انجام تکالیف مدرسه یا به عبارتی ساده تر مشق شب زمان خاص خود را می طلبد. به عنوان مثال باید توانایی هر کودک را با خودش بسنجیم. زمانی که کودک حدود ساعت یک، دو بعدازظهر از مدرسه به خانه می آید ناهار می خورد بازدهی روزانه اش به حداقل می رسد.
معمولاً پدر و مادر وقتی می بینند فرزندانشان در انجام تکالیف مدرسه بی دقت شده اند و یا شاهد نمره های کم آنها هستند احساس مسئولیت و گناه می کنند و این مشکل را به کوتاهی خود نسبت می دهند، خود را مقصر دانسته و در پی جبران آن برمی آیند و به تبع آن سعی می کنند با کلام خوش، با جایزه و تشویق و یا حتی جریمه و تنبیه، معلم خصوصی یا مشورت با روانشناس، کودک را به حال خوبی برگردانند.
چگونه کودک را به درس علاقمند کنیم؟
بر همین اساس اکثر اوقات، بعدازظهرها خانه تبدیل به محل فشارهای روانی می شود که معمولاً انزجار کودک از درس و تکالیف مدرسه را به دنبال دارد. در حالی که می توان با روش های صحیح، آموزش و تکالیف مدرسه را برای بچه ها خوشایند و شیرین کرد.
انجام تکالیف مدرسه یا به عبارتی ساده تر مشق شب زمان خاص خود را می طلبد. به عنوان مثال باید توانایی هر کودک را با خودش بسنجیم. زمانی که کودک حدود ساعت یک، دو بعدازظهر از مدرسه به خانه می آید ناهار می خورد بازدهی روزانه اش به حداقل می رسد.
در این زمان لازم است کودک دو، سه ساعت استراحت کند و یا حتی وقت خود را نه در قالب برنامه ریزی بلکه به صورتی آزاد بگذراند، بازی کند، تلویزیون تماشا کند، به حیاط و فضای بیرون از خانه برود و به عبارتی «به فرمان های والدین گوش ندهد.» بعد از آن شرایط بچه ها مساعد انجام تکالیف شان هستند. اما از آنجایی که تمرکز کودک در هر سنی تفاوت می کند، والدین به این نکته نیز لازم است توجه کنند.
بچه های ۶ تا ۸ ساله مدت تمرکزشان حداکثر ۴۰ دقیقه ، بچه های ۹ تا ۱۱ ساله مدت تمرکزشان حداکثر ۶۰ دقیقه، بچه های ۱۲ تا ۱۴ ساله مدت تمرکزشان حداکثر ۹۰ دقیقه و بچه های بالای ۱۴ سال مدت تمرکزشان بیش از ۹۰ دقیقه است.
وقفه در یادگیری کودک ضروری است
همچنین زمان یادگیری نیز در سنین مختلف متفاوت است.
معمولاً هر کودک برحسب سن خود بعد از چند دقیقه از مدت یادگیری به یک زمان وقفه نیز احتیاج دارد. مثلاً کودک دوم و سوم راهنمایی اگر ۶۰ دقیقه به یادگیری می پردازد بعد از آن باید ۱۵ دقیقه استراحت کند. در این زمان باید کودک به کاری که علاقه دارد، بپردازد مثلاً خوردن آب نبات، شیرینی یا نوشیدنی و یا حتی تمرکز و یا فرورفتن در تخیلات خود. بنابراین در آن زمان سعی نکنید مزاحم زمان وقفه و تمرکز و استراحت او شوید.
برای انجام تکالیف کودک را عادت دهید سر ساعتی خاص شروع کند تا ریتم خاصی را به مرور پیدا کند و مانند غذا خوردن که خود به خود سر یک ساعتی خاص اشتهای خوردن پیدا می کنیم. یعنی از قدرت عادت ها می توانیم برای انجام تکالیف استفاده کنیم و کودک را به مرور شرطی نماییم. طوری که خودش سر ساعت معین پشت میز تحریرش بنشیند و بدون تذکرهای متعدد والدین به انجام تکالیفش بپردازد.
تنظیم تقویم آموزشی تفریحی برای کودکان
می توانیم برای او یک تقویم یا به عبارتی برنامه روزانه مشخص و تنظیم کنیم که البته فقط در آن زمان انجام تکالیف قید نشده باشد بلکه کارهایی مثل تماشای تلویزیون، فوتبال، خوابیدن، بازی، میهمانی و امور مربوط به نظافت اتاق نیز باشد. اگر کودک هر روز این برنامه را اجرا کند، بعد از چند هفته خواهید دید این برنامه برای او عادت شده و خود را ملزم به اجرای آن می کند.
کودک را در اجرای تقویم و برنامه روزانه تشویق کنید و اگر کودک در اجرای تقویم و برنامه روزانه سستی کرد با او زیاد بحث نکنید و او را زیاد سرزنش ننمایید. توضیح ندهید، بگذارید کودک کارش را تمام کند، پس از مدتی مثلاً هنگام خوردن شام با آرامش به او بگویید دوست دارم فردا به موقع کارهایت را شروع کنی.
سعی کنید طوری برنامه ریزی کنید که آخر هفته و تعطیلات مدرسه برای کودک شما خالی از هرگونه تکلیف و یادگیری باشد و او آخر هفته یا دست کم جمعه از هر مسئولیتی رها باشد و احساس شادی و آزادی کند.
