تاریخچه نایک:
يکي که امروزه به عنوان يکي از بزرگترين توليد کنندگان پوشاک و تجهيزات ورزشي در جهان شناخته ميشود،در سال 1962 توسط Bill BowermanوPhilip Knight تحت نام Blue Ribbon در ايالت متحده آمريکا تأسيس شد. هدف از راه اندازي اين شرکت توسط باور من و نايت ،وارد کردن کفش هاي ورزشي ارزان قيمت از ژاپن به آمريکا بود. در آن زمان کفش هاي آلماني به خصوص آديداس صنعت کفش سازي آمريکا را تسخير کرده بود.
يک سال پس از تأسيس شرکت و وارد کردن کفش از ژاپن به آمريکا ،Blue Ribbon Sport توانست تا کفش هاي ژاپني Onitsuka Tiger که امروزه به نام ASICS شناخته ميشوند را درآمريکا شناسانده و بازار خوبي برايش فراهم سازد. پس از فروش خوب محصولات Tiger باورمن به اين فکر افتاد تا طراحي کفش هاي Tiger را بهبود سازي کند. و آن را با سلايق آمريکايي منطبق سازد.و شروع به طراحي مجدد اين کفش ها کرد و مردم نيز از اين طراحي جديد استقبال فراواني کردند.در موازات اين عمل ،نايت نيز به بازار يابي گسترده تر پرداخت و در کشورهاي ديگر سعي کرد تا کفش هاي خود را بفروشد.
او از Jeff Jonson که مدير فروش بود کمک گرفت . جانسون در امر فروش و بازار يابي بسيار فعال بود و توانست مقدار زيادي از کفش هاي اين شرکت را به جوانان آمريکايي بفروشد. Bill Bowerman و Philip Knight در سال 1971 به اين فکر افتادند تا نام شرکت را عوض کنند .آنها نام Nike را انتخاب کردند.
اين نام نامي يوناني و به معناي خداي پيروزي در يونان شناخته مي شود. نام جديد علامت جديد نيز نياز داشت ، براي طراحي آنان از Carolyn Davidson که آن زمان دانشجوي رشته گرافيک دانشگاه پورتلند بود کمک گرفتند. علامت را خانم ديويدسون فقط با گرفتن 35 دلار آمريکا طراحي کرد.پس از تغيير نام شرکت خود شرکت نيز با تغييرات بزرگي مواجه شد. ايجاد خط توليد جديد و توليد مستقيم از جمله تغييرات بود.با گذشت سالها به محصولات وتوليد گسترده آن نيز اضافه شد.و اين محصولات علاوه بر شکل و روي جديد کارايي آنها نيز به روز مي شد.براي مثال در سال 1978 نايکي تکنولوژي Air خود را معرفي کرد.اين تکنو لوژي از يک پلاستيک پر از گاز در کفه کفش استفاده مي کرد که اين پلاستيک بالشتي شکل باعث مي شد تا کف کفش نرم تر شود.در سال 1986 سود شرکت نايکي از يک ميليارد دلار هم بيشتر محاسبه شد. با پيشرفت اين شرکت مديران آن به فکر گسترده کردن محصولات و شعب آن در سراسر جهان افتادند و سعي کردند تمام وسايل و پوشاک ورزشي مربوط به ورزش هاي مختلف را توليد کنند. در اواخر دهه 80 نايکي شعار Just DO It ! را براي خود برگزيد و آن را به عنوان شعار تجاري در انحصار خود در آورد.
در سال 1999،باور من درسن 88 سالگي در گذشت .در سال 2004 نيز مدير اجرايي اين شرکت عوض شد. نايت که 66سال داشت خود را از پست مديريت اجرايي باز نشسته کرد و جايش را به William Perez داد. امروزه نام نايکي و محصولات ورزشي آن تقريباً براي هيچ ورزش دوستي نا آشنا نيست. فروشگاه هاي نايکي به نام Niketown شناخته مي شوند،در اکثر شهر هاي مطرح دنيا آماده فروش آخرين محصولات اين شرکت هستند.تيم هاي بزرگي مانند:اينتر ميلان،منچستر،بارسلونا،يوونتوس،آرسنال و تيم هاي ملي برزيل،هلند،پرتغال،مالزي و...طرف قرارداد با نايکي مي باشند.
