پوست‌ها بر حسب ظاهر خارجی به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
خشک، چرب، مختلط و طبیعی
پوست چرب:
پوست چرب بر خلاف پوست خشک نسبتا ضخیم و دارای منافذ فراوان و بازی است غده‌های چربی پوست بسیار فعالند و بیش از حد معمول چربی ترشح می‌کنند و اکثرا به دلیل لایه چربی که روی پوست دیده می‌شود، براق به نظر می‌رسد این پوست مقاوم‌تر از پوست خشک است و دیرتر دچار چین و چروک می‌شود، اما به دلیل اینکه پوست‌های چرب مستعد جذب گرد و غبار هستند، زودتر کثیف می‌شوند و باید چندین مرتبه در طول روز پاک شوند.
برای مراقبت از پوست چرب، در درجه اول باید از یک رژیم غذایی درست پیروی کنید مصرف انواع شیرینی‌جات و غذاهای چرب و سرخ‌شده را محدود کنید، زیرا این مواد غذایی باعث تحریک غدد چربی و موجب می‌شود تا پوست چربی بیشتری ترشح کند، اما صرف انواع میوه‌ها و سبزیجات چربی پوست را به حالت تعادل می‌رساند پوست چرب باید همیشه تمیز و دور از هر گونه آلودگی باشد، زیرا مستعد جوش زدن است. همیشه باید پوست چرب را با نوعی کرم مرطوب‌کننده ملایم و کم‌چرب مرطوب نگه دارید. استفاده از ماسک‌هایی که باعث از بین رفتن پوسته و بقایای سلولی می‌شوند برای این نوع پوست‌ها اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد؛ زیرا نه تنها به پاک کردن منافذ مسدود شده پوست کمک می‌کند، بلکه بقایای سلولهای مرده پوست را که باعث ضخیم و چرب شدن پوست می‌شود، از بین می‌برد از گیاهانی مثل رازیانه، همیشه بهار، مریم‌گلی، بابونه، اسطوخودوس و برگ شمعدانی برای بخور این پوست میتوانید استفاده کنید.
پوست خشک:
پوست‌های خشک، نازک و ظریفند و اپیدرم – رو پوست – در این نوع پوست بسیار نازک و ترشح غددچربی در این نوع کم است و پوست کم‌چرب و حساسی است قابلیت تحریک‌ناپذیری دارد و در بعضی موارد عروق خونی آن مشخص است. مقدار منافذ پوست‌های خشک بسیار کم است و گاهی هیچ منفذی را برروی آن نمی‌توانید مشاهده کنید معمولا در این افراد بعد از شستن صورت، کشیدگی پوست مخصوصا بر روی گونه‌ها حس می‌شود.
به علت شکنندگی و حساسیت زیاد پوست خشک، در ابتدا خطوط ظریفی در اطراف چشمان و لب‌ها تشکیل می‌شود که اگر به آنها رسیدگی نشود، تبدیل به چروک خواهند شد این خطوط معمولا ابتدا در گوشه بالایی چشم‌ها، دو طرف بینی و دهان و بعد روی پیشانی و میان ابروها ظاهر می‌شوند؛ در ضمن باید توجه داشت که کمبود پروتیین، کربوهیدرات‌ها، ویتامین‌ها و چربی‌ها می‌توانند در بدن سبب خستگی پوست شوند.
مراقبت‌های اولیه:
از مواد بسیار ملایمی برای شست‌وشوی این نوع پوست‌ها باید استفاده کرد و باید دایما پوست با مواد مرطوب‌کننده مرطوب شود البته کرم‌های خیلی چرب هم مناسب نیستند، زیرا چربی زیاد باعث تحریک غددچربی و تنبلی آنها در ترشح چربی می‌شوند پوست خشک آمادگی زیادی برای چین و چروک دارد، اما مزیت آن، این است که مستعد جوش زدن نیست پوست خشک نسبت به تابش مستقیم آفتاب، وزش باد و هوای سرد حساس است، بنابراین استفاده از کرم‌های ضدآفتاب هنگام خروج از منزل برای افرادی که پوست خشکی دارند، الزامیست.
پوست مختلط:
پوست‌های مختلط مجموعه‌ای از پوست چرب، خشک و معمولی هستند؛ به این صورت که قسمت‌هایی از بدن چرب، قسمتی دیگر خشک و قسمتی هم معمولی است. به‌طور مثال در صورت، پوست پیشانی، بینی و چانه چرب و بقیه نقاط صورت مخصوصا شقیقه‌ها و گونه‌ها خشک است نگهداری و رسیدگی به این نوع پوست‌ها کمی مشکل‌تر است، زیرا باید از هر دو روش نگهداری از پوست‌های خشک و چرب استفاده شود متاسفانه این نوع پوست عمومیت بیشتری دارد و برای سلامت آن باید از پاک‌کننده‌ها، تقویت‌کننده‌ها و کرم‌های مرطوب‌کننده در قسمتهای خشک و چرب پوست، مطابق با نوع پوست آن ناحیه، استفاده شود.
