چگونه می توان بی دردسر کودک را راضی به رفتن به تختخواب اش کرد؟
1- هر شب زمانی را به کودک تان اختصاص دهید و در مورد اتفاقاتی که طی روز برایش پیش آمده با او صحبت کنید: کودک پیش دبستانی شما احتمالا در مقابل خوابیدن در ساعت معین از خودش واکنش نشان می دهد و اغلب با شما مخالف می کند؛ زیرا نیاز دارد در مورد اتفاقاتی که در مدرسه برایش پیش آمده با شما صحبت کند . توجه داشته باشید که با وجود تمامی درگیری های روزانه زمانی را برای گذارندن با کودک تان و گوش سپردن به حرف هایش اختصاص دهید. آن موقع خواهید دید که اگر کودک زمانی را برای گفت و گو و درد دل کردن با شما داشته باشد چه قدر راحت تر و بی دردسر تر به خواب می رود.
2- جدول زمانی منظمی از کارهای پیش از خواب برای کودک تهیه کرده وآن را به صورت تابلویی به دیوار اتاقش بچسبانید: می توانید برای کودک تان جدول مصوری از کاهایی که قبل از خواب باید انجام دهدتهیه کنید ، از جمله زمان دوش گرفتن ، مسواک زدن ، خواندن کتاب قبل از خواب و بوسه قبل از خواب. حتی در این جدول می توانید به جزئیاتی در عادات خوب معمول کودکتان مثل ( زمان بیدار شدن کودک در نیمه های شب و درخواست هایی مانند یک لیوان آب از شما) نیز اشاره کنید. شما می توانید زمان شروع انجام کارهای مربوط به آماده شدن قبل از خواب را کمی زودتر به کودک گوشزد کنید تا کم کم او خود خودش را برای خواب آماده کند( برای مثال : الی ! دخترم پنج دقیقه بیشتر برای دوش قبل از خوابت فرصت نمانده ها) و اجازه ندهید در این فورشت کودک خود را با کارهایی که بیشتر باعث هدر رفتن وقت اش می شود سرگرم کند.
3- انگیزه لازم برای اعتنا به برنامه خواب شبانه را برای کودک به وجود آورید زمانی که دیگر کودک پیش دبستانی شما سر ساعت مشخصی آماده خوب می شود بی شک باید به فکر دادن جایزه ای به او باشید. می توانید صبح روزبعد کارت تشویقی تهیه کنید و به او بدهید تا آن را گوشه جدول خواب اش بچسباند و اگر 4 الی 5 شب متوالی طبق برنامه و سرساعت خوابید، حتی می توایند برایش کادویی مثل کتابی جدید یا حتی دوچرخه ای به عنوان پاداش تهیه کنید. دراین بین ، سعی کنید توجه کودرک را به سوی دستیابی به پاداش های بزرگ تری که بیشتر مورد علاقه اش است جلب کنید تا انگیزه بیشتری برای ادامه روند منظم خواب اش پیدا کند. مثلا با گفتن جملات تشویقی از قبیل :«وقتی اون قدر بزرگ شی که بتونی شب ها سرساعت بخوابی و صبح ها هم سروقت پاشی ، دیگه می تونی بعضی اوقات، شب خونه مامان بزرگ بمونی عزیزم!» هم چنین می توایند نوعی معامله توافقی را بین خود فرزندتان شرط کنید. مثلا به کودک بگویید «اگه سر موقع بخوابی ، هر شب یه ژتون می گیری؛ اگه هم از ساعت خوابت بگذره ودیر بخوابی یا دزدکی از تخت بیای پایین، یه ژتون ازت کم می کنم!» و مثلاً «هر وقت ژتون هات شد 20 تا یه جایزه خیلی خوب پیش من داری!» می توانید یک بازی کامپیوتری جیدد به او کادو بدهید یا او را به پارک بازی ببرید یا حتی اجازه دهید شبی را همراه با دوستان خیلی صمیمی و خاص اش بگذارند...
4- شرایطی به وجود آورید تا کودک حق انتخاب داشته باشد:
همان طور که گفته شد ، خودداری کودک از خوابیدن به موقع ، شیوه ای است برای اثبات هویت اش .بنابراین شرایطی بای کودک فراهم کنید تا او به نوعی بتواند ابراز وجود کند. به طور مثال به او اجازه دهید که خودش تصمیم بگیرد قبل از خواب ترانه ای از «عموشبلی » (شیل سیلورستاین ) برایش بخوانید یا قصه ای از مجموعه داستان های کودکان؛ هم چنین مثلا می توانید از کودک سوال کنید که می خواهد لیوان آب اش را قبل از رفتن به تخت خواب اش به دستش بدهید تا بنوشد یا بعد از ن . البته یادتان باشد که در این جور مواقع، قبل ازکه کودک را در تصمیم گیری ها دخالت دهید ، نوع پیشنهادی را که می خواهید با او مطرح کنید، یکبار دیگر در ذهنتان مرور کنید و آن را بسنجید؛ زیرا قاعدتا جواب کودک به پیشنهاداتی مثل «می خوای الان بری تو تخت خوابت یا بعداً؟» آن چیزی نخواهد بود که شما حدس می زدید!