آدیداس (سه خط محبوب):
یک جفت کفش تمرین فوتبال آدیداس
آدولف داسلر نیز پس از بازگشت از جنگ جهانی اول تولیدی کفشهای ورزشی خود را در لباس شویی مادرش در هرتسوگنآوراخ را راه اندازی کرد. در جولای ۱۹۲۴، رادلف به هرتسوگن آوراخ بازگشت تا در کنار برادرش کارخانه تولیدی کفش برادران داسلر را تاسیس کند. آنها این سرمایه گذاری را در لباس شویی مادر خود آغاز کردند.[۶] اما در آن زمان برق در شهر آنها قطعیهای متناوب داشت و این دو برادر مجبور بودند از پدالهای تولید برق(چیزی شبیه به تولید برق با دوچرخه) روی آورند تا بتوانند تولید در کارخانه کوچکشان را ادامه دهند.[۷]
در المپیک تابستانی ۱۹۳۶، آدولف داسلر، با یک ساک پر از کفشهای ورزشی به دهکده المپیک رفت تا بتواند جسی اونز قهرمان المپیک آمریکایی-آفریقایی را متقاعد کند از محصولات آنها استفاده کند. این اولین مورد از اسپانسری یک آمریکایی آفریقایی تبار در مسابقات المپیک به شمار میرود. در آن مسابقات اونز توانست ۴ مدال طلا به دست بیاورد. وی این قهرمانی را مرهون کفشهای برادران داسلر میدانست و این مساله باعث شد که در مدت زمان بسیار کوتاهی شهرت برادران داسلر جهانی شود. پس از این واقعه بود که برادران داسلر از سراسر دنیا نامههایی مبنی بر تقاضا برای استفاده از کفشهای آنها توسط ورزشکاران دریافت کردند. کار آنها در مدت کوتاهی گرفت و تا پیش از جنگ جهانی دوم این دو برادر سالانه بیش از ۲۰۰ هزار جفت کفش به فروش می رساندند.[۸]
جنگ جهانی دوم و انشعاب کارخانه
پیش از جنگ جهانی دوم هر دو برادر به حزب نازی پیوستند، اما رادلف توانست خود را به ردههای بالای حزب نزدیک تر کند. اختلافات بین دو برادر رو به فزونی گذارد و با حمله متفقین در سال ۱۹۴۳ (میلادی) اختلافات برادران به اوج خود رسید. هرچند آدولف نسبت به عواقب ادامه جنگ هشدار میداد، رادولف سعی میکرد خانواده خود را متقاعد کند.[۹] پس از بازداشت رادولف توسط سربازان آمریکایی به عنوان یکی از اعضای اس اس مسلح {به آلمانی| Waffen SS} بازداشت شد، مشخص شد که برادرش، آدولف او را به نیروهای آمریکایی فروخته است.[۷]
کارخانه برادران داسلر که در طول جنگ جهانی دوم به عنوان کارخانه تولید اسلحه ضد تانک فعالیت میکرد، در سال ۱۹۴۵ توسط نیروهای آمریکایی حدودا ویران شد. اما زمانی که کیت، همسر آدولف، ادعا کرد که کارخانه و کارکنان آن تنها تمایل داشتهاند کفش ورزشی تولید کنند، کارخانه و مسوولین آن بخشوده شدند. پس از این واقعه نیروهای آمریکایی که خاک آلمان را اشغال کرده بودند، خریدار عمده کفشهای شرکت داسلر شدند.[۱۰]
برادرها در سال ۱۹۴۷ به طور رسمی از هم جدا شدند،[۹] زمانی که رودی شرکت جدیدی به نام رودا {به انگلیسی| Ruda} که مخفف نامش بود تاسیس کرد. این شرکت بعدها به پوما {به انگلیسی|Puma} تغییر نام داد. آدولف نیز در ۱۸ آگوست ۱۹۴۹، شرکت آدیداس {به آلمانی| Adidas AG} که مخفف نامش آدی داسلر بود را تاسیس کرد. هرچند بسیاری از مردم فکر میکنند که آدیداس مخفف جمله انگلیسی 'هر روز درباره ورزش رویا پردازی میکنم' {به انگلیسی| All Day I Dream About Sport} است، اما در واقع این نام مشتق شده از اسم و فامیل آدولف داسلر است.[۱]
