«روی پوستم خطوطی قرمز رنگ در دیواره شکم وبه میزان کمتری روی ران‌ها و بازوها نمایان شدهاست.خطوطی آزاردهنده که حس بدی را به من انتقال می‌دهند،زیبایی گذشته را از پوستم گرفته‌است،آیا این خطوط درمان دارند؟» این جمله شکایت رایج خیلی از خانم‌هاست، به خصوص خانم‌هایی که حداقل یک‌بار بارداری را تجربه کرده‌اند،آنها یا از خطوط کبود و قرمزرنگ شکایت می‌کنند یا از خطوط سفید، آنها احساس می‌کنند پوستشان خط خطی شدهاست و دیگر اصلا زیبایی و لطافت گذشته را ندارد. به سراغ یک پزشک متخصص پوست و مو یعنی دکتر محمدگلشنی رفتیم تا از او بپرسیم این خطوط چه هستند و چرا به وجود می‌آیند؟ از او پرسیدیم آیا می‌توان امید به پاک شدن این خطوط داشت؟درباره روش‌های درمان پرسیدیم و خواستیم که خیلی واقع‌بینانه درباره اثر درمان‌ها برایمان توضیح دهد اما قسمت مهم‌تر گزارش توصیه‌های دکتر گلشنی درباره راه‌های پیشگیری از این خطوط است. راه‌هایی که نه تنها هزینه چندانی ندارند بلکه بیشتر از هر درمانی مفید و موثر هستند. پس همین امروز با راه‌های پیشگیری و محصولات درمانی آشنا شوید و تا جایی که می‌توانید به اطرافیانتان هم توصیه کنید تا شاید هیچگاه پوستتان گرفتار این خطوط نشود.
استریا چیست؟
استریا یا ترکهای پوستی ضایعات پوستی‌ای هستند که به دلیل نازک شدن لایه درم و اپیدرم پوست به شکل بریدگی اغلب در نواحی تحت فشار مثل ران، باسن، شکم و سینه‌ها ایجاد می‌شود. در ایجاد این ترکهای پوستی عوامل مختلفی دخیل است. مهم‌ترین عامل کشیدگی پوست به طور ناگهانی است که می‌تواند در اثر رشد تمام بافت‌های بدن در دوران بلوغ رخ دهد، می‌تواند برای ورزشکاران همزمان با بزرگ کردن عضلات به وجود بیاید یا حتی زمانی که فردی به طور ناگهانی چاق یا لاغر شود و نهایتا بیش از همه در دوران بارداری اتفاق می‌افتد، زیرا در یک زمان کوتاه پوست یک قسمت خاص تا حد زیادی کش می‌آید.
استریاها چگونه شکل می‌گیرند؟
پوست از ۳ لایه تشکیل شده که از خارج به داخل به ترتیب اپیدرم، درم و هیپودرم یا چربی نامیده‌می‌شوند. هر کدام از این لایه‌ها نقش و وظایف خاصی را بر عهده دارند تا سلامت ما حفظ شود. لایه میانی پوست از الیافی تشکیل می‌شود که کلاژن و الاستین خوانده می‌شود. یکی از نقش‌های این الیاف، صافی و طراوت پوست انسان‌هاست البته این الیاف وظایف مهم دیگری هم دارند که از حوصله این بحث خارج است. بنابراین هرگونه آسیبی به این الیاف می‌تواند ظاهر ناخوشایند پوستی برای ما ایجاد کند. در استریا به دلیل کشش پوست و از هم جدا شدن الیاف کلاژن درم ابتدا التهاب ایجاد می‌شود و به همین دلیل رنگ آن قرمز یا صورتی متمایل به آبی است ولی بعد از مدتی که التهاب فروکش میکند سفیدرنگ و سطح آنها نیز نازک و چروکیده می‌شود.
