نمی خواهیم پیچیده اش کنیم و تکرار کنیم جامعه ای که قهرمان ندارد فلان است و بهمان! که خوب می دانید چهره ها یا همان سلبریتی ها در هر جامعه ای چه کارکردی دارند و چقدر می توانند به حوزه های مختلف (غیر از حوزه اصلی خودشان) کمک کنند.
در کشور ما همیشه بوده اند کسانی که توانسته اند به قلب مردم نفوذ کنند. برخی محبوب مانده اند و برخی نه. خیلی ها هم خواسته اند با برنامه و رعایت آداب ستاره بودن از مردم دلبری کنند ولی نه چهره خوشگل شان به دل نشسته نه رفتار و کردارشان.
راز این محبوبیت چیست؟ می توان جواب های متعدد و مختلفی برایش پیدا کرد اما اگر همه را کنار هم بگذاریم به یک پاسخ مشترک می رسیم: صداقت.
کسی که اهل نمایش باشد دیر یا زود پس زده می شود؛ نمونه هایش زیاد است. بگذریم.
محمد جواد ظریف است که قهرمان شده. سعید معروف، عادل فردوسی پور، همایون شجریان، مهران مدیری، محسن تنابنده، داریوش فرضیایی و محسن چاوشی هستند که به معنای واقعی کلمه سلبریتی هستند.
راستی چرا خبری از فوتبالیست ها نیست؟ مگر آنها یکه تازی نمی کردند؟!
محمدجواد ظریف / وزیر امور خارجه
* از چه زمانی محبوب شد؟
بعد از انتخابات ریاست جمهوری خیلی ها منتظر ستاره شدن حسن روحانی بودند اما این محمد جواد ظریف بود که خیلی زود در قامت یک ستاره ظاهر شد.
این دیپلمات کهنه کار برای عامه مردم نامی شناخته شده نبود اما تفویض یکی از مسائل مهم یعنی مذاکره با گروه 1+5 نامش را سر زبان ها انداخت. او آداب دیپلماسی را به خوبی می داند؛ با مردم راحت و صادقانه حرف می زند، لبخند بر لب دارد و به ظاهرش اهمیت می دهد.
حتی ابتدای کار با ریش پروفسوری ظاهری متفاوت از دیپلمات های مایرانی نشان داد. کمتر سیاستمداری در تاریخ کشورمان سراغ داریم که به این سرعت توانسته به دل مردم راه یابد و از محبوبیتش کاسته نشود.
* اثرات محبوبیت
کافی است سری به صفحات اجتماعی و سایت های خبری بزنیم. میزان کامنت هایی که در وصف محمد جواد ظریف نوشته می شود، نشان دهنده محبوبیت روز افزون او است. در روز جهانی قدس جمله معروف او در مذاکرات اخیر که به موگرینی گفته بود «هیچ وقت یک ایرانی را تهدید نکنید» روی پلاکاردها رفت و حتی تیتر یک روزنامه اصولگرای وطن امروز شد.
* بازتاب در شبکه های مجازی
یکی از رازهای محبوبیت محمد جواد ظریف حضور در شبکه های اجتماعی است. درست روزی که خیلی از سیاسیون با فیس بوک بیگانه بودند، صفحه اش محلی بود برای گفتگوی رو در رو و بی واسطه با مردم. به طرز عجیبی آمار بازدیدکنندگانش بالا رفت و بر محبوبیتش افزود.
در اینستاگرام خیلی پرکار نیست ولی 204 هزار فالوئر دارد و چهار فن پیج. در توئیتر هم حضور دارد و از هر ابزاری برای مکالمه بی واسطه با مردم استفاده می کند.
