برنزه شدن به شیوه کالیفرنیایی!
ين روزها استخرهاي روباز كارشان حسابی رونق پیدا کرده و دستگاه‌هاي سولاريوم هم با دستگاه‌هاي چاپ اسكناس رقابت ميكنند! اين تب چند سالي است كه در ايران به وجود آمده اما افراد آنقدر که به برنزه شدن فکر میکنند که برایشان روشهای بی‌خطر برنزه شدن یا خطرات افراط در آفتاب گرفتن مهم نیست. آنها فراموش میکنند که در آينده‌اي نه چندان دور عوارض نامطلوب اين روش‌ها میتواند سراغ‌شان بيايد. چرا که وقتي تاثيرات قرارگرفتن در مقابل آفتاب روي هم جمع مي‌شوند، مي‌توانند به‌شدت سلامت پوست و حتي بدن شما را به خطر بيندازند كه از جمله مي‌توان به آسيب ديدن سلول‌ها، چروك شدن زودرس، لك‌هاي پيري و از همه بدتر سرطان پوست اشاره كرد. تمام پزشكان متخصص پوست و مو نيز برخطرات تاکید میکنند. با این حال نمی‌توان همه را از برنزه شدن منصرف کرد اما میتوان روشهای ایمن‌تر را به آنها معرفی کرد.
سفیدها بیشتر مواظب باشند
برنزه شدن در برابر آفتاب، در واقع یك واكنش طبیعی از طرف بدن است كه بر اثر تحریك اشعه فرابنفش نور خورشید به وجود می‌آید. برنزه شدن، سپر دفاعی بدن برای حفاظت از سلول‌هایی است كه ممكن است بر اثر این اشعه از بین بروند یا پیر شوند یا حتی در این مسیر به یك سلول بدخیم تبدیل شوند. تیره شدن پوست بر اثر نور آفتاب به دليل افزایش رنگدانه‌هایی به نام ملانین است كه از سلولهای ملانوسیت ترشح میشود. در واقع ملانوسیت‌ها همانند گلبول‌های سفید خون عمل می‌كنند، یعنی دفاع از پوست بدن را بر عهده دارند. بنابراین افرادی كه به طور ذاتی از ملانوسیت كمتری برخوردارند مانند سفیدپوستان بیشتر در معرض خطر سرطان پوست قرار دارند. این در حالی است كه افراد سبزه و دارای رنگ پوست تیره با وجود ملانین بیشتر، از محافظت بیشتری در مقابل نور آفتاب برخوردارند، بنابراین افراد سفیدپوست به علت كافی نبودن دفاع بدن، می‌توانند در درازمدت به سرطان پوست مبتلا شوند. همچنین افرادی كه دچار بیماری پوستی هستند و حساسیت به نور دارند در معرض خطر بیشتری نسبت به افراد سالم هستند.
بهترین زمان برای برنزه شدن
دانشمندان معتقدند، بهترين زمان براي برنزه شدن هنگام صبح است زيرا در اين زمان بدن پروتئين‌هايي توليد مي‌كند كه مي‌تواند آسيب رسيدن به پوست در اثر تابش نور خورشيد را ترميم كند. در حقيقت در اين زمان توليد پروتئين بيشترين مقدار را دارد و بهتر از سلول‌هاي بدن محافظت مي‌شود. با گذشت زمان و نزديك شدن به شب توليد اين پروتئين كمتر مي‌شود و دانشمندان معتقدند، ساعت طبيعي بدن وظيفه كنترل اين حالت را بر‌عهده دارد. ميزان اين پروتئين در ساعت 8 صبح بيشتر از بقيه زمان‌هاست و شايد این تا ساعت بهترين زمان براي استفاده از سولاريوم يا استفاده از نور آفتاب باشد. البته هنوز هم محققان به مردم توصيه ميكنند، به هيچ وجه سراغ استفاده از تخت‌هاي برنزه‌كننده يا آفتاب گرفتن با هدف برنزه شدن نروند زيرا اين كار در هر حالتي خطر سرطان پوست را بيشتر مي‌كند اما اگر براي برنزه‌شدن تصميم خود را گرفته‌ايد و مي‌خواهيد تحت هر شرايطي آن را انجام دهيد، حداقل اوايل صبح را براي اين كار انتخاب كنيد چون آفتاب گرفتن در بعد از ظهر خطر ابتلا به سرطان پوست را چند برابر مي‌كند.