بخور گیاهی پوست مختلط:
برای بخور پوست باید از گیاهان خشک مخصوص پوست‌های مختلط که شامل برگ‌بو یا بابونه، آویشن و اکلیل کوهی هستند استفاده کنید یک لیوان آب را در ظرفی ریخته و صبر کنید تا جوش بیاید و یکی از گیاهان گفته شده را به اندازه دو قاشق غذاخوری درون آب‌جوش بریزید، سپس حرارت را کم کنید تا کم‌کم بخار ناشی از آب‌جوش متصاعد شود موها را بسته و حوله بزرگی روی سر بیندازید و روی بخار بگیرید. حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه صبر کنید تا پوست در مجاورت بخار قرار گیرد و سپس صورت را با آب شست‌وشو دهید.
پوست طبیعی
بهترین و سالم‌ترین نوع پوست، پوست طبیعی است. پوست طبیعی، پوستی سالم و بی‌عیب است؛ نه خیلی خشک بوده نه خیلی چرب و این بدین معناست که تمام اجزای پوست به اندازه و به موقع فعالیت می‌کنند. پوست طبیعی رنگی زیبا دارد، صاف و نرم است و معمولا بر روی آن چین و چروک، لکه‌های ریز سفید، قهوه‌ای و آثار جوش دیده نمی‌شود. اشخاص کمی دارای این پوست هستند. شست‌وشو و تمیز کردن مرتب پوست با استفاده از لوسیون‌های گیاهی و تقویتی مناسب، باعث حفظ سلامتی این نوع پوست‌ها می‌شود. از گیاهانی نظیر گل‌گاوزبان، نعناع و شکوفه لیمو برای بخور گیاهی این نوع پوست میتوانید استفاده کنید.
طرز تشخیص نوع پوست(نوع پوست هر فرد به عوامل متعددی بستگی دارد):
برای تشخیص نوع پوستتان کافیست صورت خود را با آب و صابون بشویید و خشک کنید بعد از شست‌وشو از هیچ نوع کرم یا لوازم آرایشی استفاده نکنید بعد از چهار یا پنج ساعت یک تکه کاغذ را روی پیشانی، گونه‌ها و چانه خود بکشید و سپس به آن نگاه کنید، اگر بر روی کاغذ لکه‌های روغنی مشاهده کردید، بدین معناست که پوست شما چرب است اگر فقط مقداری ناچیز چربی روی کاغذ بیفتد بدین معناست که پوست شما معمولی است. اگر در اثر مالش کاغذ بر روی پوست هیچ‌گونه اثری از چربی روی آن نباشد، نشانه خشک بودن پوست شماست، اما اگر کاغذی که بر روی پیشانی، چانه وبینی کشیده می‌شود، چرب شود ولی کاغذی که بر روی گونه‌ها کشیده می‌شود فاقد هرگونه چربی باشد، نشان دهنده این است که پوست شما ازنوع مختلط است پس از اینکه توانستید نوع پوستتان را تشخیص دهید، با استفاده از روش‌های مخصوص و نوع پوست باید از آن مراقبت و از ماسک‌های مخصوص آن برای پوست خود استفاده کنید پوست اولین نقطه تماس بدن با دنیای خارج و محیط اطراف میباشد این عضو كاملا صاف نبوده و دارای خطوط، شیارها، فرورفتگی ها و در بعضی مناطق زوائدی مانند موها می باشد پوست در یك فرد بالغ با جثه متوسط سطحی بیش از 2 متر مربع داشته و پس از عضلات اسكلتی، سنگین ترین عضو بدن می باشد ضخامت پوست در همه نقاط بدن یكسان نیست در نقاطی مانند كف دستها و پاها ضخامت پوست بسیار زیاد و در مناطقی مانند صورت بسیار نازك و ظریف است.
دو نوع پوست در بدن انسان وجود دارد:
یك نوع پوست فاقد مو و دیگری پوست دارای مو می باشد نوع اول پوست، در كف دستها و پاها یافت شده و فاقد فولیكول های مو و غدد سباسه است اپیدرم آن بسیار ضخیم بوده و اندامهای حسی بسیاری در درم آن وجود دارد. در نوع دوم پوست، هم فولیكولهای مو و هم غدد سباسه وجود دارد پوست سر و صورت از این نوع می باشد. در پوست سر فولیكولهای درشت و موهای ضخیم به فراوانی موجود است در حالیكه پوست صورت دارای تعداد بسیار زیادی غدد سباسه و موهایی پرز مانند و بسیار ظریف می باشد.