سعید معروف / بازیکن و کاپیتان تیم ملی والیبال
* از چه زمانی محبوب شد؟
بی شک محبوب ترین چهره ورزشی یکی دو سال اخیر است، محبوبیتش را آرام آرام به دست آورد؛ دقیقا از روزهایی که تیم ملی والیبال سری در بین سرها درآورد و برای قدرت های بزرگ جهان شروع به شاخ و شانه کشیدن کرد. در بین آن همه ستاره جوان، این سعید معروف بود که با پاس های طلایی و بازیخوانی خارق العاده اش، خیلی نرم و آهسته دل مردم را به دست آورد.
* اثرات محبوبیت
الان تبدیل به سمبل والیبال نوین ایران شده. اگر در بین مردم بچرخی و پیش آنها حرف از والیبال بزنی بلافاصله اولین نامی که می شنوی و به گوشت می خورد نام سعید معروف است. در بین دبیرستانی ها یا حتی بچه های کم سن و سال تر که به والیبال علاقمند شده اند همه می خواهند روزی شبیه سعید معروف بشوند.
او دارای کاریزمای منحصر به فردی است که الان طیف وسیعی از جوان ها او را به عنوان الگوی خودشان انتخاب کرده اند. میزان این محبوبیت آنقدر زیاد شده که بعد از مدت ها پوستر یک ورزشکار ایرانی روی در و دیوار خانه ها رفته و عکسش همراه با کلی شایعه در شبکه های مجازی دست به دست می چرخد. او اینقدر هواخواه دارد که نشریات مختلف تلاش می کنند به هر بهانه ای که شده عکس او را روی جلدشان ببرند.
* بازتاب در شبکه های مجازی
روزی نمی شود که یک عکسی یا خبری از سعید معروف در گروه های مختلف شر نشود. در کنار اینها کلی ترول و جوک هم با محوریت کاپیتان معروف در این شبکه ها دست به دست می شود، گذشته از این اگر در اینستاگرام نام سعید معروف را سرچ کنید کلی فن پیج اسمشان روی صفحه موبایل یا تبلت تان نقش می بندد.
رضا عطاران / بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون
* از چه زمانی محبوب شد؟
تصویر رضا عطاران از «ساعت خوش» در ذهن مردم حک شده اما سال ها طول کشید تا نامش سر زبان ها بیفتد. خشی از آن به ماجرای عجیب ممنوع التصویری اش بازمی گردد.
او بعد از آن در سریال های مختلف در قامت بازیگر و کارگردان ظاهر شد اما این «خانه به دوش» بود که برایش محبوبیتی فراگیر به ارمغان آورد. این اتفاق در «متهم گریخت» تکرار شد و تا «بزنگاه» ادامه یافت.
نقش های منفی را طوری «شیرین» بازی می کرد که به جای پس زدن از سوی مردم، به دل شان می نشست. ماجرای «بزنگاه» او را در سینما ماندگار کرد اما کمی طول کشید تا محبوبیت در این مدیوم تکرار شود.
* اثرات محبوبیت
عطاران در هر فیلمی بازی کند پرفروش می شود؛ راز آن چیست؟ خودش در گفتگوی اخیرش با ماهنامه 24 گفته واقعا راز این اتفاق را نمی داند! هر چه هست عطاران حالا سلبریتی محبوبی است که نامش متضمن گیشه است.
حتی اگر در فیلم سیاه و تلخی مثل «کلاشینکف» یا فیلم بی مزه ای چون «گینس» بازی کند. شمایل یک کمدین بر تن دارد؛ درست مثل کمدین های معروف و محبوب دنیا؛ این موفقیت ادامه دارد؟ امیدواریم.
عطاران در مراودات روزمرده سعی کرده از جنس مردم باشد (و واقعا هم هست)، برای همین وقتی در برنامه تلویزیونی «گپ» بین آنها می رود، مردم از سر و کولش بالا می روند!
* بازتاب در شبکه های مجازی
رضا عطاران در اینستاگرام 640 هزار فالوئر دارد، 12 فن پیج هم برای او ایجاد شده اما قطعا این میزان ملاک خوبی برای سنجش محبوبیت او نیست. میزان طرفداران واقعی عطاران را باید از تعداد بلیت های مفروخته شده در سینماها سنجید.