سراغ سولاریوم نروید
برنزه شدن با سولاریوم احتمال سرطان پوست را بسیار بالا میبرد و این موضوع امروزه مورد تاييد بيشتر متخصصان پوست و مجامع علمي ـ پزشكي است. از طرف دیگر اگر به سرطان هم مبتلا نشوید ممکن است با استفاده دراز مدت از سولاریوم پوست دچار تغییراتی شود، تغییراتی چون پيري، افزايش چين و چروك‌هاي پوست، شلي و افتادگي كه در مجموع می‌توانند تصويري نازيبا و ناخوشايند از پوست را نشان دهند.
چطور روزهای اول آفتاب بگیرید
برای آفتاب گرفتن در روزهای اول بايد از ساعات و زمان كم شروع و بعد به مرور، مدت آن را زياد كنید. اگر هم می‌خواهید زودتر برنزه شويد، مي‌توانيد از يكسري لوازم بهداشتي و آرايشي استفاده كنید كه روي آنها مدت زماني‌كه براي برنزه شدن طول مي‌كشد، نوشته شده است. البته یادتان باشد که اسپري‌هاي اتوبرنز در 2 نوع وجود دارند؛ يك نوع آن خودبه‌خود به پوست رنگ ميدهد و به لايه‌هاي عميق‌تر آن نفوذ مي‌كند. نوع دوم اسپري‌هايي هستند كه همراه با آفتاب گرفتن، باعث مي‌شود بدن رنگ بگيرد.
كدام روش برنزه از همه ايمن‌تر است؟
اين روزها كابين‌هاي اتوبرنزه‌اي به نام كابين‌هاي كاليفرنيايي وجود دارند كه پوست را توسط اسپري‌هاي پاشنده برنزه ميكنند. ماده رنگ‌كننده اين اسپري‌ها به نام دي‌هيدروكسي استون شناخته مي‌شود. در كرم‌ها، لوسيون‌ها و اسپري‌هاي اتوبرنز نيز از همين ماده براي رنگ كردن پوست استفاده مي‌شود. هيدروكسي استون برخلاف نورآفتاب و اشعه فرابنفش آن به پوست آسيب نمي‌زند چون مانند آفتاب موجب افزايش ملانين پوست به واسطه تحريك سلول‌هاي رنگدانه‌ساز (ملانوئيت) نمي‌شود بلكه عملكرد اينگونه محصولات‌ها، روي لايه شاخي يعني خارجي‌ترين لايه پوست است. به عبارت بهتر پوست شما به اين دليل برنزه مي‌شود كه واكنشي ميان هيدروكسي استون و پروتئين‌هاي پوست به‌وجود مي‌آيد. چون كرم‌هاي اتوبرنزه فقط رنگ هستند و نياز به تاباندن اشعه آفتاب يا استفاده از دستگاه سولاريوم ندارند، بي‌خطر هستند و مي‌توان به جاي حمام گرفتن در آفتاب يا استفاده از نور ماوراي بنفش در سولاريوم از اين كرم‌ها استفاده كرد. براي اينكه پوست توسط اين ماده رنگ بگيرد بايد حدود 2 تا 4 ساعت صبر كرد و اين رنگ طي 6 تا 7 روز با دوش گرفتن و شست‌وشو و با ريزش لايه شاخي پوست از بين مي‌رود.
کرم‌های اتوبرنز چه عارضه‌هایی دارند؟
برنزه شدن پوست توسط دي هيدروكسي استون عارضه خاصي ندارد. البته احتمال دارد بعضي از پوست‌ها بعد از استفاده از اينگونه محصولات به دليل ماده موجود در آنها خشك شوند و اين كمي براي شخص آزاردهنده باشد اما خوشبختانه بسيار كم پيش مي‌آيد كه باعث به‌وجود آمدن آلرژي و حساسيت در فرد شود هر چند در بعضي موارد اتفاق مي‌افتد.
