خانه تكاني را از كجا و چه زماني و با چه شرايطي شروع كنيم؟
خانه‌تکانی شب عید ازجمله کارهایی است که برخلاف اسمش، اتفاقا نباید شب عید انجام شود. برای داشتن یک خانه تمیز، اول باید برنامه‌ریزی کنید.
بايد ليستي از بخش‌هاي مختلف خانه را كه احتياج به تعمير، بازسازي و نظافت دارند جلوي رويتان قرار دهيد و سپس طي يك هفته تا 10روز آنها را به‌ترتيب اولويت انجام دهيد؛ مثلا مي‌توانيد وسايل يكي از كابينت‌هاي آشپزخانه را در زماني كه منتظر هستيد تا چاي صبحانه‌تان را دم كنيد، بيرون بياوريد، دستمال بكشيد و منظم سر جايش قرار دهيد. خانه‌تكاني را هيچ‌وقت فشرده انجام ندهيد و به‌عبارتي خودتان را از پا نيندازيد! سعي كنيد در اين امر، اصلا مستقل نباشيد و از ديگران بخواهيد تا آنها هم كاري انجام دهند. خانم‌ها بايد بتوانند وظايفي را به همسر و فرزندانشان هم محول كنند. اگر كسي نيست يا نمي‌تواند در خانه‌تكاني كمك‌تان كند، بايد برنامه‌ريزي‌تان خيلي دقيق باشد. در فاصله زمان‌هايي كه بخشي از خانه را نظافت يا مرتب مي‌كنيد، براي خودتان چاي يا دم‌نوش، دم‌كنيد و خودتان را به صرف يك شيريني مهمان كنيد . سعي كنيد توي دلتان غُر نزنيد، افكار منفي را از ذهنتان دور كنيد و به آمدن بهار و تميزي خانه و چهره شاد اعضاي خانواده بيشتر از پيش فكر كنيد و خوشحال باشيد كه چه خانه‌اي خواهيد ساخت!
درس اول؛ تفكيك
هر قفسه يا كابينت را به يك بخش از لوازم آشپزخانه‌تان اختصاص بدهيد؛ مثلا تمام مواد خوراكي مانند ماكاروني‌ها، كنسروها و خوراكي‌هاي خشك و موادي كه بسته‌بندي‌شان را باز نكرده‌ايد در يك قفسه بگذاريد. براي قابلمه‌ها و سبدها و آبكش‌ها هم يك جا درنظر بگيريد. اگر كابينت‌هايتان محدود است و جايي براي قابلمه‌ها و تابه‌ها نداريد، يك طبقه فلزي كه مخصوص قراردادن قابلمه‌هاست بخريد. تقريبا همه لوازم خانگي‌فروشي‌ها اين طبقات را دارند كه مي‌توانيد قابلمه‌ها را به‌ترتيب اندازه روي آن بچينيد و آن را در كنار گاز يا گوشه دنجي از آشپزخانه قرار دهيد. قابلمه‌ها و ديگ‌هاي بزرگ را كه ممكن است سالي يكي‌دو‌بار از آنها استفاده كنيد به انباري يا بالكن ببريد؛ يا در طبقات بالاي كمد در اتاق‌خواب‌ها قرار دهيد. چيني‌ها و ظروف مهماني را از ظرف‌هاي دم‌دستي جدا كنيد. همه اسباب طبقه ادويه‌ها و حبوبات را بيرون بياورديد. اگر وقت و حوصله داشتيد، شيشه‌هاي آنها را بشوييد و مواد را بعد از خشك‌شدن شيشه، دوباره درونش بريزيد و سرجايش بگذاريد. اگر نه، با دستمال مرطوب دور و اطراف آن را دستمال بكشيد. حتما توجه كرديد كه خيلي از اين كارها را اگر در طول سال انجام مي‌داديد هم هيچ اتفاقي نمي‌افتاد!
