بیماری فشار خون بالا
فشار خون چیست ؟
سرخرگها خون را از قلب به دیگر نقاط بدن می رسانند.برای آنکه خون بتواند در این عروق به جریان درآید، نیاز به فشار مناسبی دارد.این فشار جریان خون در سرخرگهای بدن یعنی فشاری که در هر انقباض عضله قلب در اثر برخورد خون به دیواره سرخرگ وارد می شود، فشارخون نام دارد.
هنگامی که سرخرگهای بزرگ، قابلیت ارتجاع و استحکام طبیعی خود را از دست بدهند و عروق کوچک، نیز باریکتر شوند، فشارخون بالا می رود.
قلب همانند یک پمپ با انقباض و استراحت خود،خون را به داخل عروق میفرستد.در زمانهای مختلف مراحل این پمپاژ، فشارخون در سرخرگها تغییر میکند.
بالاترین میزان فشارخون، ((فشار سیستولیک)) است که همان فشاری است که به هنگام انقباض ماهیچه قلب موجب میشود تا خون از قلب به سایر نقاط بدن برسد.
کمترین میزان فشارخون، ((فشار دیاستولیک)) است که فشار بین ضربانهای قلب محسوب میشود و مربوط به زمانی است که قلب در حال استراحت است.
فشارخون بر حسب میلیمتر جیوه (mmhg) اندازه گیری می شود. میزان فشارخون بر پایه دو عدد نشان داده میشود. اولین عدد مربوط به فشار سیستولیک یا ماکزیمم و دومی مربوط به فشار دیاستولیک یا مینیمم است.
فشارخون مساوی یا بیشتر از 140/90 به عنوان فشارخون بالا تلقی میشود.
فشارخون بالا چیست ؟
فشارخون بالا عبارتست از افزایش فشار وارده از جریان خون به دیواره رگهای خونی، فشارخون بالا گاهی ((کشنده بی سروصدا)) نامیده می شود زیرا تا مراحل انتهایی اکثرا" هیچ علامتی ندارد.توجه داشته باشید که فشارخون بطور طبیعی در اثر استرس و فعالیت بدنی بالا می رود، اما فردی که دچار بیماری فشارخون بالا است،به هنگام استراحت نیز فشارخونش بالاتر از حد طبیعی است. رژیمهای نادرست غذایی، مصرف زیاد غذاهای چرب و پر نمک، بی تحرکی و زندگی ماشینی از جمله عوامل مستعد کننده برای ابتلا به بیماری فشارخون بالا است.
علایم شایع فشارخون بالا :
بسیاری از افراد که دچار فشارخون بالا هستند، احساس بیماری ندارند و حال عمومی آنها خوب است.لذا گروهی از مبتلایان از بیماری خود خبر ندارند. در مواردی که فشارخون خیلی بالا می رود، سردرد و گاهی اوقات نیز تنگی نفس و خونریزی از بینی رخ می دهد.با این وجود تنها راه تشخیص فشارخون بالا، اندازه گیری میزان آن است.
علایم سردرد و سرگیجه، خواب آلودگی، گیجی، کرختی و مورمور شدن در دستها و پاها، سرفه خونی، خونریزی از بینی و تنگی نفس شدید مربوط به بالا رفتن فشار خون بطور بحرانی هستند.
علل فشارخون بالا :
*از هر10 نفر مبتلا به فشارخون بالا در 9 نفر آنها یعنی 90 درصد علت دقیق برای فشارخون شناخته نشده است که نوع اولیه پرفشاری خون نامیده می شود.
*در تعداد کمی از افراد مبتلا به فشار خون بالا (نوع ثانویه پر فشاری خون) عواملی همچون تنگ شدن سرخرگ کلیوی و یا اختلال در تولید هورمونهای مترشحه از غدد فوق کلیوی، بیماریهای بافت کلیه در ایجاد بیماری نقش دارند و یا برخی اوقات، بعضی داروها مثل داروهایی که برای درمان آرتریت و یا افسردگی استفاده می شود، موجب افزایش فشارخون می گردد.
عوامل مستعد کننده بیماری :
* بالا رفتن سن : تحقیقات نشان داده آسیب دیدن سلولهای کلیوی مهمتریت ابتلا به فشارخون در افراد مسن می باشد.بهترین راه برای جلوگیری آسیب دیدن سلولهای کلیوی، اصلاح رژیم غذایی و استفاده از میوه ها و سبزیجات و دانه های کامل غلات و حبوبات و مغزها و خودداری از مصرف دانه های تصفیه شده و بدون پوسته غلات و جلوگیری از افزایش وزن می باشد.
* چاقی و اضافه وزن
* سیگار کشیدن و مصرف الکل
* رژیم غذایی حاوی نمک یا چربی اشباع شده زیاد و عدم مصرف میوه و سبزیجات
* کم تحرکی
* استرس
* عوامل ژنتیکی : اگر یکی از والدین یا هردو دچار فشارخون بالا باشند، خطر ابتلای فرد به فشارخون بیشتر است.
* مصرف قرصهای ضد حاملگی، استروییدها و بعضی از انواع داروهای مهارکننده اشتها یا دکونژستانتها
پیشگیری :
* اگر اضافه وزن دارید، رژیم بگیرید و وزنتان را کنترل نمایید.
* بهترین راه مبارزه با پر فشاری خون، سی دقیقه ورزش روزانه و حداقل پنج روز در هفته
* مصرف روزانه نمک را کم کنید (حدود یک قاشق چایخوری) سدیم علاوه بر نمک در بسیاری از غذاهای بسته بندی شده، نوشابه های گازدار، جوش شیرین و بعضی شربتهای معده وجود دارد.برای اطلاع یافتن از سدیم بکار رفته در مواد غذایی برچسب آنها را مطالعه نمایید، اگر می خواهید از مواد جایگزین سدیم استفاده کنید، حتما" با پزشک مشورت کنید زیرا برخی از این مواد برای همه افراد مناسب نیستند.
* از رژیم غذایی حاوی میوه و سبزیجات فراوان، لبنیات کم چرب و غذاهای حاوی پتاسیم نظیر دانه های سبوس دار و خشکبار استفاده کنید.بنظر میرسد پتاسیم از پر فشاری خون جلوگیری می کند.مصرف 3500 میلی گرم پتاسیم در روز توصیه می شود.
* از مصرف مشروبات الکلی بپرهیزید.
* فشارخون را بصورت منظم اندازه گیری نمایید.
عوارض فشارخون بالا :
سکته مغزی، حمله قلبی،نارسایی احتقانی قلب و ورم ریه، نارسایی کلیه و آسیب چشمی و مشکل بینایی از عوارض اصلی فشارخون بالاست. باید دانست هرچه فشارخون بالاتر باشد، میزان امید به زندگی پایین تر خواهد بود.
درمان :
* بررسی های تشخیص ممکن است شامل آزمایش خون، نوار قلب، آنژیوگرافی (عکسبرداری از عروق با کمک تزریق ماده حاجب و تاباندن اشعه ایکس) و نیز سایر عکسبرداریها باشد.
* در صودتی که اقدامات غیر دارویی اثر نداشته باشد، با استفاده از داروهای ضد فشارخون، میتوان فشارخون را پایین آورد.
* در مصرف داروهای سرماخوردگی احتیاط کنید این داروها حاوی افدرین و پسودوافدرین هستند که باعث افزایش فشارخون می شوند.