چه راه‌هایی برای پیشگیری وجود دارد؟
وزن‌تان را کنترل کنید
گفتیم که پوست به دلیل کشش زیاد در یک مدت زمان کوتاه دچار استریا یا همان ترک می‌شود. به همین دلیل اگر بخواهیم از ایجاد آنها جلوگیری کنیم باید کاری کنیم که این کشش در زمانی طولانی‌تر بر پوست وارد شود. مثلا اگر قصد افزایش وزن دارید نباید در ۲ ماه وزن اضافه کنید بلکه بهتر است این میزان وزن را در یک سال کسب کنید. زمان خودش بسیاری از مشکلات را حل میکند و پوست این قدرت را پیدا میکند که خود را با این میزان کشش وفق دهد.
تغذیه مهم است
در زمان حاملگی از اضافه وزن‌های بیش از حد جلوگیری کنید، درست است که در این دوران فرد باید تغذیه مناسبی داشته‌باشد ولی تغذیه مناسب مساوی با پرخوری نیست. خانم‌های باردار باید تحت نظر یک پزشک متخصص تغذیه باشند تا وضیعت تغذیه آنها کاملا کنترل شود یعنی همه مواد مثل پروتئین‌ها، کربوهیـــــدرات‌ها، ویتامین‌ها و… به بدن او برسد ولی به اندازه نه بیش از حد نیاز که فرد را به طور ناگهانی چاق میکند. به عبارتی با کنترل حجم مانع به وجود آمدن این استریاها می‌شوید.
چاقی با هورمون ممنوع
به ورزشکارانی که به دنبال افزایش حجم عضله‌هایشان هستند توصیه می‌کنم به این منظور سراغ هورمون‌ها چه به صورت تغذیه‌ای، چه تزریقی یا حتی مکمل‌های قوی نروند، زیرا همه اینها باعث افزایش ناگهانی حجم عضله‌ها می‌شود و افزایش ناگهانی حجم عضله مساوی است با استریا و نتیجه چیزی برخلاف میل شما خواهد بود چون می‌خواستید عضله بیاورید که زیباتر شوید ولی استریا زیبایی پوستتان را از بین می‌برد.
کورتون بدون تجویز پزشک ممنوع
بعضی از قرص‌ها مثل کورتون‌ها نیز باعث افزایش حجم ناگهانی پوست می‌شوند و متاسفانه بعضی برای چاق شدن از چنین داروهایی استفاده می‌کنند در نتیجه استریا به وجود می‌آید. علاوه بر این کورتون‌ها باعث تضعیف بافت‌ها می‌شوند و اگر در معرض کشیدگی هم قرار گیرند، راحت‌تر آسیب می‌بینند.
شوینده‌هایی که باید استفاده کنید
صابون‌های معمولی دارایPH قلیایی هستند، در حالی که جنس پوست ما اسیدی است. چنین صابون‌هایی تمام چربی روی سطح پوست را از بین می‌برند. اگر می‌خواهید برای پوستتان از یک شوینده مناسب استفاده کنید توصیه می‌کنیم به دنبال شوینده‌هایی با پایه اسیدی باشید به چنین شوینده‌هایی Syndet می‌گویند. این شوینده‌ها چربی محافظ پوست را به راحتی نمی‌شویند و قدرت پاک‌کنندگی کمتری نسبت به صابون‌های معمولی دارند.
ارث مهم‌ترین فاکتور است
مسئله ارث و ژنتیک هم بسیار مهم است. خانمی که مادر و خاله‌اش دچار چنین استریاهایی شدهاست به احتمال زیاد دچار این مشکل خواهد شد. یا آقایی که بیشتر مردهای خانواده‌اش چنین ترک‌هایی را تجربه کرده‌اند، احتمال بیشتری دارد که دچار این مشکل شود. در واقع می‌توان گفت ارثی بودن از همه فاکتورها مهم‌تر است چرا که اگر ارث داشته‌باشید ممکن است همه پیشگیری‌ها و درمان‌های لازم را هم انجام دهید و باز هم این استریاها در بدن‌‌تان ایجاد شود.