سالهای اولیه و رقابت با پوما
پوما و آدیداس پس از جدایی از یکدیگر وارد رقابت شدیدی شدند.[۱۱] این مساله باعث شد شهر هرتسوگنآوراخ به طور غیر رسمی به دو بخش تبدیل شود و به شهر گردن خم {به انگلیسی| the town of bent necks} شهرت یابد.[۷] دلیل آن این بود که مردم شهر همیشه به این دقت میکردند که خارجیها چه کفشی به پا دارند. این اتفاق به حدی گسترده شد که دو باشگاه فوتبال شهر نیز از هم جدا شدند، "ای وی هرتسوگنآوراخ" از کفشهای آدیداس استفاده میکرد و ۱ اف.سی هرتسوگنآوراخ از کفشهای رادولف حمایت میکرد.[۷] زمانی هم که هندیمن به عنوان خانه رادولف معرفی شد، افراد به عمد از کفشهای آدیداس استفاده میکردند تا این که رادولف اعلام کرد هر کسی میتواند یک جفت کفش مجانی پوما داشته باشد. دو برادر با این که در یک حوزه فعالیت داشتند، هیچ گاه به یکدیگر نپویستند و دائم در تلاش بودند فاصله موجود را افزایش دهند و تا حد امکان از هم فاصله داشته باشند.
در سال ۱۹۴۸ و در اولین مسابقه فوتبال تیم ملی آلمان غربی پس از جنگ جهانی دوم، اکثر بازیکنان این تیم کفشهای پوما به پا داشتند. از آن جمله میتوان به هربرت بوردنسکی، بهترین گل زن آلمان غربی پس از جنگ جهانی اشاره کرد. چهار سال بعد، در المپیک تابستانه ۱۹۵۲ هلسینکی فنلاند، جوزی بارتل قهرمان دو ۱۵۰۰ متر لوگزامورگ، اولین مدال طلا با کفشهای پوما را به نام خود ثبت کرد و اولین افتخار جهانی پوما به شمار رفت.
در المپیک تابستانی ۱۹۶۰، پوما با پرداخت پول به آرمین هری دونده دو سرعت ۱۰۰ متر آلمان، از وی خواست که کفشهای پوما را در مسابقات بپوشد. پیش از این هری با آدیداس وارد قرارداد شده بود، اما پس از این پیشنهاد از آدولف تقاضای پول کرد که این پیشنهاد رد شد. این ورزشکار آلمانی در حالی که کفشهای پوما به پا داشت قهرمان مسابقات شد و مدال طلا بدست آورد. اما در مراسم پایانی با کفشهای آدیداس حاضر شد که باعث شد هر دو برادر داسلر این این موضوع شوکه شوند. هری به این قصد و امید از هر دو برند استفاده کرد تا شاید بتواند از دو برادر پول بگیرد، اما این مساله باعث عصبانیت شدید آدولف شد و آدیداس مسابقات المپیک را تحریم کرد.[۸]
همکاری با شرکت تاپی
پس از مشکلاتی که در سال ۱۹۸۷ در پی درگذشت عجیب هورست داسلر، پسر آدلف پیش آمد، شرکت با بحرانهای بسیاری روبرو شد و شرکت توسط یک صنعتگر فرانسوی به نام برنارد تاپی {به انگلیسی| Bernard Topie}، به قیمت ۱٫۶ میلیارد فرانک (اکنون معادل ۲۴۳٫۹ میلیون دلار) به فروش رسید. تاپی این پول را قرض گرفته بود. در آن زمان تاپی به عنوان متخصص نجات شرکتهای ورشکسته شهرت یافته بود، کاری که آینده او را تامین ساخت.
