازد، شخصیت هایی که به مرور عالم واقع را از یاد می برند و وقتی واقعیت را از یاد بردند فراموش می کنند اخلاق و احترام به حریم خصوصی دیگران جزئی از فضای مجازی نیست که آن را به راحتی دست آویز خود قرار می دهند، بلکه آبرویی است که اگر ریخته شد دیگر جبرانش امکان پذیر نیست.

قبلا هم گفتیم که شبکه های اجتماعی ویژگی های مثبت و منفی را توأمان دارند و استفاده های مثبت زیادی هم از آنها می شود؛ اما وقتی به راحتی فیلم و تصاویری از لحظه های دردناک یک جوان حتی فارغ از شناخته شده بودن یا نبودنش در این شبکه ها منتشر می شود و هیچ مسئولیتی در قبال این کار غیر اخلاقی دیده نمی شود، این تصور را به وجود می آورد که اگر قرار است استفاده از این شبکه ها رعایت اخلاق و احترام به دیگران را از بین ببرد و ما را به شخصیت هایی متفاوت از آنچه که بودیم تبدیل کند پس چه نفعی است در استفاده از تکنولوژی های جدید...