کرم‌هایی که باید استفاده کنید
استفاده از نرم‌کننده‌ها، مرطوب‌کننده‌ها و به عبارتی تمام کرم‌هایی که پایه چرب دارند نیز می‌تواند برای پیشگیری از استریاها بسیار مفید باشد. خودتان هم تجربه کرده‌اید که هر بافتی مثلا چرم وقتی چرب و نرم می‌شود منعطف‌تر شده و راحت‌تر کشیده می‌شود در نتیجه از کشیدگی آسیب نمی‌بیند. در حقیقت پوست نیز همین طور است وقتی نرم و چرب شود منعطف‌تر می‌شود و در اثر افزایش حجم کمتر آسیب می‌بیند. کرم‌هایی که حاوی وازلین و اوسرین هستند می‌توانند تاثیر زیادی داشته باشند. هرقدر کرم چرب‌تر باشد بهتر می‌تواند به پوست کمک کند تا راحت کشیده شود. کرم‌های مرطوب‌کننده‌ای که چربی کمی دارند چندان موثر نیستند.
همه درمان‌های استریا:
چه زمانی لیزر تاثیر دارد؟
ما در افراد بالغ غیر باردار لیزرها را در فاز قرمز و کبودی استریاها توصیه می‌کنیم چون در این زمان درمان موثرتر است. بهترین لیزرهایی که برای این کار استفاده می‌شود لیزرهای PDL Pulse Dye Laser با طول موج ۵۸۵ و ۵۹۵ است. سیستم دیگری که می‌تواند موثر باشد IPL است. این سیستم از جنس نور متمرکز است. لیزرهای جدیدتری هم هستند که می‌تواند کمک‌کننده باشد مثلا انواع لیزرهای فرکشنال مثل لیزر Affirm و Fraxel که پزشکان بسیاری برای درمان استریا از آن استفاده می‌کنند. بعضی پزشکان نیز از سیستم‌های R.F یعنی رادیو فریکونسی استفاده می‌کنند. این سیستم پوست را می‌کشد و در نتیجه می‌تواند این خطوط را کوچک‌تر کند تا کمتر نمایان باشند.
چند جلسه لیزرلازم است؟
اگر به دنبال کم‌رنگ کردن استریاها هستید به جلسات متعدد لیزر نیاز دارید. معمولا با ۳ تا ۶ جلسه لیزر تنها ۱۰ تا نهایتا ۴۰ درصد احتمال بهبود وجود دارد و نباید انتظار درمان کامل داشت. زیرا متاسفانه با پاره شدن الیاف کلاژن و نازک شدن درم یا پوست میانی تغییراتی در پوست به وجود می‌آید که دیگر قابل برگشت کامل نیست.
در دوران بارداری درمان ممنوع
درست است که می‌گوییم استریاها را باید در همان ابتدای به وجود آمدن یعنی وقتی قرمز و کبود است درمان کرد و شروع بسیاری از استریاها در دوران حاملگی است ولی در این دوران کل لیزرها ممنوع است نه به دلیل اینکه لیزر به جنین آسیب می‌رساند چون لیزرها توان عبور از بدن شخص را ندارد و نمی‌تواند به جنین برسد بلکه بیشتر به این دلیل می‌گوییم ممنوع است که خود لیزر می‌تواند در فرد استرس ایجاد کند و چرا باید مادر باردار باید چنین استرسی را تحمل کند؟! فقط می‌توان توصیه کرد که مادران در این دوران از کرم‌های چرب بسیار استفاده کنند.