تاپی تصمیم گرفت کارخانه را به آسیا منتقل کند. او همچنین از مدونا که در آن زمان بسیار مشهور بود به عنوان مبلغ آدیداس استفاده کرد. وی هم چنین یک نماینده برای فروش کفش از کرایستچرچ نیوزیلند به آلمان فرستاد تا با نوادگان آدولف داسلر(آملیا راندال داسلر و بلا بک داسلر) دیدن کند و تعدادی محصول جهت معرفی به نیوزیلند بازگرداند.
در سال ۱۹۹۲ وی دیگر نتوانست وام خود را پرداخت کند. به همین دلیل بانک Crédit Lyonnais فرانسه مجبور به فروش شرکت آدیداس شد. اما با قیمت برآوردی در آن زمان، ارزش گذاری شرکت کمتر از سهام سهامداران این کارخانه بود. بانک دولتی مجبور شد به دلیل وضعیت بدهی تاپی را گزارش دهد. این در حالی بود که تاپی در آن زمان "وزیر امور شهری" فرانسه بود.
در فوریه ۱۹۹۳، بانک Crédit Lyonnais، آدیداس را به روبرت لوییس دریفوس که از دوستان برنارد تاپی بود به قیمتی بسیار بیش از پیش بینیها و قیمت گذاریها فروخت.وی آدیداس را به قیمت ۴٫۴۸۵ میلیارد فرانک (معادل ۶۸۳٫۵۱۴ میلیون یورو) خریداری کرد، در حالی که این مبلغ ۲٫۸۵ میلیارد فرانک (معادل ۴۳۴٫۴۷۹ میلیون یورو) بیش از مبلغ وام برنارد بود. پس از این کارخانه تاپی که مالک آدیداس بود اعلام ورشکستگی کرد.
روبرت لوییس دریفوس به عنوان مدیرعامل جدید آدیداس معرفی شد. وی هم چنین مالک تیم Olympique de Marseille نیز که تا ۱۹۹۳ در اختیار شرکت تاپی بود نیز شد.
تاپی در سال ۱۹۹۴ رسما ورشکستگی خود را اعلام کرد. پروندههای زیادی برای برنادر تشکیل شد که بیشتر آنها مربوط به نتیجه سازی(تغییر نتایج فوتبال با پرداخت پول به تیم حریف) در فوتبال بود. در سال ۱۹۹۷، برناد ۶ ماه از حبس ۱۸ ماهه خود را در ]]زندان لا سانته[[{به فرانسه| La Santé} پاریس به سر برد.
دوران پس از تاپی
در سال ۱۹۹۴ گروه خیریهای به نام روستای کمک به کودکان }به انگلیسی| SOS Children's Villages} که مالک گروه جوانان فیفا بود مالکیت آدیداس را به دست آورد. این مالکیت در پی ادغام این دو کمپانی روی داد.
یک کفش معمولی آدیداس با سه خط که نمایش دهنده لوگوی این کمپانی بر روی کفشهای آن است
در سال ۱۹۹۷، شرکت آدیداس، گروه سالامون که متخصص در تولید لوازم اسکی بود را به دست آورد. پس از این واقعه بود که نام رسمی شرکت نیز به آدیداس-سالامون ای جی تغییر یافت چرا که با به دست آوردن سالامون آدیداس مالک شرکت گلف تیلورمید و ماکسفلی نیز شد. همین ادغامها بود که باعث شد آدیداس توانایی رقابت با نایک را به دست آورد.