اگر بعد از استفاده از كرم‌ها يا لوسيون‌هاي اتوبرنز دچار خارش و التهاب در پوست شديد، اين موضوع نشان ميدهد، شما جزو آن افرادي هستند كه حساسيت به اين ماده دارند، بنابراين بايد براي درمان به پزشك متخصص پوست مراجعه كنيد و مصرف آن ماده را هم كنار بگذاريد چون ممكن است درصورت استفاده مجدد پوست شما واكنش حساسيتي بيشتري از خود نشان دهد.
کدام کرم اتوبرنز خوش‌رنگ‌ترین است؟
هنگام مراجعه به داروخانه با انواع متفاوتي از اين نوع محصولات مواجه خواهيد شد كه قيمت‌هاي متفاوتي دارند، علت اين تفاوت غلظت متفاوت مواد موجود در آنهاست. معمولا در فرآورده‌هاي اتوبرنز از غلظت‌هاي 5/0 تا 5 درصد DHA استفاده مي‌شود اما اگر رنگ براي‌تان مهم است بايد بدانيد كه خوش‌رنگ‌ترين آنها مربوط به غلظت 3درصد است همچنين كرم‌هاي اتوبرنزه مرغوب چرب نيستند و پايداري رنگ دارند. بايد يادآور شوم كه استفاده از غلظت‌هاي بالاتر و استفاده به دفعات كمتر باعث به‌وجود آمدن رنگ يكنواخت‌تري روي پوست شما مي‌شود و استفاده از غلظت‌هاي كمتر و به دفعات بيشتر نمي‌تواند چنين رنگ يكنواختي را به‌وجود بياورد. بنابراين بهتر است در روز يك‌بار از يك لايه كرم يا لوسيون يا اسپري روي پوست‌تان استفاده كنيد نه چند بار چون زيبايي و دوام آن بيشتر خواهد بود.
چگونه برای مدت طولانی برنزه بمانید
1. پیش از استفاده از محصولات خود برنزه‌كننده اندكی از آن را روی قسمت كوچكی از پوست (قسمتی كه زیاد در چشم نباشد) امتحان كرده تا ببينید چگونه پوست شما به آن واكنش نشان میدهد.
2. ترکيبات برنزه‌کننده به سلول‌هاي مرده بيشتر از سلول‌هاي زنده مي‌چسبد. بهتر است براي اينکه نتيجه بهتري بگيريد، ابتدا سلول‌هاي مرده و پوسته‌ها را از سطح پوست‌تان تميز کنيد تا مطمئن شويد به صورت يکدست برنزه مي‌شويد. بهترین روش برای خلاصی از این سلولهای مرده استفاده از لیف است.
3. استفاده از مرطوب‌کننده‌ها بعد از پاکسازي پوست(پوسته‌ريزي پوست يا از بين بردن سلول‌هاي مرده) امري بسيار مهم است چراکه با اين کار به DHA اجازه مي‌دهيد به صورت يکنواخت و يکدست به سلول‌ها بچسبد پس قبل از استفاده از برنزه‌کننده‌ها، پوست خود را با لايه‌اي نازک از مرطوب‌کننده، بپوشانيد.
4. از صورت خود شروع كرده و به‌تدریج به سمت پایین بیایید. از دوسـت خود برای پوشش پشت خود كمك بگیرید.
5. پس از اتمام كار دست‌های خود را فورا بشویید. البته بهتر است از یک دستکش لاتکسی استفاده کنید.
6. روي مفاصل، مثل زانو و آرنج مقدار كمتري از ماده اتوبرنز بماليد تا بيش از حد سياه نشوند.
7. هر روز پوست خود را سایش دهید تا پوستهای مرده از پوست‌تان جدا شوند و هر 3، 4 روز یك‌بار مجددا از برنزه‌كننده استفاده كنید تا زمانی كه به رنگ دلخواه خود دست یابید.
زیر 18 سال ممنوع!