مهران مدیری / بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون
* از چه زمانی محبوب شد؟
از نوروز 72 زمانی که به عنوان کارگردان و بازیگر به مردم شناخته شد، محبوبیت پیدا کرد. جنس کمدی که مدیری در ابتدای دهه هفتاد از آن رونمایی کرد با تمام کمدی های آن دوران فرق داشت. بلافاصله بعد از آن در «پرواز 57» و «ساعت خوش» سبک خودش را ادامه داد و به چهره مطرح کمدی بدل شد.
او در تمام این دو دهه با فاصله زیاد از سایر کمدین ها این محبوبیت را حفظ کرد. صحبت های مستقیم مدیری رو به دوربین با مردم، آوردن سبک های جدید و به روز، دور بودن از لودگی و طنزهای سخیف، بیان مسائل انتقادی روز جامعه در قالب آیتم ها یا سریال های کمدی و ... همگی باعث شد تا این محبوبیت به طور مداوم ادامه پیدا کند.
* اثرات محبوبیت
محبوبیت مدیری تا حدی بود که زمان خداحافظی اش از تلویزیون و آوردن «قهوه تلخ» به شبکه نمایش خانگی، مخاطبان به طور کامل سراغش رفتند. همه حاضر بودند برای تماشای اثر او برای اولین بار دست توی جیب شان کنند و برای یک سریال پول بدهند.
بعد از نیمه کاره ماندن این سریال، مردم با اینکه از دستش دلخور بودند باز هم سراغش رفتند. حرفش را باور کردند و «ویلای من» را با سطحی پایین تر از استاندارد مدیری قبول کردند.
موقع بازگشت به تلویزیون با وجود تمام انتقادهایی که به «در حاشیه» وارد بود باز هم این محبوبیت ادامه پیدا کرد و هنوز خیلی از طرفدارها منتظر سری جدید آن هستند.
* بازتاب در شبکه های مجازی
مهران مدیری نه اهل مصاحبه است و نه حضور فعال در شبکه های اجتماعی. حتی صفحه هایی که با نامش در شبکه های مجازی وجود دارد را هم خودش هدایت نمی کند. با این حال اما تعداد فن پیج هایش به 60 عدد هم می رسد.
عادل فردوسی پور / مجری و گزارشگر تلویزیون
* از چه زمانی محبوب شد؟
کسی فکر نمی کرد این صدا و چهره نه چندان دلنشین روزی همه غول های تلویزیون را بشکند و به تنهایی ترک تازی کند. عادل فردوسی پور نامی گمنام بود که دلش به گزارش بازی های نه چندان مهم خوش بود.
حدود 17 سال پیش وقتی در قاب قرار گرفت خیلی مطمئن نبود که این طرح جاه طلبانه اش می گیرد. همان سال اول اما نامش سر زبان ها افتاد و ردای سوپراستاری بر تن کرد. برعکس دیگر مجریان ورزشی تعارف را کنار گذاشت و با سر رفت وسط حاشیه های فوتبال و پشت پرده آن.
اول از بحث داوری شروع کرد.
دیگر همه تیم ها و هواداران شان می دانستند جایی هست که اگر حق شان خورده شده لااقل دل شان خنک شود. جذابیت حرف اول نود را می زد و همین باعث شد کم کم نام عادل و برنامه اش جزو لاینفک فوتبال ما شود. او در گزارشگری هم همه سبک های بیات شده را دور ریخت. با تسلط بر واژگان زیاد و خلق اصطلاحات فوری، شیوه ای نو ارائه کرده؛ شیوه ای متعلق به خودش که حالا همه می خواهند شبیه اش شوند!