در سال ۱۹۹۸،آدیداس به دلیل محدودیتهای اعلام شده از سوی انجمن ولی ورزش کالج{به انگلیسی| National Collegiate Athletic Association}، برای تعداد و اندازه مارکهای استفاده شده بر روی لباسها شکایت کرد. براساس قوانین جدید آدیداس نمیتوانست نام شرکت خود را در کنار سه خط موازی و مورب لوگوی خود قرار دهد.
در سال ۲۰۰۳ میلادی، آدیداس علیه سازمان جهانی بدن سازی در دادگاهی در انگلستان اقامه دعوا کرد. این سازمان دو خط موازی شبیه آن چه در لوگوی آدیداس وجود دارد را به عنوان لوگوی خود انتخاب کرده بود. این عمل سازمان جهانی بدن سازی به دلیل این که ممکن بود به اشتباه در انظار عمومی به آدیداس ربط داده شود، خلاف بود.[۱۲]
در سپتامبر ۲۰۰۴ میلادی، طراح مشهور مد انگلیسی، استلا مککارتنی طی قراردادی با کمپانی آدیداس، خط تولید جدیدی راه اندازی کرد. این خط تولید به نام " Adidas by Stella McCartney" شهرت یافت.,[۱۳] وظیفه این خط تولید، طراحی و تولید پوشاک و لوازم ورزشی زنانه است که هم چنان هم به کار خود ادامه میدهد.[۱۴]
در تاریخ ۳ می ۲۰۰۵، کمپانی آدیداس اعلام کرد که شرکت سالامون از شرکتهای وابسته خود را به قیمت ۴۸۵ میلیون یورو به آمر اسپورت فروخته است. نزدیک به سه ماه بعد از اعلام این خبر، در آگوست ۲۰۰۵، آدیداس اعلام کرد که قصد خرید شرکت بریتانیایی ریباک را دارد. قیمت پیشنهادی برای خرید این کمپانی بزرگ ورزشی، ۳٫۸ میلیارد دلار اعلام شده بود. خرید ریباک تا ژانویه ۲۰۰۶[۱] میلادی به طول انجامید. اما با این خرید، آدیداس رسما توانایی رقابت با شرکت نایک را پیدا کرد. نایک به عنوان دومین تولید کننده کفش ورزشی در دنیا رقیب بزرگی به نام آدیداس پیدا کرد که اکنون میتواند به راحتی با نایک رقابت کند.[۱۵]
در سال ۲۰۰۵ آدیداس برای اولین بار کفشی با عنوان Adidas 1 را روانه بازار کرد. این کفش اولین کفش ورزشی بود که میکروپروسسور داشت. این میکروپروسسور با توانایی محاسبه بیش از ۵ میلیون فرمول ریاضی در ثانیه، اولین کفشی را خلق کرد که به راحتی میتواند شرایط استفاده کننده را در نظر بگیرد و فرم کفش را براساس نیاز تغییر دهد. این میکروپروسسور با یک باطری کوچک تغذیه میشود که به طور تقریبی تا ۱۰۰ ساعت دویدن عمر میکند و به راحتی قابل تعویض است. در نوامبر همان سال، آدیداس نوع جدیدی از Adidas 1 را روانه بازار کرد. این مدل جدید تواناییهای بیشتری داشت، از عمر بیشتر باطری تا توانایی تغییر فرم کفش از کفش راحتی تا کفش ورزش حرفهای. هم چنین موتور طراحی شده در این کفش، گشتاوری با توان بیش از ۱٫۵ برابر مدل قبلی را شامل میشد.
در آوریل ۲۰۰۶، آدیداس خبر از قراردادی ۱۱ ساله داد که بر مبنای آن این شرکت کفشها و لباس ورزشی لیگ برتر بسکتبال آمریکا (NBA) را تامین کند. براساس این قرارداد، آدیداس علاوه بر NBA، کفشهای و لوازم مورد نیاز NBDL و WNBA را نیز تامین میکند. این قرارداد در ادامه قرارداد ۱۰ ساله ریباک که در سال ۲۰۰۱ میلادی به اجرا درآمده بود، بسته شد.