باید بدانید كارشناسان استفاده از تخت‌ها و ديگر وسايل برنزه‌كننده پوست را در نوجوانان زير 18 سال ممنوع اعلام كردند و در كشورهايي مانند انگليس استفاده از اين وسايل براي افراد زير 18 سال جريمه 20 هزار پوندي به همراه دارد. به گفته محققان از حدود 40 سال پيش تا‌كنون به واسطه استفاده از وسايل مصنوعي برنزه‌كننده پوست، ميزان ابتلا به انواع كشنده سرطان پوست تقريبا سه برابر شده است. به گفته كارشناسان فقط 20 دقيقه استفاده از اين وسايل به همان اندازه شما را در معرض پرتوهاي مضر ماوراي بنفش قرار ميدهد كه شما يك روز كامل را در سواحل مديترانه سپري كنيد.
این مواد طبیعی به پوست رنگ میدهند
قهوه، آب‌هويج، آب‌گوجه و... كه افراد براي برنزه شدن به بدن خود مي‌زنند از جمله موادي است كه استفاده از آنها حتي بدون آفتاب گرفتن هم به بدن رنگ ميدهد. عملكرد آفتاب در اين موارد به اينگونه است كه باعث باز شدن منفذهاي پوست و سرايت اين رنگ‌ها به لايه‌هاي عميق‌تر آن مي‌شود. بعضي افراد براي برنزه كردن از مواد ديگري مانند بتادين نيز استفاده ميكنند که اصلا توصیه نمی‌‌‌شود چون ممکن است فرد به ید حساسیت داشته‌باشد از طرف دیگر بتادين به علت ماهيت ضدعفوني‌كننده‌اش نبايد براي مدت زياد روي پوست بماند زيرا در اين حالت باعث خراب شدن پوست مي‌شود، یادتان نرود بتادين مي‌تواند به پوست رنگ دهد ولي ممكن است آن را ابلق و دو رنگ كند.
چه فرقی بین برنزه کردن با دستگاه درسالن و برنزه کردن مقابل آفتاب وجود دارد؟
با دستگاه‌های برنزه‌کننده سالنی احــــتمــــال آفتاب‌سوختگی بسیار کمتر است. اما این موضوع خطر دستگاه‌های برنزه‌کننده سالنی را نمی‌کاهد بلکه خطر آن را افزایش میدهد زیرا بدون خطر آفتاب‌سوختگی فرد مقادیر زیادی اشعه سرطان‌زای UVA دریافت میکند.
به‌دنبال ممنوعیت کامل سولاریوم
سازمان بهداشت جهانی دستگاه‌های برنزه‌کننده سالنی را در ردیف عوامل سرطان‌زا مثل سیگار قرار میدهد. مطالعات علمی نشان داده‌اند دستگاه‌های برنزه‌کننده سالنی به میزان 75درصد شانس ابتلا به سرطان پوستی ملانوم (بدترین نوع سرطان) را افزایش میدهند. در 30 ایالت آمریکا استفاده از این دستگاه‌ها غیرقانونی است. انجمن متخصصین پوست آمریکا به شدت خواستار ممنوعیت تولید و معامله و استفاده از دستگاه‌های برنزه‌کننده درسراسر آمریکا است. استفاده از عنوان‌های تبلیغاتی نظیر «دستگاه برنزه‌کننده بدون اشعه مضر» بی‌پایه و اساس است. دستگاه برنزه‌کننده بدون اشعه مضر وجود ندارد. اساسا دستگاهی که قابلیت برنزه کردن داشته باشد، مضر نیز هست.
خصوصیت پوستی خاص ایرانیان
محتوای رنگدانه بيشتر پوست ما ایرانی‌ها بالاست. خیلیها پوست رنگدانه‌ساز دارند. یعنی به دنبال یک زخم کوچک یا یک التهاب جزئی مثل پشه گزیدگی لک تیره درپوست آنها ایجاد میشود و این لک تیره مدت‌ها میماند. خیلیها به مطب مراجعه میکنند و میگویند:«زخم ما دیر خوب میشود.» در واقع منظور اکثریت این افراد این است که لک تیره به دنبال هر زخمی در پوست آنها مدت‌ها طول می‌کشد تا از بین برود