كلكسيون قوري گلدان‌ها
يك كفي مناسب مانند يك تكه سفره يا يك پارچه نيمه‌پلاستيكي كف كابينت بگذاريد. اگر ادويه و سبزيجات خشكي داريد كه هر كدامشان داخل يك كيسه فريزر گره خورده و ته كابينت خاك مي‌خورند، آنها را به يك شيشه جديد منتقل كنيد. از همين الان شيشه‌هاي سس و ترشي يا خيارشور كه هميشه دور مي‌ريختيد را بعد از استفاده، نگه‌داريد. شيشه‌هاي يك‌اندازه را كنار هم بچينيد، برچسب روي آنها را بكنيد و براي اينكه زيباتر شوند، براي درشان يك تكه پارچه ببُريد و با يك رُبان دور آن گره بزنيد. پارچه‌هاي چهارخانه يا گل‌دار براي اين‌كار بسيار مناسب است و كنار هم قراردادن آن جلوه‌اي از يك كدبانوي خوش سليقه را به نمايش خواهد گذاشت! اگر در آشپزخانه جاي خيلي كمي داريد مي‌توانيد روي يكي از ديوارها چند طبقه چوبي يا فلزي بزنيد و تمام شيشه‌هاي ادويه و حبوبات را روي آن بچينيد. ماگ‌ها و ليوان‌هاي رنگي و بشقاب‌هاي گل‌سرخي تك‌شده‌تان را هم روي طبقه بگذاريد تا نماي زيبايي به آشپزخانه‌تان بدهد. اگر قوري لب‌پر شده‌اي داريد كه ديگر از آن استفاده نمي‌كنيد، توي آن گل بكاريد و كنار شيشه‌هاي ادويه و ليوان‌ها بگذاريد. اگر توي خانه كس ديگري هم قوري شكسته يا ترك‌خورده‌اي ديديد كه صاحب‌خانه مي‌خواست آن را دم‌در بگذارد؛ آن را براي اين‌كار برداريد. بعد از مدتي شما كلكسيون زيباي قوري- گلداني خواهيد داشت كه همه را عاشق آشپزخانه شما مي‌كند. حالا دست و رويي به سر قوري و كتري‌تان بكشيد. اگر كتري‌تان جرم گرفته بود، يك فنجان سركه را درون آب كتري بريزيد و آن را بجوشانيد و با خيال راحت با آن چاي دم كنيد.
دور از دسترس اطفال
براي تميزكردن يخچال و فريزر، بخش‌هاي كشويي و قابل‌شست‌وشو را خارج كنيد و در حمام بشوييد. اگر امكان شستن داخل يخچال با آب وجود ندارد- كه معمولا وجود ندارد- به دستمال‌كشي رضايت بدهيد. اگر يخچال بوي بدي گرفته است از مخلوط آب و جوش‌شيرين استفاده كنيد. از اين ماده و تركيب آن با سركه سفيد هم مي‌توانيد براي برق‌انداختن سينك ظرفشويي كمال استفاده را بكنيد. براي لوازم شوينده يك قفسه مجزا از ظروف، درنظر بگيريد و اگر در خانه‌تان كودك خردسال داريد، حتما اين قفسه را از طبقه‌هاي بالا انتخاب كنيد تا فرزندتان به آن دسترسي نداشته باشد. اگر اين امكان وجود نداشت، مواد شوينده را در يك سبد يا جعبه كه در آن محكم بسته مي‌شود، قرار دهيد.
يك خانه سنتي
پادري‌هاي كوچك را مي‌توانيد در ماشين لباسشويي بشوييد.يا اينكه آنها و قاليچه‌هاي كوچك‌تان را در كف حمام خيس كنيد و فرچه بكشيد. اگر قصد داريد فرش‌هايتان را بشوييد، پشت و روي آن را جارو كنيد. لكه‌هاي جوهر يا چاي و غذايي كه روي قاليچه مانده است را به كمك چند قاشق ماست برطرف كنيد. ماست را روي لكه بريزيد؛ بگذاريد 10دقيقه بماند، بعد با قاشق آن را جمع كنيد و دستمال مرطوب بكشيد. شامپو فرش‌ها هم گزينه مناسبي براي نظافت فرش‌ها و مبل‌ها هستند. اگر از ظاهر مبل‌هايتان خسته شده‌ايد يا اينكه بخشي از آن پاره شده است، مي‌توانيد روي آن يك جاجيم بيندازيد كه هم پارگي يا سوختگي را مي‌پوشاند و هم يك نماي سنتي به خانه‌تان مي‌دهد. در كنار آن، مي‌توانيد براي پذيرايي هم از ظرف‌هاي سفالي استفاده كنيد تا هماهنگي مناسبي در اتاق پذيرايي‌تان داشته باشيد.