تخلیه هیجانی کودکان را جدی بگیرید
به این نکته توجه داشته باشید که زندگی کودک تان فقط شامل مدرسه و تکالیف خانه نیست، بلکه گاهی لازم است تخلیه هیجانی واقعی با استفاده از کامپیوتر، بازی با دوستان و همسالان بخصوص بازی های دسته جمعی، ورزش، دیدن تلویزیون و خواندن کتاب های مورد علاقه، رفتن به یک گردش خانوادگی انجام شود.
اینها همان قدر مهم هستند که تکالیف مدرسه در درجه اهمیت قرار دارند. بنابراین نباید تکالیف مدرسه او حاکم بر خانواده باشد. اگر کودک به طور غیرمستقیم به اهمیت تحصیل و مورد استفاده آن پی ببرد خود به خود به درس علاقه مند می شود.
مثلاً کودک کلاس اول وقتی می بیند کم کم می تواند تابلوهای خیابان و کوچه و مغازه ها را بخواند، برچسب آب نبات و شیرینی و شکلات را به خوبی بخواند یا مثلاً با یاد گرفتن زبان انگلیسی بهتر و بیشتر می تواند وارد برنامه های کامپیوتر بشود و سر از اینترنت دربیاورد اینجاست که عملاً مورد استفاده درس و تکالیف را متوجه شده و به آن علاقه مند می گردد.
ضرورت ایجاد مکان یادگیری خوشایند
از دیگر نکاتی که باید والدین در مورد انجام بهتر تکالیف و یادگیری درس به آن اهمیت بدهند مکان یادگیری است که باید مکان یادگیری طوری باشد که کودک در آن احساس آرامش کند. چرا که در چنین محیطی خوشایند، یادگیری او چند برابر خواهد شد. ولی برعکس اگر در فضایی که برای کودک ناخوشایند باشد به قدری دچار فشار روانی خواهد شد که تا حدود ۵۰ تا ۱۰۰ درصد از یادگیری او کاسته می شود.
لازم است به محل یادگیری او توجه کنید و آن را به طور مناسبی آماده نمایید. سعی کنید محیط و فضای اتاق کودک را مساعد کنید و او را برای انجام تکالیفش در اتاق خود تشویق نمایید ولی هرگز او را به این کار وادار نکنید.
بچه ها باید اجازه دیدن تلویزیون را داشته باشند، اما برای زمان انجام تکالیف و یادگیری ممنوعیت دیدن آن باید رعایت شود. از دیدن برنامه های مختلف تلویزیون او را منع نکنید زیرا این کار موجب می شود که تلویزیون برای او جالب تر و خواستنی تر شود. بنابراین به اتفاق کودک تان برنامه های مناسب را انتخاب کنید و با هم به تماشای آن بنشینید.
اگر درست در زمان انجام تکالیف فیلم مورد علاقه یا یک برنامه ورزشی مهم پخش می شود او را تشویق کنید تکالیفش را قبل از آن برنامه انجام دهد. اگر برای دیدن آن برنامه ریزی نشده بود بگذارید استثنائاً آن برنامه را تا آخر ببیند اگر برایش جذابیت زیاد داشت او را از دیدن آن فیلم منع نکنید، زیرا ناکامی ندیدن ادامه فیلم هیجان انگیز موجب می شود او تکالیفش را بی علاقه انجام دهد و از پیشرفت یادگیری اش کاسته شود.
وسیله دیگری که برای کودک بسیار جالب است وجود کامپیوتر در خانه است که اولیا باید بدانند نمی توانند کامپیوتر را از فرزند خود جدا کنند یا حربه ای مستقیم در تنبیه فرزند خود برای انجام ندادن تکالیف بدانند بلکه می توانند حتی بسیاری یادگیری ها مانند آموزش زبان، ریاضی و جغرافی را با تهیه نرم افزارهای مناسب به کودک بیاموزند تا او با روشی خوشایند ضمن علاقه به کامپیوتر وظیفه انجام تکالیف را با هم به صورتی رضایت مند پیوند دهد.
کودک را نامحسوس کنترل کنید
زمانی که تکالیف کودک خود را کنترل می کنید نباید هر روز همه چیز را کامل نظارت کنید. زیرا این کار نه تنها در افزایش پیشرفت تحصیلی نقشی ندارد بلکه دانش آموز به مرور زمان و روز به روز استقلال خود را از دست می دهد و در مدرسه هم به امید کنترل و رسیدگی اولیا کمتر توجه می کند، زیرا کاملاً به ایشان تکیه می کند.
بهتر است فقط از کودک سؤال کنید که آیا همه چیز را انجام داده یا نه. از او بخواهید دفتر یادداشت خود را کنترل کند و هنگام بروز مشکل از کمک کردن به او دریغ نکنید. این روش بدان معنی نیست که در کنترل تکالیفش یکباره عقب نشینی کنید بلکه ابتدا یک روز در میان تکالیفش را ببینید پس از چهار هفته فقط ۲ بار در هفته و بالاخره اصلاً دیگر تکالیفش را نبینید.
بدین وسیله او را به این مسئله عادت دهید که خودش جوابگوی تکالیف خانه اش باشد. از او هر روز فقط دوستانه بپرسید که آیا همه کارهایش را انجام داده است. اگر تکالیفش را خوب انجام داده بود او را تحسین کنید. در غیر این صورت او را کمی راهنمایی کنید و بدین وسیله کودک تان به مرور احساس می کند که به او اعتماد دارید و او را مستقل می بینید.