5- هنگام برخورد با کودک ، رفتاری آرام ولی همراه با قاطعیت در پیش گیرید:
اگر کودک پیش دبستانی 5-6 ساله شما با گریه و زاری می خواهد استثناً دیرتر بخوابد ، کوتاه نیایید و در صورتی که هم چنان مصرانه می خواهد این کار را انجام دهد، کنترل تان را از دست ندهید و با آرامش به او بفهمانید که وقت بازی تمام شده و باید برود بخوابد و کاری نمی شود کرد ! به خاطر داشته باشید حتی اگر برای یک بار تسلیم خواسته اش شوید، کودک این درخواست را در شب های بعد مجددا تکرار خواهد کرد.
6- برای دستیابی به نتیجه ایده آل یکباره عمل نکنید:
برای رسیدن به هدف تان ( یعنی به خواب رفتن کودک در ساعت مشخص) حوصله داشته باشید تا قدم به قدم و کم کم به منظورتان دست پیدا کنید. نمی توان انتظار داشت که خوابیدن به موقع کودک در طول شب بدون هیچ ناراحتی و دردسری و در یک چشم برهم زدن حاصل شود؛ بلکه باید انتظارات تان را به واقعیت نزدیک کنید. برای مثال ، اگر کودکتان تا کنون عادت به خوبیدن در تخت شما را داشته ، گام نخست ، عادت دادن کودک به خوابیدن در تخت خواب خودش است.گام بعدی ، آموزش کودک برای کم کردن بیدارباش های شبانه اش و صدا زدن شما است، مثلا به او بگویید که می تواند تنها یک بار در طی شب شما را صدا بزند. بنابراین برای دستیابی به هدف ، یعنی خوابیدن کودک در تمام شب بدون هیچ اذیت و آزار و نق زدنی، منطقی و حساب شده عمل کنید.
سعی کنید علت اصلی مخالفت های کودک تان را پیدا کنید و در صدد حل عامل اصلی آن برآیید.
ممکن است این سوال پیش آید که «به چه دلیل کودک ، خوابیدن به موقع را از جمله کارهیا سخت و دشوار زندگی خود می داند؟»برای پیدا کردن جواب این سوال، بهترین روش این است که از خود کودک کمک بگیرید و از او بخواهید دلیل مخالفت های شبانه اش را برایتان بگوید . آیا این کشمکش ها و مخالفت ها به خاطر آن است که کودک طی روز زیاد خسته نشده و نیازی به خوابیدن احساس نمی کند؟ آیا از خوابیدن در شب می ترسد؟ یا اتاق اشبه طرز وحشتناکی خیلی ساکت و بی صدا و خوف ناک است؟
اگر اتاق خواب کودک خیلی تاریک باشد، چراغ خوابی خریداری کنید تا بتواند آن را طی شب روشن کند؛ اگر سکوت بیش از اندازه اتاق خواب اش را آزار می دهد با پخش آهنگی ملایم با صدای کم در طول شب، از تشویش و نگرانی اش بکاهید؛ و اگر در طول شب خیلی احساس بی قراری می کند تماشای دیرهنگام تلویزیون را برایش محدود کنید حتی می توانید از خودش کمک بگیرید تا راه حل مناسبی برای کاهش ترس ها و ناراحتی های شبانه اش بیابید . مطمئن باشید این شیوه می تواند راه حل مناسبی باشد...
از طرفی، سعی کنید کودک تحرک بدنی را به خصوص در هوای آزاد در طی روز داشته باشد . این مساله را به خاطر داشته باشید که مدت زمان لازم برای خواب کودک، باید متناسب با سن کودک تان ( معمولا 5/9 تا 5/11 ساعت).
ایجاد تغییراتی هر جچند کوچک در نوع فعالیت های روزانه ودک ، به طوری که کودک با انجام آن احساس خستگی بیشتری کند، می تواند راه حل مناسبی برای خوابیدن به موقع کودک تان باشد.
البته با فرارسیدن پاییزو سرد شدن تدریجی هوا نوع فعالیت ها و بازی های کودکان در محیط خارج از منزل محدودتر می شود شما می توانید با ایجاد تغییراتی در نوع فعالیت کودکان ، سرگرمی جدیدتر و شاید جالب تری به وجود آورید. از او بخواهید در مسیر برگشت از مدرسه به خانه ، شاخ و برگ های پاییزی را که در نظرش زیبا و خوش رنگ می آید، جمع آوری کند تادر منزل کاردستی دیواری جالبی با استفاده از آن ها تهیه کند و حتی با این شاخ و برگ ها قاب عکس چوبی زیبایی درست کند و آن را به پدربزرگ یا مادربزرگش هدیه دهد.
