ممانعت از مصرف دارو در طول دوران بارداری، به خصوص در سه ماهه اول همواره امری اطمینان‌بخش است. در این مقاله در مورد ایمنی داروهای سرماخوردگی در طول دوران بارداری اطلاعاتی را در اختیارتان می‌گذاریم.
از مصرف داروهایی همچون ایبوپروفن، کدئین، باکتریم Bactrim، ناپروکسن و آسپرین خودداری کنید، مگر اینکه توسط دکتر شما تجویز شده باشند.
یک زن باردار مسئول حفظ بهینه‌ی سلامت خود و جنین است. یک رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و تدابیر کنترل استرس به او کمک می‌کنند تا فعال و تندرست بماند. هر چند نکات مناسب جهت تندرستی و مراقبت‌های بهداشتی که در ذیل آورده شده در مورد بیماری‌های خفیفی همچون سرماخوردگی و آنفولانزا است که ممکن است در طول دوران بارداری رخ دهند. اما نگرانی اصلی در این است که این خانم باردار دیگر نمی‌تواند همانند سابق، داروهای بدون نسخه را مصرف نماید. آیا مصرف داروی سرماخوردگی در طول دوران بارداری خطری ندارد؟ اجازه دهید جواب آن را بیابیم.
مواد تشکیل دهنده‌ی متداول در داروهای سرماخوردگی
سرماخوردگی ممکن است علائمی مانند آبریزش بینی، ترشح بیش از حد مخاط، سرفه، گرفتگی بینی، سردرد و غیره را ایجاد نماید. بنابراین، داروهای سرماخوردگی از دو یا چند ماده تشکیل دهنده فعال ساخته می‌شوند. برخی از داروهای سرماخوردگی که معمولاً مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل آنتی هیستامین‌ها جهت کاهش واکنش‌های آلرژیک، ضد احتقان‌ها برای کاهش احتقان، ضد سرفه برای از بین بردن سرفه، اکسپکتورانت جهت بیرون کشیدن خلط، و در نهایت، مسکن برای مبارزه با سردرد و درد بدن می‌باشند.
ضد درد یا مسکن: بنابر مطالعاتی که اخیراً صورت گرفته، مشخص شده است که استامینوفن در زمره‌ی بی‌خطرترین انواع مختلف مسکن‌هایی است که در داروهای سرماخوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی NSAIDs مانند استیل سالیسیلیک اسید (آسپرین) که می‌تواند عوارضی را در نوزاد ایجاد نمایند، خودداری کنید.
ضد سرفه: اگرچه مطالعات انجام شده بر روی حیوانات خطر نقص تولد مرتبط با استفاده از دکسترومتورفان که یک فرونشاننده‌ی سرفه موجود در داروهای سرماخوردگی است را نشان داده‌اند؛ مطالعات انسانی موفق به نشان دادن استفاده از این دارو در دوران بارداری و افزایش خطر ابتلا به ناهنجاری‌های مهم نشده‌اند.
ضد احتقان: در حالی که چندین مطالعه‌ی صورت گرفته حاکی از کمی افزایش در خطر نقائص هنگام تولد در ارتباط با استفاده از داروهای ضد احتقان خوراکی مانند پسودوافدرین pseudoephedrine و فنیل افرین، در سه ماهه اول بارداری را نشان می‌دهد؛ مطالعات دیگر موفق به وجود چنین افزایش ریسک و خطری نشده‌اند. همچنین بر آن اشاره داشته است که این داروها برای کسانی که تحت تأثیر اثرات انقباضی عروق بدلیل مصرف سیگار می‌باشند، می‌توانند مخاطره آمیز باشند.
مصرف داروهای ضد احتقان استنشاقی مانند زایلومتازولین xylometazoline و اکسی متازولین oxymetazoline در طول دوران بارداری چنانچه به مدت کوتاهی مصرف شوند، نسبتاً بی‌خطر در نظر گرفته می‌شوند. در حالی که اثرات زایلومتازولین در زنان باردار هنوز شناخته شده نیست، نتایج حاصل از یک مطالعه انسانی بر روی 207 خانمی که در سه ماهه اول بارداری دارو مصرف کرده بودند، موفق به نشان دادن هیچگونه افزایشی در خطر نقص تولد نشد. یک تک دوز از اکسی متازولین (که به 12 زن باردار داده شد) تغییری در گردش خون مادر یا جنین ایجاد نمی‌کرد.