* اثرات محبوبیت
راز محبوبیت فردوسی پور ایستادن کنار مردم است. با کسی رودربایستی ندارد و از جایگاه فلان مدیر و سیاستمدار نمی ترسد. کمتر برنامه ای است که مردم برای آن این همه عکس و ویدئو می فرستند و اطمینان دارند سانسور نمی شود.
آمار خیره کننده مسابقات پیامکی نود به خوبی گویای محبوبیت او است. در بزنگاه های مختلف مردم پشتش ایستاده اند و تمام قد از او حمایت کرده اند؛ نمونه متاخرش شکایت امیر قلعه نویی از او.
* بازتاب در شبکه های مجازی
فردوسی پور هیچ صفحه ای در شبکه های مختلف ندارد. 19 فن پیج برایش درست شده که این نشانه ای دیگر از محبوبیت اوست.
همایون شجریان / خواننده
* از چه زمانی محبوب شد؟
اگر بخواهیم برای محبوبیت همایون شجریان نقطه اوجی پیدا کنیم باید به سال 92 و انتشار آلبوم «نه فرشته ام نه شیطان» بازگردیم. اوج هنرنمایی اش در این آلبوم و به ویژه با آهنگ «چرا رفتی؟» رقم خورد.
طهمورث پورناظری (آهنگساز این آلبوم) گوشه ای از آوازهای ایرانی را وارد دیگر گونه های موسیقی کرد و توانست تلفیقی ارائه کند که نه تنها از لحاظ فرمی بلکه از نظر محتوایی هم پیشنهاد تازه ای محسوب می شد.
بعد از آن با تیتراژ پایانی فیلم «آرایش غلیظ» رویی دیگر از آواز شجریان و موسیقی تلفیقی را نشان داد. پیش از او، خوانندگان زیادی شعر «با من صنما»ی مولانا را خوانده بودند (از جمله محمدرضا شجریان) اما سبک همایون بیش از دیگران به مذاق ها خوش آمد.
این محبوبیت به تدریج برای شجریان به دست آمده؛ او سال ها زیر نام پدر قرار داشت و در نخستین کارهایش مثل «نسیم وصل» رگه های پررنگی از تاثیرپذیری وجود داشت. دایره محبوبیتش کم کم با دو آلبوم «نسیم وصل» و «با ستاره ها» گسترده تر شد. چند سال در خط ممتد حرکت می کرد تا اینکه با «کجا رفتی؟» به اوج محبوبیت رسید؛ در آستانه چهل سالگی.
* اثرات محبوبیت
برای پی بردن به میزان محبوبیت شجریان کافی است به آمار بلیت هایی که برای کنسرتش به فروش می رسند، میزان فروش آلبوم هایش و تعداد دفعات بالای دانلود آهنگ هایش نگاه کنیم. چهره محجوب و صدای دلگرم و خاصش، از همایون یک سلبریتی ساخته.
* بازتاب در شبکه های مجازی
در فضای مجازی خیلی فعال نیست. آخرین پست او در اینستاگرام متعلق به دو ماه پیش است. 83 هزار فالوئر دارد و 13 فن پیج.
محسن چاوشی / خواننده و آهنگساز
* از چه زمانی محبوب شد؟
محسن چاوشی از همان ابتدای دهه هشتاد، زمانی که با اولین آلبومش یعنی «نفرین» به میدان آمد محبوب شد. با آنکه آن زمان کم کم موج موسیقی انتقادی به راه افتاده بود و برخی خوانندگان جدید از روال مرسوم ترانه سازی آن زمان یعنی مدح معشوق و بیرون آمده بودند اما او با «الهی سقف آسمون خراب بشه روی سرت»، خط شکن شد و موجب عجیبی به راه انداخت.
آلبوم های بعدی او بدجوری سروصدا به راه انداختند و بعد از فیلم «سنتوری» به وزنه قدرتمندی در موسیقی پاپ ایران بدل شد.
گرچه در آلبوم های مجازش، دز انتقاد را پایین آورد و به نسبت ملایم تر ظاهر شد اما هیچ کدام از این مسائل او را از اوج محبوبیت پایین نیاورد.