سطحی ترین لایه پوست بوده كه خود از قسمتهای مختلفی تشكیل شده است این لایه ها از سطح به عمق عبارتند از : لایه شاخی و اپیدرم زنده خارجی ترین لایه پوست می باشد این لایه اصلی ترین مانع و محافظ در برابر عوامل خارجی بوده و وظیفه اپیدرم زنده تولید این لایه و حفظ حالت طبیعی و مطلوب آن می باشد. لایه شاخی از سلولهای مرده و مقاوم به آب تشكیل شده است كه توسط تركیبات پیچیده ای از نوع تركیبات چرب به هم متصل شده اند.
ساختار پوست و الاستین و کلاژن و اپیدرم پوست و لایه شاخی پوست:
به پوست صورت خود در آینه نگاه کنید چه چیزی توجه شما را به خودش جلب می کند؟ پوستی صاف و شفاف به دور از هرگونه عیب و نقص؟ شاید هم برعکس! چروکهایی که به تازگی نمایان شده یا لکه هایی که آرزو می کنید روزی از شرشان راحت شوید؟
بدون شک، پاسخ به این سوال در درجه اول به ژنتیک فردی بستگی دارد وقتی می گویند فلانی «پوست خوبی» دارد، غالبا به آن معنی است که در قرعه کشی وراثت، خوش شانس بوده است اما اینکه در طول زندگی چگونه با پوستمان رفتار کرده ایم، چقدر از پوست خود مراقبت نموده ایم و یا چقدر اجازه نداده ایم پوستمان نسبت به پوستی که در دوران کودکی داشته ایم تغییر کند نیز، نقش بسیار مهمی در خوب بودن و خوب ماندن پوست دارد از لحاظ روانی، پوست نقش مهمی در زندگی انسان ایفا می کند بطوریکه هر گونه ضایعه پوستی به طور مستقیم بر روحیه شخص اثر می گذارد خانم ها معمولا در این مورد حساس تر هستند یافتن یک لک کوچک یا یک چروک جدید روی پوست صورت، می تواند دغدغه ای بسیار جدی برای یک خانم باشد و او را به تکاپو برای یافتن راه حلی برای برطرف کردن آن مشکل وا دارد.
لایه های پوست را بشناسید:
اپیدرم Epidermis:
سطحی ترین لایه پوست اپیدرم می باشد که خود از لایه های مختلفی تشکیل شده است. عمقی ترین لایه اپیدرم، لایه بازال نام دارد که در واقع محل زایش سلولهای پوستی می باشد. به همین دلیل آن را لایه زایا نیز می نامند.
لایه شاخی مهمترین لایه پوست است زیرا:
•رطوبت را در درون پوست نگه داشته و مانع از اتلاف آب از راه پوست می شود.
•از نفوذ آلودگی ها و میکروبهای مضر به داخل پوست جلوگیری می نماید.
•از ورود پرتوهای آسیب رسان به پوست جلوگیری می نماید.
در واقع، وظیفه اصلی اپیدرم، ساختن لایه شاخی است لایه شاخی از سلولهای مرده و مقاوم به آب تشکیل شده است که توسط مایع بین سلولی(عمدتا ترکیبات پیچیده ای از نوع ترکیبات چرب) به هم متصل شده اند این ترکیبات چرب نقش اصلی در جلوگیری از هدر رفتن آب از راه پوست را به عهده دارند لایه شاخی مرتبا در حال شکل گیری و پوسته ریزی می باشد جایگزین شدن کامل سلولهای لایه شاخی نیز حدود دو هفته به طول می انجامد.
درم Dermis:
«درم» در زیر «اپیدرم» قرار گرفته و توسط یک غشاء از آن جدا شده است. اما مثل اپیدرم ساختار لایه لایه ای ندارد درم در واقع بستر و محل تغذیه اپیدرم می باشد استحکام و انعطاف این بستر به علت وجود رشته های کلاژن و الاستین است که به صورت یک شبکه فیبری در سرتاسر درم تنیده شده اند.
هیپودرم Hypodermis:
هیپودرم(بافت زیرپوستی) محل ذخیره چربی و جایی است که پوست به ماهیچه و یا استخوان متصل می شود بافت چربی قرار گرفته در هیپودرم همانند یک «کوسن قابل ارتجاع» از اپیدرم و درم محافظت می کند. یکی از جدیدترین روش های بر طرف کردن چروکهای پوستی استفاده از مواد موثره ای است که ادعا می شود با تحریک آدیپوسایتها(سلولهای چربی) چروکها را از درون پر می کنند.
نکته مهم: کلاژن مسئول استحکام است. الاستین مسئول کشسانی پوست است.