آنتی هیستامین، خلط آور: انتظار نمی‌رود داروهای دیفن هیدرامین و کلرفنیرامین (آنتی هیستامین)؛ و گایافنزین (خلط آور)، خطر نقایص مادرزادی را افزایش دهند.
این یافته‌ها قطعی نیستند، اما بر اساس مطالعات انسانی قرار دارند. این بدان معنی نیست که این داروها برای تک تک افراد بی‌خطرند. در مقایسه با دیگر داروها، این داروها می‌توانند بی‌خطرتر باشند. ماهیت و شدت عوارض جانبی ناشی از این داروها در زنان باردار به عوامل مختلف دیگری بستگی دارند که ممکن است برای همه افراد به طور یکسان نباشند. بنابراین، بایستی از خود درمانی اجتناب شود. از داروهایی که توسط دکتر تجویز می‌شوند، استفاده نمایید. اگر هیچ چاره‌ای جز مصرف داروهای سرماخوردگی بدون نسخه ندارید، حتماً توجه داشته باشید که ترکیبات آن را بررسی نمایید.
* منبع: مقاله‌ای از کالج پزشکان خانواده کانادا، منتشر شده در مجله‌ی پاب مد سنترال PubMed Central (PMC)
استفاده‌ی مطمئن و بی‌خطر از داروهای سرماخوردگی
بنا به مطالعات صورت گرفته، استفاده کوتاه مدت از داروهای سرماخوردگی با ترکیبات ذکر شده در بالا، احتمالاً هیچگونه مشکلی جدی برای زنان باردار ایجاد نمی‌کنند. با این حال، بایستی از مصرف طولانی مدت آنها اجتناب شود. همچنین توصیه می‌شود، داروهایی با حداقل مواد تشکیل دهنده مصرف نمایید. به عبارت دیگر، از داروهایی استفاده کنید که حاوی مواد تشکیل دهنده‌ی مناسب این علائم باشند. بایستی از استفاده بی‌رویه داروهایی که چندین دارو را بطور یکجا در خود دارند، خودداری نمایید. از مصرف داروهای سرماخوردگی با محتوای الکل یا کافئین اجتناب شود.
درمان‌های خانگی
در طول دوران بارداری، جهت جلوگیری از عوارض جانبی مواد و داروها بر روی جنین، بایستی مراقبت بیشتری انجام شود. در صورت امکان، بهتر است از مصرف تمام انواع داروها در این دوره، به خصوص در سه ماهه اول خودداری کنید. در صورت ابتلا به سرماخوردگی، به جای استفاده از دارو، گزینه‌ی درمان‌های خانگی را برگزینید. بسیاری از این درمان‌ها جهت کنترل این علائم به روشی طبیعی مؤثرند. به اندازه‌ی کافی استراحت نمایید، مایعات زیادی بنوشید و با آب شور ولرم قرقره کنید. سوپ مرغ جهت تسکین احتقان و التهاب مفید می‌باشد. استنشاق بخار یا بخور دادن نیز ممکن است برای تسکین علایم مفید باشند. با دوری کردن از افراد مبتلا به سرماخوردگی و دیگر بیماری‌های عفونی از ابتلا به این امراض اجتناب ورزید. دست‌های خود را به کرات بشویید و به طور منظم ورزش نمایید.
چنانچه این علائم با درمان‌های خانگی فروکش نکردند، به ماما یا دکتر مورد اعتماد خود مراجعه کنید. در چنین مواردی، مصرف دارو گزینه‌ی بهتری است، به خصوص برای کسانی که در معرض خطر ابتلا به عوارضی مانند تب بالا و سینه پهلو قرار دارند.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود. مراجعه به پزشک خود مطمئن‌ترین راه جهت تشخیص و درمان هر بیماری است.