کرم‌های ضدترکی که وجود دارند می‌توانند در پیشگیری موثر باشند؟
به عنوان پیشگیری هر چیزی که انعطاف پوست را بالا می‌برد می‌تواند موثر باشد ولی یکسری کرم‌هایی که ادعای درمان هم دارند که تا امروز برای درمان این عارضه تولید شده‌اند هیچکدام تاثیر قابل توجهی نداشته‌اند. البته کرم‌ها و ترکیبات موضعی حاوی الفا هیدروکسی اسیدAHA یا همان اسیدهای میوه و نیز کرم‌های حاوی ترتینوئین یا رتین آ می‌توانند موثر باشند چنین کرم‌هایی حتما باید توسط متخصص پوست تجویز شوند و چیزی نیست که شخص خودش از داروخانه تهیه کند. ترکیبات ۱۰ تا ۱۵درصد این نوع کرم‌ها کمک کننده‌است
تاثیرماساژ درمانی در بهبود است یا پیشگیری؟
به طور کلی ورزش‌های پر تحرک مثل ایروبیک، شنا، دوچرخه و… می‌تواند در حد زیادی برای پیشگیری از استریاها موثر باشد، البته شاید بتوان گفت که ماساژ هم می‌تواند کمک کننده باشد، زیرا در بالا بردن انعطاف پوست موثر است. بنابراین به عنوان پیشگیری احتمالا تاثیر خواهد داشت.
نهایتا ۴۰درصد امید به پاک شدن داشته باشید
باید گفت که استریاها به هیچ وجه کامل پاک نمی‌شوند و در نهایت هیچ کدام از سیستم‌ها و لیزرهای موجود نمی‌توانند این خطوط را به طور کامل از بین ببرند؛ تنها کاری که می‌توانند بکنند این است که طول و عرض این خطوط و چروک‌های ظریفی که روی خطوط استریا به وجود می‌آید را کمتر کنند. بیشترین قولی که می‌توان به بیماران داد این است که در صورتی که در فاز قرمزی و کبودی درمان را شروع کنند۳۰ تا۴۰درصد ممکن است بهبود یابند و تنها می‌توان امید داشت که خطوط ۱۰ تا ۲۰درصد کمرنگ‌تر شوند.
چه کسانی بیشتر مبتلا می‌شوند؟
استریاها بیشتردرخانم‌ها دیده می‌شود به همین دلیل برخی از محققان می‌گویند احتمال این که هورمون‌های زنانه مثل استروژن و پروژسترون در ایجاد آنها موثر باشد وجود دارد ولی باید گفت در آقایان هم دیده می‌شود منتها خانم‌ها بیشتر در ناحیه باسن، سینه و شکم دچار این مشکل می‌شوند و آقایان در نواحی بازوها وجایی که عضله می‌آورند مثل کمر و سرشانه‌ها.
کرم‌ها را چطور مصرف کنید
گفتیم برای پیشگیری از استریاها باید در زمان‌هایی که احتمال حجم بافت‌ها وجود دارد از کرم چرب استفاده کرد. مثلا خانم‌های باردار یا کسانی که قصد اضافه وزن دارند یا در حال افزایش وزن هستند باید حتما در مناطقی چون شکم، نشیمنگاه، سینه‌ها و کتف و… از کرم استفاده کنند. اما طریقه مصرف چگونه است؟ باید بلافاصله بعد از حمام و چند بار در روز استفاده شود. در علت ایجاد استریا یا ترکهای پوستی عوامل مختلفی مطرح شده است. مهم‌ترین عامل کشیدگی ناگهانی پوست است که مثلا در بارداری و بلوغ شاهد آن هستیم.
استـریا درمـان ندارد اما پیشگیری دارد
اگر توصیه‌های دکتر گلشنی را خوانده باشید متوجه شده‌‌اید که استریا یا همان خطوط کشش راه درمانی ندارد به همین دلیل باید قبل از آنکه به وجود بیاید به فکر پیشگیری از ایجاد آن بود. وقتی پزشکان می‌گویند لیزر نهایتا ۴۰درصد این استریاها را پاک میکند چه انتظاری می‌توان از کرم‌های موضعی داشت جز اینکه جیب ما را خالی کنند. پس ما هم تصمیم گرفتیم بیهوده کرم‌های درمان‌کننده ترک معرفی نکنیم بلکه به سراغ کرم‌های چربی برویم که می‌توانند قبل از فاجعه به کمک پوست ما بیایند و آنقدر به آن انعطاف بدهند که بتواند در مقابل کشش‌ها مقاومت کند.