* اثرات محبوبیت
با اینکه چاوشی هیچ وقت کنسرت برگزار نکرد و همیشه طرفدارانش را در آرزوی شنیدن موسیقی زنده با صدای خودش گذاشت اما این مسئله باعث نشد ذره ای از محبوبیتش کاسته شود. خلاقیت او در آلبوم های مختلف و استفاده از اشعار شاعران نامی، طیف دیگری از موسیقی دوستان را هم با خودش همراه کرد.
* بازتاب در شبکه های مجازی
او به همان اندازه که تمایلی به دیده شدن ندارد، در فضای مجازی هم چندان فعال نیست. شاید به طور کلی سالی یکی دو عکس یا مطلب منتشر کند اما تعداد فن پیج هایی که با اسم و عکس او در فضای مجازی ساخته شده، فراوان است.
نزدیک به 30 فن پیج در اینستاگرام به اسم او ساخته شده و فعالیت می کند. در واقع می شود گفت که در حوزه موسیقی بعد از انقلاب، هنوز هیچ خواننده ای نتوانسته به اندازه محسن چاوشی طرفدار داشته باشد و سالیان سال در اوج محبوبیت بماند.
رامبد جوان / بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون
* از چه زمانی محبوب شد؟
رامبد جوان از همان زمان حضورش در «خانه سبز» به بازیگر محبوبی بین مخاطبان بدل شد و با همان یک سریال، توجه های زیادی را به سمت خودش جلب کرد. از آن به بعد به عنوان بازیگر یا کارگردان کمدی، همیشه مورد توجه بود اما هیچ وقت به اندازه حالا چنین شهرتی نداشت.
در واقع «خندوانه» باعث شد که رامبد جوان، نه به عنوان یک بازیگر یا کارگردان سینما و تلویزیون، بلکه به عنوان یک پدیده کمدی و خنده بترکاند.
* اثرات محبوبیت
اولین سری «خندوانه» آنقدر مورد توجه قرار گرفت که مردم برای شروع سری دوم آن لحظه شماری می کردند. باز شدن پای مدیران، مسئولان و به طور کلی بزرگان رشته های مختلف به برنامه و شوخی همراه با ادب رامبد با آنها خیلی بیشتر به این محبوبیت کمک کرد.
خلاقیت او در ایجاد فضای خنده و شادی آور تا جایی پیش رفت که حتی به فکر کمک رسانی از این جهت افتاد. کمپین های مختلف ایجاد کرد و بخش مهمی از جامعه را با خودش همراه کرد. دعوت از میهمان های برنامه برای اینکه هر کدام خارج از استودیو برای مردم کاری انجام دهند هم یکی دیگر از اثرات محبوبیت او و برنامه اش است.
* بازتاب در شبکه های مجازی
با اینکه تعداد فالوئرهایش به اندازه بهنوش بختیاری یا برخی بازیگران دیگر به مرز یک میلیون نمی رسد اما با همان 460 هزار فالوئر، شور عجیبی در شبکه های اجتماعی به راه انداخته. معمولا هر روز اینستاگرامش را آپدیت می کند. هر کدام از پست هایش دست کم 40 هزار لایک می خورد و نوشته هایش در سایت های مختلف خبری هم بازتاب گسترده ای دارد.
محسن تنابنده / بازیگر و کارگردان سینما و تلویزیون
* از چه زمانی محبوب شد؟
فعالیت محسن تنابنده در سینما و تلویزیون به سه دوره مختلف تقسیم می شود؛ دوره تئاتر، دوره حضور در سینما و تلویزیون تا قبل از سال 90 و دوره سوم که به بعد از سال 90 و تولید سریال پایتخت برمی گردد.