تولیدات
کفش دو
آدیداس در حال حاضر کفشهای مخصوص دویدن بسیار متنوعی تولید میکند. adiStar Salvation 3، adiStar Ride 3(که جایگزین adiStar Cushion 6 شده است)، the Supernova Sequence 4(که جایگزین Supernova Control 10 شده است)، Supernova Glide 3 و ... .در همین حال آدیداس کفشهای ورزشی گران قیمت خود را با استفاده از چرم کانگرو تولید میکند. این کفشها بیشتر به صورت سفارشی عرضه میشوند.[۱۶]HYPERLINK \l "cite_note-17"[۱۷]
پوما (پلنگ درنده):
پوما (به آلمانی: Puma AG) که یک شرکت آلمانی است که امروزه به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای سازنده کفش و پوشاک ورزشی به حساب میآید.
این شرکت در سال ۱۹۲۴ در شهر هرتزوگنآوراخ (Herzogenaurach) آلمان اصلا" بنام "Gebrueder Dassler Schuhfabrik" یا همان "کارخانه کفش سازی برادران داسلر" توسط رودولف داسلر (Rudolf Dassler) - برادر آدولف داسلر (Adolf Dassler) بنیانگذار آدیداس - وبا همکاری برادرش آدولف راه اندازی شد.
از همان ابتدا این شرکت کفشهای ورزشی راحت و سبک و نه چندان گران نسبت به کفشهای دیگر مانند آدیداس را ارایه کرد، که اتفاقا" محصولات آن طرفداران زیادی هم پیدا کرد.
در سال ۱۹۴۸، رودولف داسلر نام این شرکت را به "PUMA Schuhfabrik" تغییر داد. رودولف از همان ابتدا به فکر جهانی شدن و فروش محصولاتش در بازارهای جهانی بود. در سال ۱۹۸۶ این شرکت به سهامی عام تبدیل گشت و توانست وارد بورس سهام شود.
همکنون پوما دارای بیش از سه هزار کارمند در سراسر جهان است و محصولات خود را از طریق نمایندگیهای رسمی خود در ۸۰ کشور جهان عرضه میکند. درآمد این شرکت هر ساله رو به رشد بوده، برای مثال در سال ۲۰۰۳ میزان سود پوما ۱٬۲۴۰ میلیون یورو اعلام شده است.
محصولات پوما از کفش نیز فراتر رفته، بطوریکه همکنون این شرکت انواع پوشاک ورزشی و تجهیزات مختلف دیگر را نیز تولید میکند.
حامی تیمها و بازیکنان
PUMA اکنون حامی بسیاری از تیمها و باشگاههای ورزشی در سراسرجهان است. این شرکت با حمایت تیمها و بازیکنان معتبر سعی میکند که بازار خود را نیز گسترش دهد.
در سال ۱۹۹۸، هنگامی که تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی فرانسه راه پیدا کرد، این پوما بود که حامی تیم ملی ایران شد و تجهیزات و پوشاک ورزشی تیم ملی را فراهم کرد.
پوما همچنین حامی برخی بازیکنان معتبر جهان است. برای مثال فردریک لیونگبرگ (Fredrik Ljungberg) بازیکن باشگاه فوتبال سلتیک (Celtic) شهر گلاسکو، یکی از بازیکنانی است که پوما حامی و به اصطلاح اسپانسر اوست. طی قراردادی که پوما با لیونبرگ امضا کرده است، لیونبرگ موظف است تا پایان قرارداد در بازیهای رسمی از کفش پوما استفاده کند.
معنی واژه پوما
پوما در زبانهای اروپایی به معنی یوزپلنگ آمریکایی. این حیوان دارای سرعت دویدن زیادی است. شاید انتخاب این نام برای این شرکت، به دلیل سرعت بالای این حیوان درنده باشد.