۲ ماده اصلی اوره و اوسرین با قیمتی مناسب
ثمین – نرم‌کننده‌های اوسرین و اوره
این کرم ۲ماده اساسی یعنی اوره و اوسرین را برای کمک به پوست دارد. اوسرین نزدیک‌ترین چربی طبیعی حیوانی به پوست انسان است که باعث نرمی پوست می‌شود. همچنین این ماده با ایجاد لایه‌ای از چربی طبیعی در سطح پوست مانع تبخیر آب می‌شود. اوره موجود در این کرم نیز به راحتی در عمق لایه شاخی نفوذ کرده و به مدت طولانی رطوبت را در خود نگه میدارد. و با این دو ماده پوست شما انعطاف بیشتری پیدا کرده و می‌تواند کشش‌ها را راحت‌تر تحمل کند. در نتیجه ترکهای کمتری روی آن پدید می‌آید.
اوره مانع استریا می‌شود
Eucerin Smoothing Cream 5% Urea
پزشکان بیشتر از آنکه درباره درمان خطوط کشش و استریا صحبت کنند، توصیه می‌کنند به فکر راه‌های پیشگیری باشید. در دوران رشد یا بارداری یا اگر تغییر وزن ناگهانی دارید باید به سراغ کرم‌های چرب بروید و این کرم با ۵درصد اوره می‌تواند خشکی را کاملا از پوست دور کند. کافی است کرم بدن را هر روز ۲ تا ۳ بار روی پوست تمیز و خشک بدن بمالید و ماساژ دهید تا جذب شود.
یار اصلی خانم‌های باردار
Mustela Stretch Marks Double Action
این کرم را بیشتر به خانم‌های باردار توصیه می‌کنیم به خصوص خانم‌هایی که به زیبایی خود اهمیت فراوانی می‌دهند. برای پیشگیری از پیدایش ترکهای پوستی از ابتدای بارداری تا یک‌ماه پس از زایمان این کرم را به آرامی به نواحی مورد نظر (شکم، ران‌ها و نشیمنگاه، سینه و…) بمالید و ماساژ دهید تا جذب شود. با این کار پوست انعطاف خود را بهتر حفظ میکند و به دلیل کشش ناشی از بارداری خط کمتری روی آن ظاهر می‌شود.
در بازسازی سلولی موثر است
Eucerin Natural Caring Oil
این روغن مجموعه‌ای از مواد چرب را در خود جمع کرده است؛ اسید لینولئیک که نرم‌کننده و بازسازنده پوست است و اسید پالمیتولئیک که آنتی‌اکسیدان قوی و تحریک‌کننده بازسازی سلولی است، به همین دلیل می‌تواند از پیدایش ترکهای پوستی تا حد زیادی جلوگیری کند. کافی است روغن ضدترک را صبح و شب روی محل مورد نظر که در معرض ترکهای پوستی قرار دارد، ماساژ دهید تا جذب شود. استفاده از این کرم در زمان بارداری (از ابتدا تا ۳ماه پس از زایمان) توصیه می‌شود.
پوست را در حالت طبیعی نگه میدارد
Lierac Phytolastil Gel
یک ژل قوی چرب‌کننده هم می‌تواند در پیشگیری از ترکهای پوستی تاثیر زیادی داشته باشد به خصوص اگر در دوران بلوغ، بارداری و تغییرات وزنی قرار داشته باشید. شما باید روزی یک‌بار از ماه سوم تا اولین سیکل قاعدگی پس از زایمان روی موضع مورد نظر کرم را ماساژ دهید. مزیت دیگر این کرم این است که خارش شکم در دوران بارداری را نیز کاهش می‌دهد