دوره اول که به مانند خیلی از هم نسلانش در تئاتر غوغا می کرد اما بازی اش به چشم کسی نیامد، در دوره دوم هم خیلی آرام و درست مسیرش را در پیش گرفت، او هم فیلمنامه می نوشت و هم بازی می کرد. انتخاب های بدی داشت اما انتخاب های درستش بیشتر بود و از همین رو در این دوره توانست به عنوان بازیگر دو سیمرغ بلورین را از آن خود کند و به عنوان فیلمنامه نویس هم در سینما و تلویزیون با کارگردانانی مثل سیروس مقدم و علیرضا امینی کار کند اما در سال نود و با ظهور پدیده پایتخت همه چیز تغییر کرد و محسن تنابنده در مسیر محبوبیت افتاد.
* اثرات محبوبیت
او تا پیش از پایتخت، فیلمنامه دو سریال پرمخاطب «پیامک از دیار باقی» و «چاردیواری» را برای مقدم نوشته بود اما سال نود تصمیم گرفت تا علاوه بر نگارش فیلمنامه سریال نوروزی سیروس مقدم، نقش اصلی را هم خودش بازی کند.
کاراکتر نقی حسابی به چشم آمد. تکیه کلام های او و دیگر شخصیت های سریال سر زبان ها افتاد و همین محبوبیت موجب شد تا تلویزیون تصمیم به ساخت فصل های دیگر مجموعه بگیرد. او به واسطه همین محبوبیت بود که توانست تصمیم جسورانه ای بگیرد و نخستین فیلم بلند سینمایی اش را جلوی دوربین ببرد.
* بازتاب در شبکه های مجازی
صفحه شخصی او در اینستاگرام 286 هزار فالوئر دارد که برای خودش رقم قابل توجهی است. آخرین پستش را در اینستاگرام 37 هزار و 761 نفر لایک کردند.
داریوش فرضیایی / مجری برنامه کودک
* از چه زمانی محبوب شد؟
اوایل دهه هشتاد، زمانی با برنامه پورنگ و تورنگ به میدان آمد که چنین جنس برنامه هایی در تلویزیون باب نبود. هنوز سر و کله هیچ خاله و عمویی به برنامه کودک باز نشده بود و یک مجری شوخ و شنگ که شعر بخواند و بالا و پایین بپرد برای همه تازگی داشت.
اولین نقطه مثبت کارنامه فرضیایی، زمانی بود که بعد از زلزله بم به این شهر سفر کرد و در کنار بچه های زلزله زده قرار گرفت و برنامه اجرا کرد. بعد از این بود که خیلی ها او را به عنوان عموی واقعی شان شناختند.
شیوه ارتباط صادقانه و از روی محبت عموپورنگ با بچه ها تا حدی بود که بعد از آن هیچ کدام از عموها و خاله های تلویزیونی با وجود تلاش های فراوانی که کردند نتوانستند به پای او برسند؛ با اینکه تمام این خاله ها و عموها لباس های رنگی به تن می کردند، شعر می خواندند و بالا و پایین می پریدند اما رفتار تصنعی شان توی ذوق می زد.
* اثرات محبوبیت
بعد از گذشت بیشتر از یک دهه از حضور عموپورنگ در تلویزیون، برنامه های او همچنان جذابند. فرضیایی تنها مجری کودکان است که اگر مدتی از تلویزیون کناره گیری کند بچه ها دلشان برایش تنگ می شود. در همین چند ماهی که برنامه نداشت، صفحه اینستاگرامش پر بود از پیام های ریز و درشت مختلف.
* بازتاب در شبکه های مجازی
اینستاگرامش شدیدا فعال است. نزدیک 260 هزار فالوئر دارد که طبیعتا 80 درصدشان کودک و نوجوان هستند. روزی یک یا دوتا پتس می گذارد و هر کدام از آنها به طور متوسط 13 هزار لایک می خورد. به اسم داریوش فرضیایی، دو فن پیج دارد و نزدیک 20 فن پیج هم هستند که با اسم و عکس عموپورنگ فعالیت می کنند.