چند نمونه تکنيک جوان‌سازي:
مي‌خواهيم به اين موضوع بپردازيم که اگر با نشانه‌هاي پيري مواجه شديم و چروک‌هاي ريز اطراف چشم و لب‌ها و لک‌هاي پيري يا افتادگي پوست به سراغمان آمد، چه كنيم در گذشته تنها راه فرار از پيري، تيغ جراحي بود ولي امروزه اعمال غيرجراحي متعددي براي بهتر به نظر رسيدن پوست وجود دارد شايع‌ترين آنها هم تزريق بوتاکس و ليزر است اگرچه روش‌هاي غيرجراحي هم ممکن است عوارضي مانند واکنش آلرژيک به بي‌حسي موضعي يا ماده پرکننده تزريقي در پي داشته باشند و اگر پيلينگ و ميکرودرم با احتياط انجام نشوند، باعث تغييرات رنگ و بدتر شدن پوست مي‌شوند، ولي عوارض و ريسک اين اعمال کمتر از روش‌هاي جراحي است
1.تزريق بوتاکس:
براي چروک‌هاي پيشاني که باعث پير شدن صورت يا افتادگي ابروها مي?شوند و يا چروک‌هاي اطراف چشم مثل خطوط پنجه کلاغي تزريق بوتاکس گزينه مناسبي است. البته بهبود موقت است. بوتاکس سم خالص باکتري بوتوليسم است و تزريق آن فقط چند دقيقه طول مي‌کشد اما هرچند ماه يک‌بار به تجديد آن نياز است تا اثرش حفظ شود. معمولا 7 – 3 روز تا رسيدن به حداکثر تاثير بوتاكس زمان لازم است و وقتي ماهيچه‌ها به تدريج توانايي انقباض خود را به دست مي‌آورند، چروکها و خطوط دوباره ظاهر مي‌شوند به همين دليل تزريق هر 6 – 4 ماه يک‌بار آن لازم است.
2. پيلينگ شيميايي:
پيلينگ شيميايي نوعي محلول اسيدي براي لايه‌برداري لايه‌هاي خارجي پوست است محلول‌هاي پيلينگ معمولا شامل اسيدهاي متنوع هستند که متخصص آنها را 15 دقيقه روي پوست مي‌گذارد ممکن است تماس پوست با اين محلول‌هاي اسيدي باعث سوزش و تحريک شود طي چند روز بعد، لايه‌هاي خارجي پوست برداشته خواهد شد و پوست جديد و نرم‌تري به‌وجود مي‌آيد با چند جلسه درمان، لک‌هاي پيري، چروک‌هاي ظريف اطراف دهان و چشم، جاي آکنه و چروک‌هاي ناشي از آفتاب يا پيري کاهش پيدا خواهد کرد پيلينگ‌هاي سطحي اثر خفيف‌تري دارند و پيلينگ‌هاي عمقي باعث تورم و عوارضي مي‌شوند که به مراقبت کافي نياز دارند.
3. ميکرودرم ابريژن:
ممکن است اسم درم ابريژن را شنيده باشيد، طي اين کار لايه خارجي پوست تراشيده مي‌شود. اين روش در درمان آسيب‌هاي شديد ناشي از نور خورشيد موثر است ولي امروزه به دليل ايجاد خونريزي و زمان زياد براي بهبود از آن استفاده نمي‌شود. به هر حال ميکرودرم ابريژن يک جايگزين غيرجراحي محسوب مي‌شود که با لايه‌برداري پوست با کريستال‌هاي ظريف باعث کاهش چروک‌هاي ظريف، لک‌هاي قهوه‌اي پوست و جوشگاه‌هاي آکنه خفيف مي‌شود. بلافاصله پس از کار ميکرودرم ابريژن پوست جديد صورتي و سفت‌تر به نظر مي‌رسد. اين تغيير رنگ و تحريک، ظرف مدت 24 ساعت برطرف مي‌شود.
5. ليزرهاي غيرلايه‌برداري‌کننده
اين ليزرهاي غيرتهاجمي، بدون آسيب به لايه خارجي به سطح پوست نفوذ مي‌کند که باعث تحريک کلاژن، کاهش خطوط ظريف و بهبود تون پوستي مي‌شود. اين عمل مي‌تواند دردناک باشد ولي با کمک بي‌حسي موضعي درد کمتر خواهد شد به دليل اينکه اين نوع ليزرها به سطح پوست آسيب نمي‌رساند زمان استراحت بسيار کوتاهي دارد. درمان ليزر در بهبود تون، ظاهر و قوام پوست موثر است. هر جلسه با قرمزي مختصري همراه است که به سرعت بهبود پيدا مي‌کند. براي نتيجه بهتر 4 تا 6 جلسه درماني با چند هفته فاصله لازم است.
گردآورنده: سایت زیباکده