براي اينكه يك راه ميانبر براي تعويض رويه مبل‌ها بزنيد، مي‌توانيد از روكش پارچه‌اي مبل استفاده كنيد. در راسته مبل‌‌فروش‌ها بسياري از فروشندگان، لباس مبل مي‌فروشند و شما مي‌توانيد يك پارچه زيبا و خوش‌رنگ را براي مبل‌هايتان سفارش دهيد كه قيمت آن به‌مراتب بسيار پايين‌تر از تعويض كلي است. اگر اين كار هم روي دست‌تان خرج مي‌گذارد بهتر است پارچه رومبلي يا پرده‌‌اي نسبتا ضخيمي تهيه كنيد و آن را به شكل مستطيل بدوزيد و روي مبل بيندازيد يا اينكه اگر علاقه‌مند به بافتني هستيد يك پتوي نازك قلاب‌بافي كنيد. البته كه هنر دست خودتان از هرچيزي زيباتر است اما احتمالا اين ايده براي عيد سال آينده عملي مي‌شود مگر اينكه كارتان خيلي درست باشد. اگر نمي‌خواهيد به ظاهر مبل‌ها دست بزنيد و تنها مي‌خواهيد جلوه و رنگي را به اتاق پذيرايي بدهيد، بهتر است چند كوسن براي مبل‌ها بدوزيد، قلاب‌بافي كنيد يا حتي گلدوزي و نقاشي روي پارچه با خلاقيت خودتان انجام بدهيد. سايز كوسن‌ها را كمتر از 50 در 50سانتي‌متر نگيريد تا هم كاربردي باشند و هم خودشان را نشان بدهند.
هفت‌سين يادتان نرود
وسايل پذيرايي مانند پيش‌دستي و ظرف شيريني‌خوري و سبد كوچك چاقو و چنگال‌ها را در بخش پذيرايي خانه قرار دهيد. مي‌توانيد براي آن يك ميز كوچك تهيه كنيد يا يك كمد كوچك با ارتفاع كم و با كشوهايي كه بتوانيد داخل آن خوراكي‌هاي پذيرايي را قرار دهيد. شايد بتوانيد سفره هفت‌سين‌تان را هم روي همان كمد بچينيد. اگر اتاق پذيرايي‌تان كوچك و دلگير است، اول نور آن را درست تنظيم كنيد. از نور زرد و سفيد باهم استفاده كنيد. اگر مي‌توانيد، روي يكي از ديوارها، يك آينه بزرگ كه طول آن بيشتر از عرض است، نصب كنيد؛ حتما اتاق‌تان دل‌بازتر خواهد شد. يادتان نرود نزديك عيد به باغ‌گل يا گل‌فروشي برويد. يكي‌دو گلدان گل آپارتماني سبز و پُر و جان‌دار بخريد تا جان تازه‌اي به خانه‌تان بدهد. گلدان‌ها را روي چهارپايه بگذاريد تا بهتر ديده شوند.
آلبوم‌هاي خانوادگي را دريابيد
سر فرصت ديوارها را دستمال بكشيد يا در كمدها را با مواد شوينده تميز كنيد. خيلي هم مراقب خودتان باشيد، احتمال آسيب، شكستگي و تنگي‌نفس-به‌دليل استفاده غير اصولي از مواد شوينده- در خانه‌تكاني آخر سال زياد است. براي اينكه ديوار اتاق‌تان از يكنواختي دربيايد، يك پرده نخي با رنگ ملايم را خيلي ساده بدوزيد و آويزان كنيد. مي‌توانيد از گل‌هاي پرده 3-2 قاب تهيه كنيد و بالاي تخت‌تان بزنيد. عكس‌هاي خانوادگي هم قاب‌هاي زيبايي براي اتاق خواب هستند. جا كليدي هم از آن دسته لوازمي است كه مي‌توانيد با ذوق و سليقه‌تان آن را درست كنيد و اهل خانه را از گم‌شدن هرباره كليدهايشان نجات دهيد. شايد بتوانيد در كنار آن، جايي براي قراردادن قبوض هم تعبيه كنيد.
كف خانه را بگذاريد در آخرين مرحله. اگر لكه‌هاي عميقي روي كاشي‌ها يا كف خانه وجود دارد، از مخلوط وايتكس و پودر جوش‌شيرين يك خمير درست كنيد و با دستكش آن را روي لكه‌ها بگذاريد. بعد از دقايقي با كمك كاردك و يك دستمال آن را از بين ببريد.
كار را ساده كنيد
يك مرور كنيد، تمام اتاق‌ها و فضاهاي خانه را مجسم كنيد. كاغذ و خودكار برداريد و بنويسيد كه اول بايد از كجا شروع كنيد. كارها را خرد خرد انجام دهيد تا به شما سخت نگذرد و كارها تلنبار نشود. آرامش‌تان از همه‌چيز مهم‌تر است و نكته اينجاست كه قسمت عمده اين آرامش را مي‌توان در يك خانه مرتب و تميز به‌دست آورد. درصورت برنامه‌ريزي و انجام منظم كارها، شب عيد يا در حال پختن شيريني خانگي هستيد يا روي مبل لم داده‌ايد و در انتظار مهمان‌ها از تميزي خانه زيبايتان لذت مي‌بريد.
كاشي‌كاري رو آينه
شستن حمام يا دستشويي را در يك فرصت براي دوش گرفتن انجام دهيد. اگر آينه دستشويي يا حمام لكه‌هاي عميقي برداشته يا جيوه آن صدمه ديده است از مگنت‌ها يا كاشي‌هاي يك در يك سانتي كه در بازار وجود دارد استفاده كنيد. كاشي‌هاي كوچك را با چسب‌هاي فوري و قوي بچسبانيد. اگر حوصله داشتيد روي آنها را با رنگ‌هاي اكريليك نقاشي كنيد يا آنها را به‌شكل‌هاي منظم و هندسي بچسبانيد. براي مسواك‌هايتان كه در حمام يا دستشويي قرار دارد، درپوش بخريد. ليوان مسواك‌ها يا جاي مايع دستشويي را از جنس چيني و شكستني انتخاب نكنيد. چند گلدان گل مصنوعي مينياتوري و كوچك جلوي آينه قرار دهيد. شمع‌ها هم تزئينات خوبي به‌حساب مي‌آيند. از قراردادن حوله‌ها در حمام و دستشويي خودداري كنيد، زيرا به‌علت بافت‌شان تمام رطوبت محيط را به‌خود جذب مي‌كنند. بهتر است آنها را از رخت‌آويز پشت در اتاق خواب آويزان كنيد. يك سبد پلاستيكي يا چوبي كنار در حمام بگذاريد تا بتوانيد لباس چرك‌ها را در آن جمع كنيد و نخواهيد موقع شستن لباس‌ها كل اتاق‌هاي خانه را جست‌وجو كنيد. اگر خداي‌نكرده لوله‌هاي خانه گرفت و محلول لوله بازكن نداشتيد، يك فنجان نمك را با يك فنجان‌جوش شيرين و يك ليوان آب جوشيده، در آن بريزيد و مدتي فرصت بدهيد تا باز شود.
لباس‌ها را مرتب كنيد
با گرم شدن هوا، ديگر بعيد است به پالتوها و بافتني‌ها احتياج پيدا كنيد. لباس‌هاي زمستاني را در چند بخش بشوييد و آنها را كه نمي‌توان در خانه شست، به خشكشويي بدهيد. لباس‌ها را در يك كيسه بزرگ يا يك كاور پارچه‌اي قرار دهيد و از دسترس‌تان خارج كنيد. مراقب باشيد جايي كه لباس‌ها را قرار‌مي‌دهيد خشك باشد؛ مثلا ديوار كمد بالايي نم نداشته باشد! تا زمستان سال آينده بتواند با خيال راحت از آنها استفاده كنيد. لباس‌هاي بهاري را در كمد لباس‌هايتان بچيند. لباس‌هايي را كه مدت‌هاست از آنها استفاده نكرده‌ايد يا برايتان كوچك شده، كنار بگذاريد تا بتوانيد به نيازمندان يا يك خيريه بدهيد. لباسي را كه 2سال است نپوشيده‌ايد، مطمئن باشيد كه تا 2سال آينده هم نخواهيد پوشيد. كفش‌ها و كيف‌ها را در يك بخش كنار هم بگذاريد. جاي روسري‌ها يا لباس‌زيرها را از تي‌شرت‌ها و شلوارها جدا كنيد. براي هر كدام بخشي از كمد يا كشو را درنظر بگيريد. همه را تا كنيد و روي هم بچينيد تا وقتي بعدا در كمد را باز مي‌كنيد، خيلي از خودتان راضي باشيد! مثلا براي نظم‌دادن به جوراب‌ها يا روسري‌ها، از جعبه‌هاي خالي استكان و ليوان استفاده كنيد؛ جعبه‌هايي كه درون آن معمولا 6جا دارد كه بتوانيد جوراب‌ها را درون آن قرار دهيد. يك سبد كوچك جلوي ميز آرايش بگذاريد. شيشه‌هاي عطر خالي و لوازم آرايشي بهداشتي‌اي كه از آن استفاده نمي‌كنيد يا تاريخ مصرفشان گذشته است و صرفا جهت پر كردن روي ميز استفاده مي‌كنيد را دور بريزيد. لوازم مورد نياز و روزانه يا عطرها را در سبد بچينيد تا از به هم‌ريختگي جلوي آينه كم كنيد.
